Распяты за крыж. Заява для прэсы пра арышт В. Хурсіка
- Подробности
- Опубликовано: 08.06.2015 03:14
- Автор: Анищенко Евгений Константинович
- Просмотров: 1963
Я. АНІШЧАНКА Расьпяты за крыж.
Расьпяты за крыж Заява для прэсы пра арышт Хурсіка Віктара (журналіста газэты “Звязда”) кандыдата гістарычных навук Анішчанка Яўгена
Хурсік В. арыштаваны 15 траўня сёлета ў памешканьні Старада роскага РАУС на 15 сутак за удзел ва ўстаноўцы мэмарыяльнага крыжа ў вёсцы Дражна на месцы забойства 25 мясцовых жыхароў атрадам 2‑й Менскай партызанскай брыгады 15 красавіка 1943 году. Памятны крыж сьвятой Еўфрасіньні Полацкай быў пастаўлены 19 красавіка па ініцыятыве мэмарыяльнай сэкцыі Беларускага добраахвотнага таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры. Сьвятар Акаловіч Леанід асьвяціў крыж з таблічкай, на якой выбітыя імёны “мірных жыхароў вёскі Дражна, бязьлітасна загінуўшых ад рук партызанскіх злачынцаў 15.04.1943 г.” Крыж асьвячаўся ў прысутнасьці каля 20 чалавек і празь дзень быў выдраны невядомымі. Першым у Менску 23 красавіка быў арыштаваны і адвезены ў Старадароскае РАУС старшыня сэкцыі БДТАПГК Вячаслаў Сіўчык. Прысуд яму вынес “суд” у складзе начальніка РАУС Валчэцкага Я. Г., загадчыка ідэалягічным аддзелам райвыканкаму Каролка С. А., памочніка старшыні райвыканкаму Давыдава і двух падабраных жыхароў. За “недагляд” быў “зволены” старшыня сельсавету Міхайлаў. Сьвятар Акаловіч вымушаны хавацца ўцёкамі ад такога шамякінага суду, а журналіст В. Хурсік пасьля ваганьняў паехаў разьбірацца на месца з матывамі перасьледу і бараніць гонар, як ахвяр партызанскіх злачынстваў, так і пацярпелых зараз.
Яговыклікаліпапавестцы, уякойначальнікААППФлотскіА. О. загадваўямузьявіцца 29.04.2008 г. укабінэт № 8 даначальніка “ўякасьціўдзельнікападзеіпрыўстаноўцыкрыжаўДражні”. УміліцыіадразузпарогаХурсікаарыштавалі “заудзелунесанкцыянаваныммітынгу”, хаця, якмневядома, тамнегучаларазгорнутыхпрамоў, адлявысьвятленьняасобаўудзельнікаўбылодастатковаздымкаў, якіявялісятадынатэлекамэру. На пытаньні дачкі й жонкі сп. Хурсіка пра прычыны затрыманьня, начальнік РАУС крывадушна адказаў, што ён ня мае дакумэнтаў і на гэты конт ім трэба зьвяртацца ў суд.
Матывы арышту В. Хурсіка наступныя. У 2003 годзе ён выдаў кніжку “Кроў і попел Дражна”, дзе на падставе вусных і архіўных сьведчаньняў устанавіў, што ў 1943 годзе пры налёце на тамтэйшы паліцэйскі гарнізон у Дражне партызанскі атрад зьнішчыў нявінных жыхароў, сярод, як рапартаваў ягоны камандзір Ісраэль Лапідус, “разных сволочей”. Паколькі гэтыя абвінаваўчыя матэрыялы гаварылі не пра геройствы, а пра злачынствы партызанаў, то Беларускі нацыянальны архіў правёў 30 верасьня 2003 году праверку адпаведных дакумэнтаў па звароту ваеннай пракуратуры, а Міністэрства інфармацыі замовіла закрытую рэцэнзію на гэты конт. У сувязі з распачатай траўляй Хурсік перавыдаў кніжку ў 2006 годзе з дапаўненьнямі яе новымі архіўнымі дакумэнтамі і ўспамінамі выжыўшых сьведкаў трагедыі. У гэтай кнізе ён выказаў “падзяку тым невядомым спэцыялістам, якія па заданьню дзяржаўных органаў правялі закрытае рэцэнзаваньне першага выданьня кнігі і прыйшлі да высновы аб адпаведнасьці яе зьместу фактычным абставінам спаленьня вёскі Дражня”. Аднак нават і пасля гэтага аўтара не запрашалі на галосны і адкрыты дыспут, на якое‑небудзь навукова‑практычнае мерапрыемства кшталту канфэрэнцыі, круглага стала, сымпозіюма. Улады не арганізавалі ніякага выданьня спэцыяльнага зборніка дакумэнтаў ці артыкулаў з нагоды падзеі, якую сьмела ўзяўся высьветліць В. Хурсік. Ягоная спроба ўшанаваць памяць ахвяраў партызанскіх злачынстваў ніяк ня ўпісваецца ў сучасныя ўяўленьні ўладаў аб гісторыі апошняй вайны, таму яны й вырашылі расправіцца і з крыжам, і з тымі, хто яго ставіў, і з аўтарам кнігі.
Вядомы журналіст, выдавец і краязнаўца стаў ахвярай чарговага беззаконьня.
1. Яго, якіВ. Сіўчыка, іЛ. Акаловіча, выклікаліўміліцыю, аняўсуд, уякасьціўдзельнікападзеі, азатымгвалтоўнаарыштавалітамбезсудовагарасьсьледаваньняіабгрунтаваньня.
2. Каліягозатрымаліпазасудовымпарадкамуякасьціўдзельнікаакцыі, тоузьнікаепытаньне, чамутадынепасадзілігэтак‑жаўсіхіншыхудзельнікаўт. зв. мітынгу.
3. Зусімабсурднаясваёйняяснасьцюкваліфікацыяягонагаперасьледунітопафактуправядзеньнямітынгу, нітозаўстаноўкукрыжа
4. Па словах самога арыштаванага, яго травілі паступова з 2003 году па ўсёй вертыкалі ўлады. Палітычна‑ідэалягічная падаплёка перасьледу відаць, як у складзе т. зв. суду над Сіўчыкам, так і ў звальненьні з пасады старшыні сельсавету, які ня меў непасрэднага дачыненьня да мэмарыяльнай акцыі.
Прапалітычныфарсрасправыгаворыцьягнячаемаўчаннепрыкладна 12 дзяржаўныхСМІ, кудыязьвяртаўсязаэлемэнтарнайсалідарнасьцюзьіхпацярпелымкалегамВ. Хурсіканалежыцьнеадкладнавызваліцьзкампэнсацыяйямупанесенаймаральнайшкоды. Крымінальнамупакараньнюпадлягаюцьініцыятарытраўлівядомагапісьменьніка, атаксамакрывадушныяітупыявыканаўцыгэтайабуральнайітыповапаліцэйскайрасправынададважнымвыдаўцам. Пакараньнетаксамапавінныпанесьціработнікіпракуратуры, якіядазволілісамавольстваорганаўміліцыі, боякіяпростаціўскоснапатураюцьіхрэпрэсіямнадіншадумцамііносьбітаміграмадзкіхініцыятываў. зпапярэдняйбач. Зьлева направа: Міхаіл Субач, Павал Вінаградаў, Максім Дашук. А. Леанід асьвячае памятны крыж.
Беларус. № 545 Чэрвень 2008 г. Год выданьня 58. С. 2-3. Надрукавана: e-krama.com/documents/bielarus/545.pdf