Інкарпарацыя. Літоўская правінцыя ў падзелах Рэчы Паспалітай
- Подробности
- Опубликовано: 28.01.2016 06:02
- Автор: Анищенко Евгений Константинович
- Просмотров: 3232
Кніга распавядае пра падзеі, што адбываліся на тэрыторыі беларускай дзяржавы — Вялікага Княства Літоўскага — падчас падрыхтоўкі падзелу Рэчы Паспалітай і далучэння беларускіх зямель да Расіі ў канцы XVIII стагоддзя. Яна абапіраецца на ўнікальныя дакументы, знойдзеныя ў расійскіх і беларускіх архівах. Кніга ўпершыню раскрывае закулісныя планы імперскай Расіі, паказвае палітычныя ваганні мясцовай шляхты і яе эліты з нагоды магчымай змены падданства, а таксама заканадаўчых і ўзброеных спроб выратавання краіны
Я.К. Анішчанка
ІНКАРПАРАЦЫЯ
Літоўская правінцыя ў падзелах Рэчы Паспалітай
Мінск Хурсік 2003
УДК 94(470)
ББК 63.3(4 Беи)
А32
Рэкамендавана да выдання Вучонай радай Інстытута гісторыіНацыянальнай акадэміі навук Беларусі (пратакол №8 ад 12 кастрычніка 2000 г.)
Выдадзена пры частковай фінансавай падтрымцы Інстытута польскага ў Мінску (250$)
Анішчанка Я. К.
А32
Інкарпарацыя.: Літоўс. правінцыя ў падзелах Рэчы Паспалітай/Я. К. Анішчанка—Мн.Хурсік,2003.—470 с.
ISBN 985-6718-03-1
Кніга распавядае пра падзеі, што адбываліся на тэрыторыі беларускай дзяржавы — Вялікага Княства Літоўскага — падчас падрыхтоўкі падзелу Рэчы Паспалітай і далучэння беларускіх зямель да Расіі ў канцы XVIII стагоддзя. Яна абапіраецца на ўнікальныя дакументы, знойдзеныя ў расійскіх і беларускіх архівах. Кніга ўпершыню раскрывае закулісныя планы імперскай Расіі, паказвае палітычныя ваганні мясцовай шляхты і яе эліты з нагоды магчымай змены падданства, а таксама заканадаўчых і ўзброеных спроб выратавання краіны.
Кніга разлічана на прафесійных гісторыкаў і выкладчыкаў. Яе з задавальненнем прачытаюць усе, хто цікавіцца нескажонай гіторыяй Бацькаўшчыны.
УДК 94(476)
ББК 63.3(4 Беи)
ISBN985-6718-03-1
© Анішчанка Я., 2003 ©
Хурсік В., афармленне, 2003
Літаратурны рэдактар вядучы навуковы рэдактар выдавецтва Беларуская Энцыклапедыя Е.П.Фешчанка.
ЗМЕСТ
Уводзіны (гістарыяграфія пытання) 3—20
Раздзел І. Перш падзел – у вупражы роўнавагі 21—155
§ 1. Падважнікі васалітэту 21—54
§ 2. Афармленне расійскага пратэктарату 55—98
§ З. У віры Барскай канфедэрацыі 99—132
§ 4. Легітымацыя падзелу. Сейм 1773—1775 133—155
Раздзел II. Другі падзел – змаганне пяром 156—235
§ 1. На руінах фальшывай палітыкі 156—178
§ 2. Грымасы лагоднай рэвалюцыі 179—210
§ 3. Пад намесніцтвам Туталміна 211—235
Раздзел ІІІ.Трэці падзел – фіяска з шанцам 236—290
§ 1. Паўстанне і вайна 1794 236—266
§ 2. Пад намесніцтвам Рэпніна 267—282
§ З. Канец прахаднога двара 283—290
Заключэнне 291—295
Бібліяграфія і крыніцы 296—353
Спіс імёнаў 354—413
Л.М. Корзун
Уводзіны (гістарыяграфія пытання)
Шматнацыянальная і канфесіянальная Рэч Паспалітая, у склад якой уваходзіла з 1569 г. Вялікае княства Літоўскае (ВКЛ), у канцы 18 ст. апынулася ахвярай падзелаў паміж трыма абсалютысцкімі манархіямі Аўстрыі, Прусіі і Расіі. Гэтая пераломная падзея ў лёсах і геапалітыцы еўрапейскіх народаў засведчана літаральна неабсяжнай мемуарнай, прадузятай публіцыстычнай і не менш палемічнай навуковай літаратурай.
Свядома плысці па гэтым моры дапамагаюць агляды гістарыяграфіі пытанняў, звязаных з падзеламі Рэчы Паспалітай1.Сярод іх безумоўную ўвагу заслугоўвае праца М. Сярэйскага, якая ахоплівае разнамоўную еўрапейскую літаратуру з сярэдзіны 18 ст. Гэты гісторык паказаў, што загадзя да падзелаў і ў іх час з’явіліся тэорыі, штопасля сталі канонамі пры тлумачэнні заняпаду і падзелаў Рэчы Паспалітай. Гэта – проціпастаўленне згубнай анархіі больш арганізаванаму дэспатызму, шляхецкай сваволі – жыццядзейнаму аўтарытарызму цэнтральнай улады, а таксама канцэпцыі аб тым, што польская шляхта паступілася дзяржаўнай незалежнасцю дзеля захавання ўласнага саслоўнага першынства або што яна не клапацілася пра своечасовае рэфармаванне дзяржавы з упэўненасці ў дасканаласць існуючага ладу і з таго меркавання, што суседзі зацікаўлены ў існаванні такога бар’ера паміж сабой.2
Адзначанае дазваляе пазбегнуць назойлівага пераліку і пераказу фактычнага зместу адпаведных прац, засяродзіцца на іх тэматычна-канцэптуальных палажэннях. Апраўданым будзе агляд пераважна польска-расійскай літаратуры з улікам выключнага значэння падзелаў у гісторыі гэтых суседзяў, для якіх тэрыторыя ВКЛ аказалася яблыкам разладу. Не менш мэтазгодна падзяліць гістарыяграфію прадмета на працы вызначальныя сваім зместам і кампілятыўныя, не вартыя спецыяльнай увагі.
Цікавасць да падзелаў Рэчы Паспалітай у рускай публіцыстыцы і навуцы ўзнікла ў сярэдзіне 19 ст. пад час скасавання прыгоннага права. Вядома, што расійскі царызм старанна схіляў дваран заходніх (далучаных) губерняў да прыняцця ўрадавага плану вызвалення, каб падштурхнуць уласных кансерватараў. Гэты працэс спаборніцтва ў сялянскім вызваленні і стварыў ідэйную падпору тэорыі вызваленчай місіі рускага самадзяржаў’я ў адносінах да інертнага “польскага” (каталіцкага) дваранства, якое стагоддзямі не паступалася сваім рабаўладаннем і прыгнётам “кроўных” для Расіі адзінаверцаў-праваслаўных ВКЛ. З гэтага пастулата рабілася гістарычная рэтраспектыва да падзелаў і далучэння зямель Рэчы Паспалітай да імперыі. З такіх высноў паходзіць цэлая процьма апалагетыкі расійскага патэрналізму адносна прыгнечаных і апалячаных “истинно” рускіх жыхароў ВКЛ, якое ранейшы падцэнзурны друк асмельваўся называць “вечным поприщем военной брани, великой могилой их ратей несметных, краем наживы и покормежки для соседних народов”3, краем, які Ф. Энгельс назваў прахадным дваром для расійскіх войскаў4, якія забываліся пра своечасовую расплату.
Першыя публікацыі адпаведнага кірунку суправаджалі каментарыі гістарычных актаў у якасці доказу спаконвечнай прыналежнасці далучаных зямель да імперыі, якія не менш за спецыяльныя працы могуць сведчыць аб ідэйнай скіраванасці гістарыяграфіі ў цэлым. Так, у 1864 г. у “Весніку Паўднёва-Заходняй Расіі” з’явіліся ўспаміны А. Вастокава. Ёй назваў прычынамі падзелаў Рэчы Паспалітай анархію і рэлігійны фанатызм палякаў, якія рабілі ўсё, каб “окаталичить и ополячить русские области…, перевести в унию массы русского народа без его согласия”5. Тады ж была надрукавана прамова селяніна да Кацярыны ІІ, які прайшоў праз ВКЛ каб выказаць ёй любоў і імкненне да ўз’яднання, каб папрасіць “отнять у наших властителей их самодержавную власть и своенравную волю”6. Гэты ж пасаж суправаджае рэдакцыйны каментар папер В. Панова, які прыводзіў словы канцлера Аляксандра Безбародкі аб тым, што пры падзелах Расія вярнула “древние российские земли с единоплеменным народом, который под самым игом польским сохранил свою приверженность к вере православной и всегда питал любовь и усердие к монархам России”. Доказам спадкаемства Расіі рэдактары палічылі і тое, што “судопроизводство при польском правлении было почти до половины прошедшего столетия на русском, а не на польском языке”7.
Адважнасць рускага абсалютызма ў сялянскім пытанні супрацъпастаўлялася баязліваму шляхецтву Рэчы Паспалітай і яго нерашучасці на падобныя смелыя рэформы. Каментатары да праектаў вызвалення сялян на Чатырохгадовым (Вялікім) сейме прама сказалі ў 1876 г., што “одною из самых главных причин падения Польши было систематическое угнетение народных масс,чудовищное совмещение в одной и той же стране представительного начала для господ, и самого тяжкого рабства для крестьян”8. В. Маўрыцкі ў 1871 г. пісаў, што прычынай гібелі Рэчы Паспалітай стала сваволя шляхты і грамадзянскае непаўнапраў’е астатніх станаў9, што нахіляла да думкі аб адсутнасці сапраўднай дэмакратыі там.
У 1865 г. у вялікім мемарыяле беларускі епіскап Георгій Каніскі (29ліпеня 1765 г.) гаварыў, што да царкоўнай уніі 1596 г. “в польском государстве никакой униатской церкви не было,но поспольство всё было греческой религии…”10. 3 гэтага разрасліся грувастыя абгрунтаванні справядлівасці далучэння да імперыі зямель, спрадвеку населеных праваслаўным людам, гвалтам або падманам зведзеным у праклятую ўнію. З гэтага вынікала тэорыя аб вызваленчай місіі царызму ў справе выратавання сваіх адзінаверцаў ад поўнага акаталічвання і ўніянізацыі, у справядлівасці дамагання для іх рэлігійнага і грамадзянскага рпўнапраў’я ў часы Рэчы Паспалітай. Гэтую канцэпцыю паслядоўна падтрымлівалі пры падборы гістарычных дакументаў аб дыскрымінацыі дысідэнтаў (некаталікоў)11 і асабліва яе адстойваў М. Каяловіч. Прынамсі, ён называў “главной… объединительной силой” рускі царызм у яго выратавальнай місіі адносна прыгнечаных іншаверцаў Рэчы Паспалітай, для якой падзелы сталі “заслуженной карой за злоупотребление принципом аристократизма и религиозного фанатизма”12. Праўда, Расіі давялося тройчы дзяліць апякаемую дзяржаву “вместо одного” разу, але ў гэтым вінаватай аказваецца чамусці адна Прусія.
Увогуле публіцыстыка вызваленчага перыяду не шкадавала чорных фарбаў адносна сквапнасці Прусіі, якой прыпісвала падзелы13 і якая “втянула” Кацярыну ІІ у іх. Аднак першая ж праца П. Шчабальскага аб вытоках дысідэнцкай справы ў расійскай палітыцы паказала ў 1864 г., што дысідэнты былі ўсяго толькі пешкай у палітычнай гульні, у тым, што Ф. Энгельс назаве зачэпкай для дамагання тэрыторыі ВКЛ “в качестве национальной русской области”14. Канцэпцыю рэлігійнага патэрналізм, у Расіі трывожыць тое, што абаронца адзінаверцаў не аднойчы душыў бунты тых жа адзінаверцаў, каб дагадзіць іх прыгнятальнікам або што уніятаў старанна замоўчвалі пры дамаганні талерантнасці ў Рэчы Паспалітай.
На такіх хісткіх падставах пісаў у 1864 г. сваю знакамітую працу аб падзенні Рэчы Паспалітай С. Салаўёў, каштоўную якраз шчодрым цытаваннем архіўных дакументаў. Прысвечана яна пераважна першаму падзелу, які гісторык выводзіў з “внутреннего безнарядья”(анархіі) Рэчы Паспалітай, нястрымнай шляхецкай сваволія, якія не маглі адолець ніякія рэформы. Падзел і далучэнне зямель ВКЛ да імперыі ён лічыў фатальнай падзеяй, справай справядлівага “торжества веротерпимости над фанатизмом”. Аднак, паколькі справядлівую справу Расіі давялося праводзіць узброенай рукой пры падаўленні Барскай канфедэрацыі,то Салаўёў прызнаваў, што “Белоруссия была приобретена по праву войны, по праву победы” ў 1772 г. Астатнія ж удзельнікі падзелу прысвоілі польскія землі “даром…, без всякого права”15. Г. Есіпаў, які першым зацікавіўся сакрэтамі падрыхтоўкі падзелу трыма манархамі, адзначыў, што яны проста кіраваліся ўзаемнымі разлікамі кампенсаваць страты ад вядзення спусташальных войнаў за іншыя тэрыторыі менавіта коштам Рэчы Паспалітай і таму імкнуліся пастаянна падтрымліваць яе бяссілле, грамадскі разлад для перыядычнага ўмяшання ў яе справы16. Адпаведныя фінансавыя разлікі былі засведчаны і публікацыяй патаемных перамоў паміж Прусіяй і Расіяй17, і абнародаваннем адпаведных прыгатаванняў у 1789—1790 гг.18.
Няпэўнасць і нелагічнасць высноў С. Салаўёва вымушала публіцыстаў самастойна шукаць адказы. У розных варыяцыях з 1863 да канца 19 ст. называліся наступныя прычыны “натуральнай смерці” Рэчы Паспалітай: “несчастный образ правления, не допускавший никакого благоустройства, самоуправство” магнатаў і шляхты, якія адхілялі ўсё, што замахвалася на іх “самовластие”, “безначалие” ў выглядзе выбарнасці караля і панавання аднагалосся (ліберум вета) пры галасаваннях на сеймах і сейміках, рэлігійная нецярпімасць, і замежныя інтрыгі19. Адзін з ананімных аўтараў выводзіў з гэтага ў 1869 г., што “нет ничего естественнееи справедливее иностранного владычества” там, дзе “не умели управлять сами”20. Тым самым прама абгрунтоўвалася ідэя гібелі Рэчы Паспалітай з-за адсутнасці моцнай цэнтральнай улады ў выглядзе абсалютызму, і з-за ўпартага прытрымлівання самаўладным панствам выбарнасці ўсіх уладаў рэспублікі. Заставалася растлумачыць, якім чынам вольналюбівае саслоў’е падпарадкоўвалася замежным неабмежаваным манархам. Аднак усе сказанае адносна “самовластия дворянства” у гэты ж час ёмка абагуліў Ф. Энгельс, які зрабіў аўтарытэтнай думку аб тым, што “аристократия довела Польшу до упадка” ўпартым захоўваннем у недатыкальнасці ад перамен упадабанага грамадскага ладу або т.зв. анархіі21.
Публікацыя сакрэтнай перапіскі паміж Пецярбургам і пастаўленым ім на варшаўскім троне Станіславам Панятоўскім22 паказала здольнасць каралеўскага акружэння на рэформы коснага ладу. Першую навуковую спробу лагічна растлумачыць заняпад і падзелы Рэчы Паспалітай у расійскай гістарыяграфіі зрабіў М. Кастамараў. Ён адразу адмовіўся прызнаваць прычынамі катастрофы выбарнасць каралёў, засілле магнатаў, сваволю шляхты, рэлігійны фанатызм і прыгнёт сялян. Вытокі бедаў ён выводзіў з моднай тады грамадскай дэмаралізацыі, або “неспособности поляков” да самакіравання. Гэтаму не маглі дапамагчы ні рэформы, ні суседзі, якія супрацьдзеялі карэнным зменам, зацікаўленыя ў абстаноўцы слабасці і знясіленасці краіны. Кастамараў не бачыў у канфедэрацыях з іх большасцю галасоў выратавальнага сродку для перамогі ліберум вета, паколькі яны скалачваліся спехам і хутка развальваліся. На прыкладзе таргавіцкай канфедэрацыі 1792 г. ён бачыў, што канфедэрацыі запаўнялі кар’ерысты, падхалімы, якія, як дачаснікі, пад аховай замежнай зброі чынілі ад імя большасці грабяжы, гвалты, пераслед праціўнікаў. Таму, гаварыў гісторык, толькі “железная рука” знешняй сілы магла “обуздывать беспорядок и самоуправство, лечить или перевоспитывать нравы”, у выніку чаго “Польша только под давлением России и могла устроиться” пры наяўнасці ў грамадстве распаўсюджанага “угодничества силе”23. Як відаць, гісторык не сумясціў заган рабалепства перад сілай з такім жа заганам, як грамадская сваволя.
Больш таго, Кастамараў сам жа адзначыў, што жалезная рука Расіі супрацівілася рэформам Вялікага сейма і павяла тайную падрыхтоўку праціўнікаў канстытуцыі 3 мая 1791 г. на яе звяржэнне. Гісторык назваў легкадумствам тое, што Польшу ажывіла б канстытуцыя без ўмяшання суседзяў, таму, што краіна ўжо “была игрушкой”, таму што яе прымаў сейм, “составленный из рабовладельцев”, таму што падобныя перавароты “ничего не сделали” для простанароддзя і пакінулі сялян “быдлом”, таму што рэформы “только напугали рабовладельцев” і раздражнілі прывідам свабоды мяшчан, таму што заўзятыя патрыёты словаблудзілі ў адрас 3 мая “за красную ленту” караля і вельмі спрытна адракліся ад падтрымкі пры першых сполахах вызваленчых рухаў сярод сялян і мяшчан. Кастамараў таму падтрымаў навязванне Кацярынай II гродзенскаму сейму 1793 г. і новай канстытуцыі і падзелу, якая гаварыла каралю, што палякі самі прымушалі нязгодных ўхваляць канстытуцыю 3 мая і што “примеров насильства довольно в царстве этого короля”24.
Паўстанне І794 г. гісторык разглядаў як справу шляхты,якая прызвычаілася “свободно устанавливать и попирать законы”, якая і зараз эгаістычна і двудушна павялічыла цяжары для сялян. У выніку Кастамараў лічыў немагчымым знішчыць “деспотизм одних и рабство других,пока Польша оставалась республикою”. Пераход яе ў падданства да Расійскай імперыі адбыўся ўзброеным шляхам тады, калі працоўныя канчаткова зняверыліся ў гуманізме ўласных рабаўладальнікаў. Сялянства ахвотна перайшло з царства “безропотного подчинения” ў залежнасць да дзяржавы, якая вярнула сабе “то,что принадлежало ей и покоилось на вековойнародной связи”. Свой панегірык панславянскаму самадзяржаў’ю Кастамараў завершыў прызнаннем, што і пад новай уладай сялянства засталося пад ярмом ранейшых паноў “от которых искал спасения” і для якіх ужо пад Расіяй “продолжала существовать эта Речь Пасполитая”25. Такім чынам, гісторык вярнуўся да тых пастулатаў, якія адвяргаў.
Лагічным працягам і шмат у чым кампіляцыяй з Кастамарава з’яўляецца серыя артыкулаў В. Цімашчук аб ролі таргавіцкай канфедэрацыі ў другім падзеле Рэчы Паспалітай. Аўтар больш падрабязна раскрыў фальшывасць кампаніі ўхвалення канстытуцыі 3 мая з боку абывацеляў, напалоханых прывідам сялянскага самаразняволення (бунтаў) і адначасова адзначыў імкненне рэфарматараў спыніць чуткі аб непрыязі да яе, каб прадухіліць замежную інтэрвенцыю ў падтрымку пацярпелых. Расія ж проста скарыстала сітуацыю з мэтай рэстаўрацыі даканстытуцыйных парадкаў, сваёй апекі пры апоры на адзінаверных сялян і пад выглядам добраахвотнага запрашэння пакрыўджаных. Каралеўскае акружэнне пайшло на закулісныя перамовы нават цаной саступкі кароны і зямель дзеля захавання дасягнутых рэформ. У цэлым, на думку даследчыка, добраахвотныя канфедэрацыі насаджаліся рэпрэсіямі гэтак жа, як і сама канстытуцыя 3 мая26.
Разам з Кастамаравым другую класічную працу, спецыяльна прысвечаную гродзенскаму сейму 1793 г., выпусціў Д. Ілавайскі. Аўтар зыходзіў з палажэння аб тым, што “Польша пала жертвой” уласнай анархіі або слабасці цэнтральнай улады. Ён паказаў, што гэты сейм быў скліканы пад націскам Расіі абяцаннем выратаваць рэспубліку ад чарговага падзелу, якога дамагалася Прусія. Тым не менш, рускі пасол дырыжыраваў усімі працэдурамі пад шантажом падзелу, секвестру маёнткаў паслоў. Ілавайскі адзначыў і рабалепства паслоў, якія ўхвалялі навязаныя трактаты з-за пагрозы Пецярбурга зачыніць іх банкаўскія рахункі, адмовіць у выплаце даўгоў, якіх накапілася 250 млн. злотых. Паслы надта забаяліся агалошвання сваіх патаенных фінансавых кармушак, з-за страху перад выкрыццём займаліся закулісным гандлем з Расіяй адносна захавання маёнткаў, пасад, чыноў ужо пры новым канстытуцыйным ладзе27. Праца Ілавайскага вельмі выразна асвятліла сітуацыю, якую К.Маркс падсумаваў лаканічнымі словамі: чарговы падзел Рэчы Паспалітай адбыўся “в результате сговора крупной феодальной аристократии Польши с теми державами, которые приняли участие в ее разделе… Он явился для крупной аристократии последним средством спасения от революции”28.
Сярод арыгінальных твораў расійскай гістарыяграфіі першага падзелу Рэчы Паспалітай трэба назваць артыкулы М. Дубровіна і М. Чачуліна, якія вызначылі кіруючую ролю пецярбургскіх паслоў у заваяванні Расіяй “преобладающего значения в Польше”, якія літаральна адчынілі для Расіі сухапутнае акно ў Еўропу праз тэрыторыю ВКЛ29.
Такім чынам, большасць прац класікаў расійскай гістарыяграфіі прысвечана перыяду ўсталявання апекі Расіі над Рэччу Паспалітай. Многія моманты падтрымання гэтай дырыжорскай ролі, у тым ліку і ўзброенага задушэння супраціўлення, гэтымі класікамі ігнараваліся, відаць з боязі спляміць аблічча вызваліцеля. Іншыя працы выходзілі кампілятыўнымі перапевамі тэм анархіі, сапсаванасці палякаў, патрэбнасці лячэння “смут” моцнай рукой таленавітых палкаводцаў і г.д.30 Дасягненні расійскай класічнай гістарыяграфіі можна абагуліць наступнымі тэзісамі.
1. Падзелы Рэчы Паспалітай сталі непазбежным вынікам коснасці і неўспрымальнасці эгаістычнай шляхтай любых перамен упадабанага ладу, у тым ліку і неабходнасці ўсталявання дзеяздольнай цэнтральнай улады ў выглядзе ўласнага абсалютызму. Рэспубліка была асуджана на падпарадкаванне чужаземнаму дыктату.
2. Расія замацавалася ў ролі дырыжора ўнутраных спраў Рэчы Паспалітай пры добраахвотнай згодзе (запрашэнні) падатлівых магнатаў і пры імкненні прыгнечанага адзінавернага сялянства далучыцца да імперыі. Гэтае далучэнне з’яўляецца справядлівым і законным аб’яднаннем карэнна-рускіх зямелъ з іх жыхарамі ў межах старадаўняй дзяржавы.
З. Рэч Паспалітая служыла для суседзяў аб’ектам кампенсацый за страты або няўдалыя войны за іншыя тэрыторыі. Адступленні Расіі ад сваей апекі цэласнасцю Рэчы Паспалітай і ўдзел у падзелах вымушаны націскам пераважна Прусіі і выкананы з мэтай захаваць рэспубліку у якасці бар’ера на выпадак міжусобнай еўрапейскай вайны.
У цэлым дваранска-манархічная гістарыяграфія Расіі вызначыла самастойна прычыны і механізмы падзелаў, якія адзін з класікаў марксізму падсумаваў формулай: Рэч Паспалітая, як “дворянская республика, основанная на эксплуатации и угнетении крестьян, не способная по своей конституции ни к какому общенациональному действию”, была асуджана "тем самым стать легкой добычей своих соседей". Больш таго, гаварыў Ф. Энгельс, “Западная Россия,” г. зн. і жыхары Беларусі, “спокойно подчинялись господству русских”, а само “господство России играет цивилизаторскую… прогрессивную роль” у здольнасці яе асіміляваць чужародныя элементы ў параўнанні з “шляхетско-сонной Польшей”31. Паколькі марксізм хутка стаў афіцыйнай ідэалогіяй савецкай дзяржавы, то няма нічога дзіўнага ў тым, што савецкія гісторыкі пад выглядам марксісцкіх дагматаў уваскрашалі ўсе набыткі расійскай гістарыяграфіі 19 ст. наконт прагрэсіўнасці і легітымнасці далучэння. У выніку савецкая навука была асуджана на доўгую схаластычную кампіляцыю дасягненняў папярэднікаў, падганяючы іх, хіба што, пад штучнае ідэалагічнае сіта прагрэсіўных і рэакцыйных з’яў, пад фаталізм ужо капіталістычных тэндэнцый32.
Прыкладам штучнасці падобных схем можа быць спроба У. Пічэты ў 1953 г. паглядзець на паўстанне 1794 г. праз прызму няўмольнасці буржуазнага прагрэсу. Паражэнне прагрэсіўнага пачатку яму давялося тлумачыць тым, што “шляхетско-буржуазный блок предпочитал политическую смерть своего государства демократической революции, а руководители восстания своей шляхетской политикой обрекли его на неудачу”. У духу класікаў ён заснаваў традыцыю глядзець на асаблівасці паўстання ў ВКЛ з таго боку, што віленскія кіраўнікі паспяшаліся выступіць адасоблена з-за незадаволенасці скасаваннем аўтаноміі княства і ўвядзення унітарнай дзяржавы па канстытуцыі 3 мая 1791 г.33. Гэты пастулат у пачатку 90-х гадоў выліўся нават у думку, што віленскі паўстанцкі ўрад збіраўся аднавіць “незалежную Беларуска-Літоўскую дзяржаву”. Дыскусія вакол вызначэння сацыяльнага характару і ролі паўстання ў гісторыі ВКЛ, тым не меней, паказала, што віленскае кіраўніцтва трымалася асноў канстытуцыі 3 мая34. Гэтая палеміка сама адлюстроўвае нявырашанасць паўстанцкім кіраўніцтвам пытання – рэалізаваць рэформы Вялікага сейма радыкальным чынам пад час паўстання або адкласці іх да перамогі.
Ліквідацыя самастойнасці Рэчы Паспалітай самую багатую літаратуру спарадзіла сярод польскамоўных аўтараў, якія не абміналі ўвагай нікога і нічога, што толькі фігуравала на сцэне падзелаў. Пошук іх прычын і адказных актыўна пачаўся ў пачатку 19 ст. з раздваення пазіцый. Адзін падыход у 1830 г. акрэсліў граф Адам Гуроўскі, які называў падзелы фатальнай божай карай за ўласныя грахі дэмаралізаванага насельніцтва, чаму трэба скарыцца і смірна падпарадкавацца чужаземнай уладзе, асабліва расійскаму самадзяржаў’ю, як самаму лепшаму ў свеце35. Другі кірунак вызначылі І. Нямцэвіч і І. Лялевель, якія выводзілі катастрофу з занядбання арыстакартыяй традыцый дэмакратыі, якая паралізоўвала ўсякія рэформы спарахнелага ладу з нежадання паступіцца сваім саслоўным эгаізмам на карысць іншых станаў36. Прыкладна ў сярэдзіне 19 ст. абодва напрамкі сфармулявалі сукупнасць прычын гібелі Рэчы Паспалітай: косна-анархічны лад, непрыдатны для рэфармавання, неабмежаваны праізвол магнатаў-шляхты, выбарнасць каралеўскага пасада, выгаднага для замежнага ўмяшання, аднагалоссе (ліберум вета), якое прыводзіла да стагнацыі сеймаў і безуладдзя ў цэлым (анархіі), шкоднасць канфедэрацый з іх большасцю галасоў, якія расколвалі краіну і тым самым спрыялі замежнаму панаванню, і г.д.
Пры высвятленні ўзаемадзеяння гэтых фактараў, польская гістарыяграфія надалей развівалася ў дыскусіі паміж кракаўскай і варшаўскай школамі. У цэнтры спрэчак стаяла пытанне аб здольнасці дзяржавы рэфармавацца або ўласнымі сіламі або пад пратэкцыяй суседзяў. Кракаўская школа выводзіла заняпад з тэорыі “натуральнай смерці” Рэчы Паспалітай пры яе ўпартым нежаданні мець моцную центральную ўладу на ўзор абсалютных манархій у суседзяў37. Варшаўская школа канцэпцыю безнадзейнасці замяняла аптымістычным пошукам праяў станаўлення ўласнай канстытуцыйна-абмежаванай манархіі, яе здольнасці праводзіць палітыку сацыяльнай гармоніі на аснове традыцый шляхецкай дэмакратыі, сканаўшых пераважна пад замежным гвалтам38. Гэтыя разыходжанні і супадзенні далей спляталіся пры вырашэнні канкрэтных праблем і тэм.
У агульным плане пытанні першага падзелу прадстаўлены больш у іканаграфічных працах гісторыкаў кракаўскай школы, якія тлумачылі гэты падзел непазбежным следствам анархіі краіны, бяспраў’я сялян, здрадніцтва эліты, адсутнасці эфектыўнай цэнтральнай улады.39 Гэтую традыцыю падмацоўвалі публікацыі мемуараў сучаснікаў40 і асабліва працы, прысвечаныя ролі Барскай канфедэрацыі 1768—1772 гг. у знясільванні краіны, што прычынілася непасрэднай падставай для агрэсіі трох суседзяў41. Е. Міхальскі лічыў бясслаўны фінал гэтай канфедэрацыі вынікам шляхецкіх ілюзій у тым, што слабая Рэч Паспалітая выстаіць з-за аднолькавай зацікаўленасці агрэсіўных суседзяў у гэтай анархіі дзеля захавання еўрапейскай раўнавагі паміж імі42. Паколькі ж падзел адбыўся, то гісторыкі зацікавіліся правалам першых рэформ караля С. Панятоўскага43, працэдурамі і вынікамі ганебнага сейма 1773—1775 гг.44, якія таксама праводзіліся ў вострых сутычках ахоўнікаў старавеччыны і абнаўленцаў45.
Лёс рэформ у пазіцыі “вольных” шляхецкіх сходаў набыў самастойнае навуковае значэнне сярод даследчыкаў46. Е. Міхальскі на падставе інструкцый сеймікаў 70—80-х гг. заключаў, што іх праграмы выражалі негатыўнае стаўленне шляхты да дзяржаўных пераўтварэнняў47, тады як А. Страйноўскі толькі расійскіх паслоў лічыў “галоўнымі глушыцелямі рэформ”48. Яго падтрымліваў Е. Лоек, гаворачы, што застой навязаны гарантыямі суседзяў, у тым ліку трактатамі з Расіяй 1768 і 1775 гг.49. Яшчэ адна група даследчыкаў коснасць ладу лічыла гістарычнай традыцыяй, замацаванай з канца 17 ст. у забароне ўсякіх змен любым сеймам. Таму любыя перабудовы аказваліся дарэмнымі, безвыніковымі, а ў дадатак праводзіліся атачэннем караля пад кантролем Расіі і з паслядоўным пазбаўленнем выбарчых правоў немаёмнай шляхты50. Найноўшыя даследаванні пацвердзілі ўкаранеласць сярод шляхты апалагетыкі і веры ў дасканаласць існуючага ладу, шкоднасці яго змен. Упэўненасць шляхты ў тым, што слабая Рэч Паспалітая нікому не пагражае, вылілася ў палітычную стагнацыю і байкатаванне любых спробукараніць нязвыклы дэспатызм абсалютызму, пагражаючы нізрынуць залатыя вольнасці51.
Гэтая згубная самаўпэўненасць выразна праявілася на абшары ВКЛ, дзе шляхецкія сеймікі выступалі паслухмянай прыладай магнацкіх клік – ці то водцы антыкаралеўскай партыі Караля Радзівіла52, або каралеўскага фаварыта Антона Тызенгаўза53. На жаль, аб сутнасці шляхецкай дэмакратыі тут мы больш даведваемся не з навуковых доследаў, а ад сведкаў. Яны пісалі, што “свабода, якой так ганарацца палякі, з’яўляецца справай адной магнатэрыі і шляхты”, што неабмежаваны ўціск сялян тут “горшы за тыранію абсалютнай улады”, што тут “ніхто не выконвае сваіх абавязкаў дарма”, а ўсе тытулы, пасады купляюцца і прадаюцца, што тут лічаць усякія прававыя інстытуты “труной вольнасці, пачынаюць і завяршаюць судовыя працэсы гарэлкай” і самасудам, не жадаючы падпарадкоўвацца ніякай цэнтральнай уладзе54. Гэты прававы нігілізм пад плашчом “найдасканалейшага” статута не мог не адазвацца на спробах чатырохгадовага сейма (1788—1792 гг.) радыкальна перабудаваць увесь грамадскі гмах пры спрыяльнай адсутнасці замежных войск у краі.
Пачатак сінтэтычнаму вывучэнню прац Вялікага сейма заснавалі ў канцы 19 ст. У .Смаленскі55 і У. Калінка. Два тамы апошняга гісторыка вылучаюцца сістэматызаванай канцэпцыяй некрывавай або аксамітнай рэвалюцыі на сейме ,які памкнуўся змякчыць уціск паноў-шляхты над сялянамі шляхам дзяржаўнага рэгулявання, без парушэння карэнных асноў сацыяльных узаемаадносін56. Наступныя гісторыкі стараліся ўважліва прасачыць сеймавыя навацыі ў плане стварэння баяздольнай арміі57, самастойнай аўтакефальнай праваслаўнай царквы58, кадыфікацыі заканадаўства і уніфікацыі самой уніі Кароны з ВКЛ59. Як самыя абагульняючыя працы аб Вялікім сейме, так і спецыяльны артыкул Е. Міхальскага аб пасольскіх наказах сеймікаў, паказвалі, што шляхта прытрымлівалася кансерватыўнай веры ў дасканаласць ладу і разлічвала на абароненасць дзяржавы гарантыямі суседзяў або іх дапамогай у выпадку еўрапейскай вайны60. Аднак вераломная вайна 1792 г. пахавала гэтыя надзеі, а працы аб стварэнні ворагамі перадавой канстытуцыі 3 мая 1791 г. таргавіцкай канфедэрацыі канчаткова скрушылі дарэмныя спадзяванні61. У. Скаўронскі нават мусіў назваць разлікі рэфарматараў безнадзейнымі з-за банкруцтва памяркоўных крокаў62.
Гродзенскі сейм 1793 г., які аформіў вынікі таргавіцкай здрады і другога падзелу краіны, найбольш змястоўна разгледжаны ў працах Л. Вегнэра, У. Смаленскага63, а таксама добра прадстаўлены ў мемуарах Я. Сіверса, А. Трэмбіцкага, Л. Гінета64. Л. Кадзела прадпрыняў спробу аптымістычнай ацэнкі гродзенскага сейма з погляду на стварэнне ім “разумнага і людскога ўрада” пад шчытом расійскай апекі, безвыходнасці дзеянняў натхніцеляў гэтага плана ва ўмовах дамаганняў Прусіі65. Гісторык назваў сейм “не камедыяй, а трагедыяй”, якая ў наступным годзе вылілася ў непрымірымую барацьбу памяркоўнай і якабінскай плыняў пад час паўстання 1794 г.
Практычна ўсе даследчыкі гэтага паўстання адзначаюць, што павадыры паўстання, у тым ліку і Тадэвуш Касцюшка, трымаліся памяркоўнай лініі Вялікага сейма ў сваім клопаце правесці патрэбныя перамены часова, у рамках праграмы сацыяльнай гармоніі станаў, дзеля ўнікнення замежнай інтэрвенцыі66. Другое, якабінскае крыло звычайна звязваюць з асобай палкоўніка Якуба Ясінскага і ягонымі спробамі скіраваць паўстанне ў ВКЛ у бок неадкладнага ўвядзення сацыяльнай роўнасці па прыкладу Францыі67. Найбольш грунтоўна асаблівасці паўстання ў ВКЛ разгледзелі Г. Масціцкі і З. Сулек, дасягненні якіх прадоўжаны ў многіх працах кампілятыўнага характару68 Польскія даследчыкі здолелі ахапіць увагай розныя бакі ваенна-арганізатарскай дзейнасці паўстанцаў, праўда пераважна на прыкладзе польскай тэрыторыі. Яны выдатна паказалі, што ваганні кіраўнікоў і выканаўчых органаў паўстання паміж барацьбой за незалежнасць і пастаяннымі саступкамі шляхецкаму эгаізму прывялі да паражэння і канчатковай гібелі дзяржавы69. Сярод гэтых горкіх ацэнак існуе меркаванне, што якабінцы адказныя за правакаванне грамадскага расколу і спрыянне збройнай інтэрвенцыі Прусіі, Аўстрыі і Расіі70. Аднак, паколькі паўстанне было задушана сумесна трыма манархамі, то большасць гісторыкаў не прыдавалі годнай увагі самому акту выканання трэцяга, апошняга, падзелу Рэчы Паспалітай паміж захопнікамі.
Пры ўсіх адценнях розніцы пазіцый у тлумачэнні прычын і абставін падзелаў Рэчы Паспалітай польскамоўная гістарыяграфія выпрацавала ўмоўна некалькі ацэначных мадэляў. Першую можна назваць тэорыяй самазабойства кракаўскай школы (безуладдзя), якое свядома падтрымлівалі і апекавалі зацікаўленыя суседзі. Другая тэорыя буфера або выжываемасці ўяўляе краіну востравам свабоды, абароненага ўзаемным саперніцтвам агрэсіўна настроеных суседзяў і вольналюбствам шляхты з яе верай у дасканаласць існуючага грамадскага ладу. Трэцяя, менш пашыраная, тэорыя дагаворна-ўніянісцкага тыпу дзяржавы выстаўляе яе міралюбна-талерантнае аблічча ў параўнанні з дэспатычнымі рэжымамі суседзяў, зацікаўленымі ў распальванні рэлігійных канфліктаў дзеля замацавання сваіх вялікадзяржаўных уплываў у краіне.
Апошнія абагульняючыя працы польскіх даследчыкаў паказалі, што Расія з самога пачатку пастаўлення на трон С. Панятоўскага процідзейнічала аздараўленчым рэформам разам і ў саюзе з кансерватыўнымі сіламі ўнутры Рэчы Паспалітай71, што гэтыя рэформы правальваліся, бо не парушалі карэнных прынцыпаў будовы дзяржавы і засілля магнатаў, якія ўдала скарыстоўвалі традыцыйныя інстытуты агульнашляхецкага прадстаўніцтва (вольную элекцыю, ліберум вета, канфедэрацыі і самыя сеймікі) для процідзеяння станаўленню ўласнай эфектыўнай цантральнай улады з абсалютным манархам на чале яе72.
Прыведзеныя ацэнкі, пры ўсёй іх схематычнасці, паказваюць, што падзелы Рэчы Паспалітай неад’емныя ад унутранай гісторыі складаючых яе народаў гэтак жа, як іагульнаеўрапейскіх стасункаў у цэлым. Шырыня праблематыкі не дазволіла ні расійскім, ні польскім даследчыкам спецыяльна засяродзіцца на вызначэнні ВКЛ у пахаванні падзеламі некалі неспакойнай еўрапейскай дзяржавы. Аднак досыць легка пры гэтым вызначыць храналагічныя межы часу – падзелы адбыліся пры цараванні расійскай імператрыцы Кацярыны ІІ (1762—1796) іпастаўленага ёю караля С. Панятоўскага (1764—1795).
Пры ўсіх супадзеннях розных канцэпцый, школ і мадэляў у тлумачэнні заняпаду Рэчы Паспалітай можна адзначыць шэраг дыскусійных і цьмяных праблем у гістарыяграфіі праблемы. Паколькі з 1764 г. палітычная эліта Рэчы Паспалітай паслядоўна арыентавалася на Расію, то няясныя матывы пачарговага адступлення яе ад сваіх апякунскіх правоў і саўдзелу ў падзелах з Аўстрыяй і Прусіяй. Паколькі ворагі караля таксама прытрымліваліся прарасійскай арыентацыі, то не зразумелыя падставы іх саюзніцкіх абавязкаў пры кожным падзеле, гэтак жа, як і змены персанальнага складу памагатых. Практычна адкрытым застаецца пытанне аб добраахвотнасці і гвалтоўнасці пры афармленні расійскага пераважнага ўплыву, адказнасці за гэта шляхецкага саслоў’я ў цэлым. Праблемным аказваецца пытанне, у якой ступені ўзрасталі або звужаліся магчымасці рэфармавання краіны ў залежнасці ад паступовага скарачэння тэрыторыі. Існуючая літаратура не дае адказу на пытанне аб дынаміцы пазіцыі шляхты адносна прынцыповых падзей часоў падзелаў ні ў іх храналагічным ланцугу, ні ў сэнсе кадравага складу удзельнікаў сеймікаў. Не асветлены дагэтуль таксама змястоўны бок супрацьстаяння цэнтралісцкіх і аўтанамісцкіх плыняў у рэчышчы агульнадзяржаўных пераўтварэнняў. Таму гэта даследаванне нацэлена на вырашэнне згаданых задач з улікам набыткаў гістарыяграфіі і на падставе малавядомых архіўных крыніц.
У цэнтры дадзенай працы пастаўлена ВКЛ, якое пры падзелах было больш чым проста прахадным дваром у геапалітыцы суседзяў. Мэтай працы ставіцца вызначэнне ўзаемадзеяння грамадскіх працэсаў унутры ВКЛ з падзеламі Рэчы Паспалітай і ўплыў апошніх на характар гістарычнай эвалюцыі ВКЛ у аналізуемы перыяд. Чым было ВКЛ у гэты час – калідорам расійскага ўплыву ці бастыёнам “дэмакратыі” супраць агрэсіўнага Усходу – прыкладна так можна сфармуляваць канчатковую мэту працы.
Праца заснавана пераважна на малавядомых архіўных крыніцах, з чаго паўставалі дзве цяжкасці пры іх сістэматызацыі. Адсутнасць папярэдняй публікацыі дакументаў, кшталту тэматычных зборнікаў, прымусіла перадаваць іх змест максімальна поўна і дакладна. Грувасткія паведамленні спрашчаліся і скарачаліся толькі ў тых месцах, калі яны супадалі з існуючымі ў літаратуры абагульненнямі. Па-другое, даводзілася браць бок поўнага вызначэння і цытавання з-за навізны многіх характарыстык, асабліва што тычыцца праграм шляхецкіх сеймікаў і кола іх удзельнікаў. Паўтарэнні сюжэтаў вынікаюць з факталогіі і робяцца для вызначэння ўстойлівасці або дынамікі той ці іншай з’явы. Нарэшце, цяжка дабіцца прыгожай рэжысуры аналізу там, дзе пэўныя факты пераплецены безліччу ўплыву іншых, кожны з якіх варты называцца вызначальным. Таму аўтар імкнуўся глядзецъ на авансцэну падзей панарамна.
Паколькі праца зыходзіць з інфармацыі першакрыніц, то было б недарэчным апярэджваць аналіз механічным пераказам іх зместу. Значны пласт даведак узяты з архівасховішчаў Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі (НГАБ). Гэта тычыцца актаў земскіх і гродскіх судоў ВКЛ, у якіх зарэгістраваны працэсы ўдзельнікаў падзей вакол барацьбы за зямлю, сялян, пасады, таксама маніфесты сеймікаў (лаўдымы) і канфедэрацый з персанальным складам падпісантаў. У рознай ступені паўнаты гэта дазваляе ўпершыню паўнакроўна прасачыць эвалюцыю праграм, настрояў шляхты за ўвесь разглядаемы час, вызначыць кадравы партрэт выбаршчыкаў і іх прадстаўніцтва ў розных органах улады. У нязначнай ступені патрэбныя матэрыялы распылены па рознагаліновых фондах Расійскага дзяржаўнага архіва старажытных актаў (РДАСА). Гэта пераважна персанальныя зборы канцылярыі Кацярыны II іяе фаварытаў, перапіска іх з падначаленымі центральнымі і мясцовымі кіраўнікамі (намеснікамі, губернатарамі і г.д.) з нагоды фарміравання ўпраўленчых рашэнняў, заканадаўчых пастаноў, кадравай палітыкі на далучаных землях.
3 Расійскага дзяржаўнага ваенна-гістарычнага архіва (РДВГА) браліся дакументы фондаў, якія тычыліся складу і дыслакацыі войскаў, іх матэрыяльнага забеспячэння і ўзаемаадносін з мясцовым насельніцтвам, планавання баявых аперацый і характарыстыкі як дробных, так і буйных сутычак пры падаўленні ўзброеных канфедэрацый і паўстання 1794 г. Шмат гэтых звестак дубліруецца з іншымі архівасховішчамі, што спрыяе ўдакладненню інфармацыі і яе ўзбагачэнню. Гэта тычыцца самага вялікага збору крыніц Архіва знешняй палітыкі Расійскай імперыі (АЗПРІ), або ведамства, якое займалася непасрэдным і агульным планаваннем падзелаў, узгадненнем палітыкі Расіі з іншымі саюзнікамі, у тым ліку і прыслужнікамі ў ВКЛ. Значэнне гэтага дакументальнага збору ў поўнай меры адлюстравана зместам дадзенай працы, а таксама тым, што гэта — раней сакрэтныя або закулісныя таямніцы гісторыі, якую некаторыя вядомыя даследчыкі прыводзілі ў кан’юнктурнай інтэрпрэтацыі. Некаторыя матэрыялы па дысідэнцкай справе выяўлены ў Расійскім дзяржаўным гістарычным архіве (РДГА) у слабараспрацаваным фондзе уніяцкіх мітрапалітаў. Нарэшце, дапамаглі пры падрыхтоўцы тэксту сціплыя зборы дакументаў у рукапісных фондах Расійскага дзяржаўнага гістарычнага музея (РДГМ) і Расійскай дзяржаўнай бібліятэкі (РДБ). Частка гэтых матэрыялаў ужо апрацавана аўтарам у артыкулах і ўжываецца зараз для большай дакладнасці інфармацыі.
Пераважная ўвага да рускамоўных крыніц прадыктавана ў першую чаргу тым, што архівы Польшчы і іншых краін, саўдзельнікаў падзелаў, ужо даўно распрацаваны ў змястоўных творах даследчыкаў, аб чым сведчыць і прыведзены тут сціплы гістарыяграфічны аглад праблемы. Аўтару застаецца толькі абапірацца на гэтыя дасягненні ці карэкціраваць іх. Па-другое, у існуючых працах надта не хапае дакументальных характарыстык пазіцыі Расіі пры ўсіх падзелах, тым больш што яна аказалася галоўным вяршыцелем лесу падначаленых сабе зямель ВКЛ. На гэта асабліва скардзяцца польскія гісторыкі.
Пры выбары метаду даследавання аўтар кіраваўся храналогіяй падзей. Таму часта даводзілася адступацца ад тэматычнай канвы, каб высветліць значэнне розных акалічнасцяў (фактараў) за пэўны прамежак часу ў агульнай дынаміцы разглядаемых працэсаў. Прозвішчы і імёны падаюцца поўнасцю пры іх першым упамінанні, а для лепшай арыентацыі ў калаўроце персаналіяў у дадатку змяшчаецца спіс імёнаў. Пры спасылках на крыніцы на першае месца ставіцца іх месцазнаходжанне ў архівасховішчах для таго, каб паказаць, адкуль, калі гэта здаралася, даследчыкі бралі свае даведкі.
Аб’ект даследавання акрэсліваецца межамі сучаснай Беларусі, землі якой у разглядаемы час складалі большасць прасторы ВКЛ, аднак у афіцыйных, публічна-прававых актах адпаведнага перыяду яны называліся правінцыяй ВКЛ або Літоўскай правінцыяй. Аўтар старанна прыводзіць палажэнні сеймаў і сеймікаў адносна гэтага пытання, каб чытач самастойна ўпэўніўся ў трываласць падобнага тэрміну “літоўскі” ці “літвінскі”.
Аўтар спадзяецца, што ўсё зробленае ім ніжэй спалучае інфармацыйныя каштоўнасці з належным навуковым узроўнем і аб’ектыўнасцю ўласных высноў. Ён вельмі ўдзячны прапановам сваіх першых чытачоў, асабліва В. Грыгор’евай, А. Доўнару, А.Краўцэвічу, бескарыслівай дапамозе Е. Фешчанка і мецэнатскаму клопату.
1. Туполев Б.М.Фридрих II,Россия и первый раздел Польши// Новая и новейшая история,1997,№ 5.С. 171—192;Носов Б.В.Разделы Речи Посполитой и русско-польские отношения второй половины ХVШ века в зарубежной историографии // Славяноведение. 1993. № 5. С. 86—100; Кручковский Т.Т. Проблемы разделов Речи Посполитой в русской историографии второй половины ХІХ — начала XX века // Там жа. С. 76—85; Носов Б.В. Курляндское герцогство и российско-польские отношения в 60-е гг. ХVШ века. К предыстории разделов Речи Посполитой // Там жа. С. 54—66; Кареев Н.И. Падение Польши в исторической литературе. СПб., 1888; Szerejski M.N. Europa a rozbióry Połski. Warsz., 1970; Ён жа. Upadek Połski a "odrodzenia" narodu w historiografji polskiej konca ХIX wieku // Przegląd Historyczny. 1972. T. 63. Z. 3. S. 413—436; Drozdowski M. Historiografia polska о konfederacyi Barskiej // Universitatis Gedanensis. 1960. № 15. S. 25—36; Zełińska Z. Pytania wokol genezy I rozbioru // Ziemie polnoczne Rzeczypospolitey połsko-litewskiey w dobie rozbiorów 1772— 1815. Warsz.–Toruń, 1996. S. 7—12
2.SzereyskiM. Europa… C. 24, 49, 50, 54, 57, 70, 74, 78—79, 99, 106
3. Турчинович Ф. Обозрение истории Белоруссии с древнейших времен. СПб., 1857. C. 239
4. Маркс К., Энгельс Ф., Сочинения. Изд. 2-е. М., 1962. Т. 22. С. 19
5. Востоков А. Старческие воспоминания // Вестник Юго-Западной России. Киев, 1864. Т. З. Кн. 8. С. 45—46
6. Речь старопольского крестьянина, произнесенная перед императрицей Екатериной II // ВЮЗР. Киев, 1864. Т. З. Кн. 7. С. 4—18
7. Из бумаг Василия Степановича Попова // Русский архив. М., 1865. № З. С. 789—790. Гэтае сцвярджэнне даслоўна паўторана:Тарле Е.В.ЕкатеринаВторая и её дипломатия.М.,1945.С.20:Грыцкевіч В. Два погляды на адну Канстытуцыю //Полымя.1993.№9. С. 188
8. Крестьяне в Польше накануне последнего раздела// Славянский сборник. Пг.,1876. Т. 3. С. 70
9. Маврицкий В.Положение крестьянства в Польше и Западной России// Вестник Западной России.Вильно, 1871.Т.9.Кн. 3.С.2; Документы,объясняющие историю Западно-русского края и его отношения к России и Польше. СПб., 1865.С. 372—418
10. Документы,объясняющие… С.374
11. Содержание доклада,поднесенного сейму от депутации о бунтах 26 марта 1790 г.// Чтение в обществе истории и древностей Российских.М., 1865.к.2.С.6—27; Аб тым жа:Бродович Ф.Исторические записки о событиях на Волыни и Подолии в 1789 г.//ЧОИДР. М., 1868. Кн. 4. С. 961, 979
12. Коялович М. История русского самосознания по историческим памятникам и научным сочинениям. СПб., 1884. С. 338, 375; Ён жа. Историческое исследование о Западной России. СПб., 1865. С. 56
13. Розов А. Кто был виновником первого раздела Польши // Беседа. М., 1872. Кн. 8. № 8. С. 336; Первый раздел Польши // Зритель. 1863. № 35. С. 298, № 36. С. 328, 333
14. Маркс К., Энгельс Ф. Соч. Т. 22. С. 19; Щебальский П. Русская политика и русская партия в Польше до Екатерины II. М., 1864. С. 6, 34, 46
15. Соловьев СМ. История падения Польши // Соловьев С.М Сочинения. М., 1995. Кн. 16. С. 411; Там жа. Кн. 14. С. 580—582
16.Есипов Г. Фридрих II и граф Панин // Беседа. М., 1871. Кн. 1. С. 289
17. Бумаги, касающиеся I раздела Польши (из архива графа П. Панина) // РА. М., 1871. Т. 2. С. 1794—1798, М., 1872. Т. 10. № 1. С. 42—97
18. Григорович Н. Канцлер князь Александр Андреевич Безбородко в связи с событиями его времени // Сборник русского исторического общества. М., 1879. Т. 26. С.422, 430; Русская старина. 1876. Т. 17. № 10. С. 215, № 12. С. 640, 644
19. Кульжинский И. Последнее пятидесятилетие Польши // Вестник Юго-Западной и Западной России. Киев, 1863. Т. 3. Кн. 7. С. 17; Федоров И.Л. Граф Михаил Никитич Кречетников. Каменец-Подольск. 1893. С. 4, 31, 39; Внутренние причины падения Польши // РС. СПб, 1900. Т. 103. С. 325; Бильбасов В. История Екатерины II. Берлин, 1890. Т. 2. С. 197, 369, 373; Ключевский В.О. Курс русской истории. М., 1958. Т. 5. С. 34, 40, 45, 52, 61; Кареев Н. Исторический очерк польского сейма. СПб., 1893
20. Польский элемент на Западе России // Вестник Западной России. Вильно, 1869. Кн. 7. Т. 8. С. 4, 7
21. Маркс К., Энгельс Ф. Соч. Т. 16. С. 164
22. СРИО. СПб, 1878. Т. 22; 1883. Т. 37; 1886. Т. 51; 1887. Т. 57; 1889. Т. 67; 1885, Т.47; 1893. Т. 87; 1901. Т. 109
23. Костомаров Н.И. Последние годы Речи Посполитой. СПб., 1870. С. 25, 75, 99, 112, 121, 144—145, 522, 527
24. Костомаров Н. Последние годы… С. 462, 472, 618
25. Костомаров Н. Последние годы… С. 698, 809, 860, 863, 867, 870
26. Тимощук В.В. Тарговицкая конфедерация // РС. СПб., 1904. Т. 120. № 6. С. 680, № 7. С. 165, 1905. № 1—2. С. 211
27. Иловайский Д. Гродненский сейм 1793 года – последний сейм Речи Посполитой. М., 1870. С. 11—13, 16, 108, 188, 214, 244, 263, 312—313
28. Маркс К. Дебаты по польскому вопросу во Франкфурте-на-Майне // Маркс К., Энгельс Ф. Соч. Т. 5. С. 352
29. Дубровин Н.Ф. Князь М.Н. Волконский и его донесения из Польши // Вестник Европы. 1868. Т. 6. Кн. 11. С. 83—141, Кн. 12. С. 543—594; Ён жа. Накануне первого раздела Польши 1770. № 1870. С. 191—251; Чечулин Н.Д. Внешняя политика России в начале царствования Екатерины II (1762—1774) // Записки историко-филологического отделения факультета императорского Санкт-Петербургского университета. СПб., 1896. Ч. 40; Ён жа. Политика России в Польше пред первым разделом // Журнал министерства народного просвещения. СПб., 1896. Ч. 306. С. 314—369, Ч. 307. С. 1—44
30. Гейсман П.А. Конец Польши и Суворов. СПб., 1900; Энгель А. Описание дел, хранящихся в архиве Виленского генерал-губернаторства. Вильно, Т. 1. Ч. 1—2; Ильенко А.К. Начало конца Польши. СПб., 1898; Записки Сергея Александровича Тучкова. СПб., 1908; Дуклан-Охотский Я. Рассказы о польской старине. СПб., 1874. Ч. 1—2; Выписки из архива канцелярии прибалтийского генерал-губернатора // Осьмнадцатый век. М., 1868. Кн. 3. С. 200—223; Воспоминания сенатора барона Карла Гейкинга // РС. 1897. Т. 91. С. 300—306; Михайлов А.Б. Истинные виновники раздела Польши // Исторический вестник. 1914. Т. 137. № 9. С. 4; Безбородко И.А. Журнал пребывания его величества Станислава Августа в Гродно 1795—1796 годов. М., 1870; О пребывании в России последнего короля польского Станислава Августа // РС. 1898. Т. 95; Рункевич С. История Минской архиепископии (1793—1832). СПб., 1893; Беднов В.А. Православная церковь в Польше и Литве. Екатеринославль, 1908; Пичета В.И. Внешняя политика Екатерины II // Три века. М., 1913. Т. 5. С. 49
31. Маркс К., Энгельс Ф. Соч. Изд. 2-е. М., 1962. Т. 27. С. 241
32. Иваницкий С.Ф. Первый период Барской конфедерации // Ученые записки Ленинградского государственного пединститута им. А.И. Герцена. 1941. Т. 45; Джервис В. К вопросу о разделах Польши // Труды исторической комиссии АН. Исторический сборник. Л., 1934. Т. 1. С. 235—250; Саркисин О.С. Польская конституция 3 мая 1791 года // Вестник Ереванского университета. Общественные науки. Ереван, 1989. № 1; Иваницкий С.Ф. Польша в половине ХVIII в. и возникновение барской конфедерации // Ученые записки Ленинградского государственного пединститута им. А.И. Герцена. Л., 1939. Т. 22. С. 106—182; Юсупов Р.Р. Польский вопрос в политике России накануне русско-турецкой войны 1768—1774 гг. // Вестник Московского университета. Сер. 8. История. 1980. № 3; Гражуль В.С. Тайны галантного века. М., 1997; Виноградов В.Н. Век Екатерины II: прорыв на Балканы // Новая и новейшая история. 1996. № 4. С. 108—161; Никитин М.Г. К вопросу о добровольности присоединения белорусской шляхты к тарговицкой конфедерации // Веснік БДУ.1995. Сер. 3. № 1. С. 15—18; Марозава С. «Униятом не быть» // Палессе. Гомель, 1997. № 1(2); Грыцкевіч А.П. Рэлігійнае пытанне і знешняя палітыка царызму перад першым падзелам Рэчы Паспалітай // Весці АН БССР. Сер. грамад. навук. 1973. № 6. С. 62—71; Грыцкевіч В. Як месіянісцкі міф насаджаўся ў Беларусі // Спадчына. 1996. № 3; Юхо Я., Емельянчык У. За вольнасць нашу і Вашу.Мн.,1990;Карев Д.Латиняне и схизматики// Родина.1994.№ 2.С.1—4
33. Пичета В.И.К истории восстания Костюшко 1794 г.// Ученые записки института славяноведения. М., 1953, № 7. С. 183, 197, 198, 201, 207
34. Гужалоўскі А. Войска ВКЛ: апошнія старонкі гісторыі // Беларускі гістарычны часопіс. 1994. № 1; Макарова Г.В. Действия родственников и друзей, оказавшихся в России участников движения Тадеуша Костюшко, направленные на облегчение их участи // XVIII век: славянские и балканские народы и Россия. М., 1998. С. 165—173; Яна ж. Новые материалы о пребывании участников движения Т. Костюшко в России // Славяноведение. 1994. № З. С. 43—50; Грыцкевіч А.П. Паўстанне 1794 года: ход, перадумовы і вынікі // БГЧ. 1994. № 1. С. 39—47; Грыгор’еў М. Войска ВКЛ ад Сасаў да Касцюшкі. 1765—І794. Мн., 1994; Емельянчык У. Паланез для касінераў. Мн., 1994; Ён жа. Дыверсійныя рэйды ў паўстанні 1794 года на Беларусі // Весці АНБ. Сер. грамад. нав. 1994. № 2; Анішчанка Я.Яны баяліся беларускага народа// Беларуская мінуўшчына. 1997. № 6. С. 29; Ён жа. Паўстанне 1794 года: змаганне за народ // Полымя. 1995. № 5. С. 241; Ён жа. Князь Рэпнін аб паўстанні 1794 г. у літоўскай правінцыі // Гісторыя Беларусі: новае ў даследванні і выкладанні. Мн., 1999. Ч. 1. С. 6—8; Восстание и война 1794 года в литовской провинции. М., 2000
35. Маркс К., Энгельс Ф. Соч. М., 1974. Т. 42. С. 189
36.HistoriaPołski.Warsz., 1968. T. 2. Cz. l. C. 14
37. SzuyskiI. DzejePolski podlug ostatnich badań. Lwów.,1866.Т. 4. Cz. 2. S.329,371;Mosczeński A. Pamiętniki do historii Połskiej w ostatnych latach panowania Augusta III i pierwszych Stanislawa Poniatowskiego. Warsz., 1905; Prazmowski T. Dzieje trzech rozbiorów Polski oraz ruchu narodowego w XIX wieku. Warsz., 1910; Likowski E. Dzieje kosciola unieckiego na Litwie i Rusi w XVIIIi XIX wieku. Warsz., 1906. S. 270, 277; Грабеньский В. История польского народа. СПб., 1910. С. 296, 335. 345 ,361; Смит Ф. Суворов и падение Польши. СПб., 1867 Ч. 2. С. 66, 70, 74, 89, 111
38. Smołenski W. Dzieje narodu polskiego. Warsz.–Kraków, 1921. S. 64—72; Korzon T. Wewnetrzne dzieje Połski za Stanislawa Augusta (1764—1794). Kraków–Warsz., 1897. T. 1
39. Sorel A. Sprawa wshodnia w XVIII wieku. Lwów,. 1903; Konopczynski W. Dzieje Połski nowozytnej. Warsz., 1936. Т.2. S.271; Bobczynski M. Dzieje Połski w zarysie. Warsz., 1987. S. 433—434
40. Schmitt H. Dzieje panowania Stanislawa Augusta Poniatowskiego Lwów., 1868. T. 1. 1869. T. 2, 1880. T. 3; Sidorski D. Panie Kochanku. Katowiece 1987; Lubomirski S. Pod wladzą księcią Repnina. Warsz., 1971; Pamiętniki ks. Radziwilowej. Warsz., 1911; Z pamiętnika konfederatki księznej Teofilie z Jabłonskich Sapiezyney. Kraków, 1914; Pamiętniki Jozefa Wybickiego. Warsz., 1905. Cz. 1
41. Konopczyński W. Konfederacja Barska. Warsz.–Kraków. 1930—1938. T. 1—2
42. Michałski J. Schylek konfederacyi Barskiej. Wroclaw–Warsz.–Kraków. 1970. S. 24, 26
43. Rudzianski O. Stanislaw August w pierwszym okresie swego panowania. 1764—1773 r. Warsz., 1927. S. 36, 45, 75; Michałski J. Plan Czartoryskich naprawy Rzeczypospolitej // Kwartalnik Historyczny. 1956. R. 63. Z. 4—5. S. 29, 33, 42—43; Ён жа. Propaganda konserwatywna w walce zreforma w początkach panowania Stanislawa Augusta // Przeglad Historyczny. 1952. R. 43. Z. 3—4; Ён жа. Problematyka aliansu połsko-rosyjskiego w czasach Stanislawa Augusta // PH. 1984. T. 75. Z. 4. S. 717—718
44. Laszewski R. Delegacia sejmowa jako instrument ratyfikacyi I i II rozbiory Połski // Czasopismo Prawnicze-Historyczne. 1971. T. 23. 2. S. 102; Szujski J. Tadeusz Rejtan na sejmie 1773 roku. Warsz.–Lubl.–Lodź, 1917; Michałski J. Sprawa chlopska na sejmie 1773—1775 // PH. 1954. T. 45. Z. 1. S. 10—12; Ён жа. Rejtan i dylematy polaków w dobie pierwszego rozbióru // KH. 1986. T. 93. № 4. S. 979, 986—987, 999; Choecki R.J. Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r. // KH. R. 79. № 3. S. 554—556; Konczyńska W. Tadeusz Rejtan i jego «manifest» z grudnia 1773 // KH. 1933. T. 47. № 4; Янаж. Rejtan, Korsak i Bohushewicz na sejmie 1773 roku. Wilno, 1935; Wegner L. Tadeusz Rejtan na sejmie warszawskim zroku 1773. Poznań, 1873
45. Filipczak W. Rugi posełskie i losy "rozdwojonych" sejmików przedsejmowych w latach 1778—1785 // Cz. praw.-hist. Poznań. 1998. T. 49. № 1—2. S. 84—85; Strojnowski A. Sejmowa opozycja antykorolewska w czasach rządow Rady Nieustającej // Acta uniwersitatis Lodziensis. Fol. Historia. Lodz. 1984. № 18. S. 22; Michałski J. Jesze o konstytucji sejmu 1776 roku // KH. 1996. T. 103. № 3; Ёнжа. Rzekoma proba oderwania Wielkiego księstwa Litewskiego od Rzeczypospolitej po Irozbioru // Parlament, prawo, ludzią. Warsz., 1996. S. 176—181
46. Balzer O. Historya ustroju Połski. Lwów, 1906. S. 645; Laszewski R. Czynne i bierne prawo wyborcze do sejmu w latach 1764—1793 // Zeszyty naukowe uniwersytetu Mikolaja Kopernika w Torunie. Prawo. 1972. T. 52. № 11; Ёнжа. Sejmiki przedsejmowe w Роłsсе stanislawowskiej // Acta uniwersitatis Nikolai Copernici. Prawo. 1977. T. 83. № 15; Ёнжа. Jnstrukcje posełskie w drugiej połowie ХVIII wieku // Acta uniwersitatis… 1973. T. 56. № 12; Zakrzewski А.B. Sejmiki Wielkiego księstwa Litewskiego epoki stanisławowskiej (do 1788 r.) // Ziemie Polnoczne... Warsz.–Toruń, 1996. S. 59—66; Drozdowski M. Podstawy finansowe dzialałnosci panstwowej w Połsce 1764—1793. Warsz.–Poznań, 1975; Sobczak J. Zreformowane sejmiki litewskie wobec konstytucji 3 maja // Profesor Henryk Lowmiański. Poznań, 1995; Ючас М.А. Литовская шляхтa и царизм в ХVIII в. //Феодальная Россия во всемирно-историческом процессe Л., 1972. С. 407—414
47. Michalski J. Sejmiki posełskie 1788 // РН. 1960. Т. 51. Z. 1—3; Ёнжа. Publicystyka i parapublicystyka doby sejmu 1776 roku // KH. 1998. T. 105. Z. 1. S. 62—63
48. Strojnowski A. Posly Rosii w Polsce w ocence polskiej stanisławowskiej epochi // Acta uniwersitatis Lodziensis. Pol. Hist. 1944. Т. 51. S. 19
49. Lojek J. Wokół sporów i polemic. Lublin. 1991. S. 130, 138—139, 197, 203, 220.
50. Litynski A. Samorząd szlachecki w Połsce XVII—XVIII wieku // KH. 1992. R. 119. Z. 4. S. 19—20; Laszewski R. Sejm Połski w latach 1764—1793. Warsz.–Poznań, 1973. S. 13, 154—155, 162; Maciszewski J. Szlachta Połska i jei państwo. Warsz., l986. S. 60, 272—273, 276, 274; Orlowski R. Miedzy obowiązkiem obywatelskima i interesem własnym. Lublin, 1974; Szyndler B. Stanisław Malecz-Malachowski. Warsz., 1979
51. Ziełinska Z. O suksesyi tronu w Polsce 1787—1790 r. Warsz., 1991. S. 200– 219,223; Czaja A. Lata wiełkich nadzej. Warsz., 1992. S. 8, 20; Ён жа.Między tronem, bulawą a dworem Peterburskim. Warsz., 1998. S. 326, 350, 354; Wyczański A. Połska RzeczPospolita szlachecka. Warsz., 1991. S. 321, 326, 328; Kaczmarczyk Z., Lesnodorski B. Historia państwa i prawa Polski od polowy XV do roku 1795. Warsz., 1957. S. 268
52. Korzon T. Odrodzenie w upadku. Warsz., 1975. S. 313, 314, 320; Pamiętniki Franciszka Karpienskiego. Poznań, 1844; Pamiętniki Józefa Kossakowskiego… Warsz., 1891. S. 48, 200; Pamiętniki Bartolomeja Michałowskiego. Petersburg. 1857. T. 3; Rzewuski H. Pamiętniki starego szlachcica Litewskiego. Warsz., 1877. S. 108, 112—113, 172—175; Strojnowski A. Pozycia spoleczna drobnej szlachty Wiełkiego księstwa Litewskiego w koncu XVIII w. // Acta uniwers. Lodź. Fol. Historia. 1976. R. 1. Z. 4
53. Zaleski M. Pamiętniki. Poznań. 1879. S. 62, 98—99; Koscialkowski S. Antoni Tyzengauz – podskarbi nadworny litewski. Londyn, 1970—1971. T. 1—2; Ёнжа. Z dziejow komissji skarbowej litewskiej w początkach panowania St. Augusta // Ateneum Wilenskie. 1924. T. 2. Z. 7—8; Kijas A. Dzialałnosc polityczna Antoniego Tyzenhauza // Zeszyty naukowe uniwrrsitetu A. Mickewicza. Historia. 1971. Z. 11
54. Połska Stanislawowska w oczach cudzoziemców. 1963. T. 1. S. 19, 505, T. 2. S. 193, 277, 534
55. Smolenski W. Ostatni rok sejmu Wiełkiego. Kraków, 1896; Studia historyczne. Warsz., 1925. S. 54
56. Kalinka W. Sejm czteroletni. Lwów. 1884. Cz. 1—2
57. Rostworowski S. Z dziejow genezy Targowicy // PH. 1954. T. 45. Z. 1; Ratajczyk L. Wojsko i obronnośc Rzeczypospolitej. Warsz., 1975
58. Deruga A. Kosciol prawoslawny a sprawa "buntu" w 1789 r. we wschodnich wojewodstwach Rzeczypospolitej. Wilno, 1938; Kumor B. Projekt organizacyjnego zjędnoczenia kosciola lacinskiego i unickiego w Połsce w 1789 r. // Chrscijański Wshod a kultura polska. Lublin, 1989; Sakowicz E. Kosciol prawoslawny w Polsce w epoce sejmu Wiełkiego 1788—1792 r. Warsz., 1935; Ziolek J. Duchowienstwo wobec ustanowenia konstytucyi 3 maja // Pierwsza w Europie. Katowice. 1989; Deruga A. Przyczynki do dziejow prawosławia w Dzisnie w latach 1789—1791 r. // Ateneum Wilenskie. 1937. R. 12. S. 579—584
59. Wisner H. Unia. Sceny z przeszlosci Polskie i Litwy. Warsz., 1988; Waga K. Zaręczenie wzajemne oboja narodów // Przegląd Wiłenskie. Wiłno, 1926. Z. 8. S. 4—5; Onanowicz A., Radwanski Z. Ostatnia proba kodyfikacyi prawa cywiłnego w Rzeczypospolitej szlacheckiej // Kodeks St. Augusla. Warsz., 1938. S. 578—676; Bardach J. Konstytucja 3 maja a unia polska-litewska // PH. 1991. T. 82. Z. 3—4. S. 390, 408; Michałski J. Zagadnienie unii Połsko-Litewskiej w czasach panowania St. Augusta // Zapiski Hystoryczne. 1986. T. 52. Z. 1; Malec J. Problem stosunku Polski do Litwy wobec sejmu Wielkiego // Czas. Praw.-Hist. 1982. T. 34. Z. 1; Bardach J. Konstytucja 3 maja a zaręczenie wzajemne oboja narodów z 20.Х.1791 roku // Lithuania. 1991. Z. 3/4; Lesnodorski B. Dzieło seimu Czteroletniego. Wrocław, 1951; Maksimowicz K. Stosunek opinji publicznej do Kazimierza Hestora Sapiehy w poezji okolocznosciowej sejmu czteroletniego // Wiek Oświęcenia. 1992. Z. 8
60. Michalski J. Sejmiki poselskie…..; Miceewski A. Polityka staje sie historia.Warsz.,1986.s.180; Kocoj H. Zaborcy wobec konstytucji 3 maja. Katowice,1991.s.58
61. Wolanski A. Wojna polsko-rosyjska 1792 r.Poznan,1922.T.1-2; Kozmin S. Trzeci maj I Targowica. Kr.,1903; Smolenski W. Konfederacja Targowicka. Kr., 1903; Wasicki J.Konfederacja Targowicka I ostatni sejm Rzeczypospolitej z 1793 roku. Pozn.,1952; Kicka N. Pamietniki. War/.1972/ s. 54-58
62. Skowronek J. Wielka chwila narodowych dziejow. War.,1991. S. 7,9
63. Wegner L. Sejm grodzienski ostatni. Pozn.,1866.s. 6,14,58; Smolenski W. Ze studiow nad historya sejmu grodzienskiego z r. 1793/PH.1909.T.8.Z.2.s. 199-213; Malec J. Sejm grodzienski 1793 roku a unia polsko-litewska//Parlament,prawo,ludzie. War.,1996.s. 148-152
64. Drugi rozbior Polski z pamietnikow Siversa. War.,1906. T.1; Trebicki A. Opisanie sejmu extraordynaryjnego podzialowego roku 1793 w Grodnie. War.,1967; Anton J. St. August w Grodnie. B/m,b/g; Гінет Л. Апошні сейм Рэчы Паспалітай//Архівы і справаводства. Мн.,1999. № 2-6
65. Kadziela L. Opcja grodzienska//KH.1991.T.118.Z.1.s. 39; Miedzy zdrada a sluzba Rzeczypospolitej. War.,1993
66. Sczygielski W. Cele lewicy polskiej w shylku XVIII wieku.Lodz.1975.s. 96,193; Lesnodorski B. Polscy jakobini. War., 1960.s. 241; Tokarz W. Ostatnie lata Hugona Kollataja. Kr.,T.1.s. 96-98,196; Janik M. Hugo Kollataj. Lwow,1913. S. 352-355,378; Szyndler B. Tadeusz Kosciuszko. War.,1991. S. 178,187,215; Listy Kosciuszki do jenerala Mokronowskiego i innych osob.Lwow,1877. S. 116,136-143; Pamietniki Michala Oginskiego o Polsce i polakach od roku 1788 az do konca roku 1815. Poz.,1870. T.1. s. 309-317; Lukaszewicz W. Targowica i powstanie Kosciuszkowskie. War., 1953. S. 65
67. Prochnik A. Francja i Polska w latach 1789-1794.War., 1964. S. 134,204,345,375; Sliwinski A. Powstanie Kosciuszkowskie. War.,1917.s. 123; Jablonski H. Sad kryminalny wojskowy w roku 1794. War., 1986. S. 143-146,159; Janeczek Z. Dzialalnosc polityczna Jgnacego Potockiego w latach 1793-1794 //Zwyciestwo czy kleska. Katowice,1984. S. 52,53,65
68. Moscicki H. General Jasinski i powstanie Kosciuszkowskie. War., 1917; Sulek Z. Sprysiezenie Jakuba Jasinskiego. War.,1982. S. 41,216,237; Zytkowicz L. Ze stosunkow Jasinskiego z konfederacja targowicka//Ateneum Wilenskie. 1938. T.13. Z.1.; Stosunki skarbowe Wielkiego ksiestwa Litewskiego w dobie insurekcyi Kosciuszkowskiej//Ateneum Wilenskie. 1935.T.10. s. 113-2-142; Lirwa i Korona w roku 1794//Ateneum Wilenskie. 1937. Z. 1-2.s. 562; Zdanski K. Przyczynki do dziejow powieta brzesko-litewskiego i ziem nim objatych. War., 1936.s. 20-21; Nawrot D. Kilka uwag do poczatku powstanja Kosciuszkowskiego na Litwie//Jnsurekcja Kosciuszkowska. Kielce.1995. s. 36,39,40,45; Majewski W. Litwa 1794....//Powstanie 1794 roku. Dzieje i tradycja. War.,1996.s. 70-86
69. Sobolowa B. Wladze lokalne powstania Kosciuszkowskiego//Sukmana i krzyz. Lublin.1990.s. 38; Bartel W. Ustroj wladz cywilnych powstania Kosciuszkowskiego. Wroclaw.19159; Litynski A. Rola wydzialu biespieczenstwa Rady Najwyszej narodowej w sledstwach insurekcyjnych//Zwyciestwo czy kleska. S. 117,119; Kowecki J. Uniwersal Polaniecki i sprawa jego realizacyi. War.,1957.s. 22,53,67.83; Herbst S. Z dziejow wojskowych powstania Kosciuszkowskiego 1794 roku. War.,1983. S. 409-410; Bartoszewicz K. Dzieje insurekcyi Kosciuszkowskiej. Berlin-Wieden. S. 217,315; Powstanie Kosciuszkowskie 1794 r. War., 1994. T.1
70. Lukaszewicz W. Targowica i powstanie...s. 65
71. Zielinska. Ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej. War., 1986.s. 3; Зелинская З. Закулсные маневры//Родина 1994. № 12. С. 88. 92, Скавронек Е. Удары с трех сторон//Родина. 1994. № 12. С. 36-37, ПонятовскийС. Мемуары. М. 1995. С. 206
72. Zamojski A. Ostatni krol Polski. War., 1994. S. 299,470-471; Cegelski T., Kadziela L. Rozbiory Polskie 1772-1793-1795. War.,1990. S. 19,21,29 і інш.
Спіс імёнаў
Аборскі Бернар, мінскі харунжы 1767—73
Аборскі Францішак, мінскі краўчыц 1773
Абуховіч Вінцэнт, мазырскі лоўчы 1790
Абуховіч Дамінік, мазырскі гродскі суддзя, падчашы 1773, мазырскі скарбнік 1767
Абуховіч Ігнат, мазырскі гродскі суддзя 1773
Абуховіч Ксаверы, навагрудскі падваяводзіц 1790
Абуховіч Міхаіл, навагрудскі падваяводзіц 1790
Абуховіч Феліцыян, мазырскі падваяводзіц 1790
Абуховіч Юзаф, навагрудскі падваявода, бачанскі стараста 1766—80
Агінскі Ігнацій, граф, вялікі маршал BKJI 1758—66, віленскі кашталян 1764
Агінскі Міхаіл Казімір, польны пісар BKJI, пінскі судовы стараста 1763 віленскі ваявода 1767
Агінскі Міхал Клеафас, мечнік BKJI 1788, падскарбі 1793
Агінскі Тадэвуш, трокскі кашталян 1763, ваявода 1771
Адамовіч Ежы Юзаф, лідскі земскі рэгент 1773
Адамовіч Франц, экспедытар 1795
Адамовіч Юзаф, шляхціч 1794
Адахоўскі Казімір, лідскі лоўчы
Адахоўскі Ян, мінскі будаўнічы 1782
Адынец Мартын, слонімскі ротмістр 1782
Адынец Юзаф, трокскі канюшы 1766, вількамірскі стараста 1776
Азароўскі Станіслаў, каморнік BKJI 1767
Азямблоўскі Ігнат, брэсцкі скарбнік 1767, земскі суддзя 1778
Акуліч Плацыд, паручнік 1795
Акушка Юзаф, аршанскі земскі суддзя 1795
Албічаў Андрэй, палкоўнік 1771
Александровіч Геранім, гродзенскі земскі судзіц 1766, гродзенскі падстараста 1794—95
Александровіч Дамінік, вялікі канюшы 1773
Александровіч Еўстахій, гродзенскі земскі суддзя 1764
Александровіч Тадэвуш, палкоўнік 1765—67, гродзенскігродскі суддзя 1773—74
Александровіч Францішак, лідскі падкаморы 1773
Александровіч Юзаф, ваўкавыскі будаўнічы 1767
Алендскі Андрэй, мінскі земскі суддзя 1790
Алендскі Мартын, мінскі гродскі рэгент 1782
Алендскі Станіслаў, паручнік 1795
Алендскі Стэфан, ваўкавыскі маршалак 1759, ваўкавыскі канюшы 1766—67
Алендскі Фелікс, судовы асэсар 1795
Аленскі Мартын, ротмістр 1795
Алеша Ігнат, ротмістр 1795
Алеша Самуэль, пінскі будаўнічы 1767—73
Алізаровіч Мартын, гродзенскі падсудак 1759, земскісуддзя 1767—73
Алізаровіч Філіп, падчашы BKJI 1788
Алізаровіч Ян, навагрудскі падсудак 1764
Алуфры, селянін крычаўскага староства 1769
Альшэўскі Аляксандр, аршанскі шамбелян 1766
Алынеўскі Даніла, пінскі скарбнік 1769
Аляксееў Уладзіслаў, атаман 1769
Аніхімоўскі Ігнат, пінскі гродскі суддзя 1788—90
Аніхімоўскі Тадэвуш, рэчыцкі каморнік 1767
Анквіч Юзаф, маршал Пастаяннай рады 1793
Антушэвіч Уладзіслаў, смаленскі падчашы 1772
Аравінскі Вінцэнт, слонімскі гродскі пісар 1782
Арамовіч Ян Літавор, мінскі гродскі суддзя 1767
Араноўскі Іяхім, віленскі гродскі суддзя 1782
Араноўскі Людвік, мазырскі скарбнік, падчашы 1767—75, 90
Араноўскі Станіслаў, каморнік ВКЛ 1767
Аранскі Роберт Казімір, старадубскі падсудак 1759
Арбузаў Іван, прэм’ер-маёр 1795
Арлоўскі Андрэй, засядацель полацкага гродскага суда 1795
Арсені, кіеўскі мітрапаліт 1758
Арцюшэўскі Юзаф, саноцкі чашнік 1782
Аршанеўскі Пётр, паручнік 1758
Арэхоўскі Ян, ковенскі чашнік 1793
Арэшка Адам, вінніцкі стараста 1776
Арэшка Віктар, генерал-ад’ютант 1773
Арэшка Віктар, пінскі маршалак 1766
Арэшка Ігнацій, пінскі камісар 1790
Арэшка Леапольд, мазырскі земскі суддзя 1778, пінскі падкаморы 1782
Арэшка Людвік, пінскі стольнік 1764, палкоўнік 1788, падкаморы 1766—69
Арэшка Юзаф, пінскі гродскі суддзя 1778—82
Арэшка Ян, пінскі стольнік, 1766—73, войскі 1782, стражнік 1764
Асвяцімскі Якаў, шамбелян
Аскерка Антон, багрымавіцкі стараста 1766, рэчыцкі палкоўнік 1771
Аскерка Багуслаў, мазырскі харунжы 1769
Аскерка Дамінік, мазырскі ротмістр 1790
Аскерка Ігнат, віленскі канонік 1794
Аскерка Караль Ян, мазырскі войскі, шамбелян 1773—78
Аскерка Леапольд Юзаф, мазырскі земскі суддзя 1773
Аскерка Людвік, лідскі чашнік 1758, пінскі падкаморы 1790
Аскерка Мацвей Казімір, навагрудскі кашталян 1766, мазырскі маршалак 1768—69
Аскерка Міхаіл, мазырскі палкоўнік 1773
Аскерка Рафал, мазырскі маршалак 1762—66
Аскерка Ян, мазырскі земскі пісар, шамбелян 1766, падстолі 1768, стражнік 1784
Асмалоўскі Рыгор Юзаф, старадубскі мастаўнічы 1767
Асмалоўскі Юзаф Ян, смаленскі будаўнічы 1767
Астроўскі Антон, ліфляндскі епіскап 1763, куяўскі епіскап 1773
Астрэйка Ігнат, мсціслаўскі падкаморы 1771
Астрэйка Юзаф, інфляндскі стольнік 1771
Аўгуст III, кароль 1763
Аўрам, ігумен грозаўскага манастыра 1759
Ахматовіч Мустафа, палкоўнік 1794
Ашторп Франц, палкоўнік 1795
Ашэўскі Юзаф, лідскі войскі 1759
Баброўскі Людвік, полацкі земскі суддзя 1766
Багамолец Ігнат, віцебскі чашнік 1772
Багамолец Пётр, віцебскі земскі пісар 1766—67
Багамолец Юзаф, віцебскі харунжы 1766
Багдановіч Пётр, ясмонскі стараста 1767
Багдановіч Тадэвуш, ковенскі стражнік 1767, мінскі стараста 1782, лоўчы 1788
Багдановіч Юзаф Канстанцін, слонімскі каморнік 1767
Багічмальскі Ігнат, ротмістр 1795
Багніеўскі Пракоп, надворны саветнік 1795
Багуслаўскі Алаіз, мазырскі камісар 1790
Багуслаўскі Віктар, брэсцкі краўчы 1767
Багуслаўскі Пётр, чарнігаўскі мечнік 1786
Багуслаўскі Юзаф, брэсцкі мечнік 1788
Багуслаўскі Ян, рэчыцкі лоўчы 1778, брэсцкі лоўчы 1788
Багушэвіч Міхаіл, мінскі стараста 1782
Багушэвіч Станіслаў, мінскі скарбнік 1767, полацкі стражніковіч 1773, мінскі гродскі суддзя 1788,1795
Багушэвіч Тэадор, мінскі стражнік 1773
Бандрэ Адольф, маёр 1764, палкоўнік 1771
Барановіч Франц, гродзенскі гараднічы, паручнік 1767
Барацінскі Ігнат, шамбелян 1795
Баржымоўскі Тадэвуш, слонімскі гродскі суддзя 1790
Бародзіч Антон, лідскі земскі суддзя 1794
Бародзіч Юзаф, мазырскі стольнік, старадубскі будаўнічы 1769
Барташэвіч Вікенцій, нурскі падсудак 1776
Барэйша Дзмітрый, секунд-маёр 1795
Барэйша Ігнат, брэсцкі будаўнічы 1778, стражнік 1767
Барэцкі Міхаіл, член гродзенскай канфедэрацыі 1767
Бачкоўскі Франц, смаленскі абозны 1795
Безбародка Аляксандр, канцлер 1791—92
Безрабодка Ілля, граф 1796
Бекке Людвік, экспедытар 1795
Белапятровіч Вінцэнт, лідскі лоўчы 1790
Белапятровіч Ежы, пісар ВКЛ 1790, вайсковы пісар 1794
Беліковіч Аляксандр, навагрудскі скарбнік 1775
Беліковіч Вінцэнт, браслаўскі генерал-маёр 1794
Беліковіч Казімір, браслаўскі генерал-маёр 1794
Беліковіч Міхаіл, лідскі скарбнік 1764
Бельскі Станіслаў, брэсцкі гродскі суддзя 1778, чашнік 1788
Бенігсен Лявон, барон 1794
Беніцкі Юзаф, брэсцкі краўчы 1786
Берасневіч Багуслаў, навагрудскі стольнік 1790
Берг Пётр, капітан, докшыцкі гараднічы 1795
Берзун Антон, брэсцкі чашнік 1790
Бернатовіч Якуб, сакратар К. Радзівіла 1768—71
Бернацкі Казімір, гродзенскі мешчанін 1794
Бібікаў Аляксандр, генерал-маёр 1765—71
Біспінк Балеслаў, старадубскі маршалак 1767
Блажэўскі Юзаф, ігумен тупічаўскага манастыра 1768
Блоцкі Станіслаў, аршанскі чашнік 1767
Богуш Дамінік, мазырскі лоўчы 1766, шамбелян, камісар 1790
Богуш Дзізма, мазырскі ротмістр 1795
Богуш Ігнат, віленскі мечнік, падваявода 1776
Богуш Ксаверы Міхаіл, віленскі прэлат 1794
Борх Ян Ежы, каронны падкаморы 1771, сенатар 1773
Боўфал Бенедыкт, гродзенскі канюшы 1764, земскі суддзя 1766—80
Боўфал Пётр, гродзенскі войскі 1764
Боўфал Франц, гродзенскі гродскі пісар 1764—73, стражнік 1766, вярбоўскі стараста 1794
Боўфал Юзаф, гродзенскі гродскі пісар, мечнік 1764, чашнік 1793
Бразоўскі Андрэй, гродзенскі скарбнік 1788
Бранеўскі Міхаіл, лідскі мечнік 1767—73
Бранікоўскі Іван, секунд-маёр 1795
Бранікоўскі Людвік, шляхціч 1767
Браніцкі Ян, каронны гетман 1763
Брастоўскі Адам, полацкі кашталян 1767
Брастоўскі Міхаіл Геранім, вялікі падскарбі BKJI 1765—71, мінскі стараста 1790—94
Брастоўскі Павел, пінскі стараста 1794
Брастоўскі Роберт, браслаўскі палкоўнік 1767, полацкі кашталян 1794
Брастоўскі Станіслаў, быстрыцкі стараста 1765—67
Брахоцкі Людвік, шляхціч 1767
Бронц Адам, вількамірскі падчашы, камісар 1790
Бронц Андрэй, слонімскі каморнік 1790
Бронц Ян, ваўкавыскі камісар 1794
Буграба Геранім Гаштольд, мінскі каморнік 1767
Будзіскі Лявон, вількамірскі лоўчы 1767
БудкевічІгнат, ваўкавыскі гродскі суддзя, канюшы 1766—67
Буйніцкі Алаіз, ротмістр 1795
Буйніцкі Юзаф, брэсцкі краўчы 1784
Буйніцкі Ян, полацкі стольнік 1766—71
Буклеўскі Аляксандр, брэсцкі харунжы 1794
Буклеўскі Ануфры, ляхавіцкі стараста 1764, брэсцкі маршалак 1768
Буклеўскі Дамінік, брэсцкі шляхціч 1768
Буклеўскі Ян, пінскі стольнік 1767
Булвітоўскі Ян, ваўкавыскі гродскі рэгент 1766
Булгак Антон, бабруйскі камісар 1795
Булгак Бенедыкт, мазырскі падстарасціц 1776
Булгак Ігнат, рэчыцкі земскі суддзя 1795
Булгак Міхаіл, смаленскі абозны 1772
Булгак Юзаф, слонімскі падчашы 1767
Булгак Крыштаф, тураўскі епіскап 1791
Булгак Ян, пінскі лоўчыц 1767, мінскі лоўчыц 1790
Булгак, палкоўнік 1769
Булгакаў Якаў, расійскі пасол 1791
Булгарын Міхаіл, гродзенскі земскі пісар 1788,
Булгарын Рафал, ваўкавыскі падчашыц 1764
Булгарын Тадэвуш, ваўкавыскі мечнік 1764—67, гродскі пісар 1766
Бульскі Станіслаў, брэсцкі гараднічы 1784
Бурдзілоўскі Стэфан, смаленскі стражнік 1766
Буржынскі Тадэвуш, смаленскі кашталян, маршалак трыбунала 1766—67
Бурцаў Якаў, секунд-маёр 1795
Бурэнін Даніла, секунд-маёр 1795
Буткоўскі Рох, брэсцкі абозны 1778—86
Бутлер Міхаіл, прэнскі стараста 1759
Бутрымовіч Матэвуш, мазырскі канюшы 1778, пінскі мечнік 1782—88, судовы падстараста 1795
Бутурлін Аляксандр, генерал 1758
Бухавецкі Аляксандр, брэсцкі падкаморы 1766
Бухавецкі Антон, брэсцкі судовы стараста, канюшы 1766, скарбнік 1769
Бухавецкі Бернар, брэсцкі харунжы 1784—1795
Бухавецкі Зыгмунд, брэсцкі шамбелян 1788
Бухавецкі Ігнат, слонімскі падстолі 1782
Бухавецкі Павел, брэсцкі земскі пісар 1766
Бухавецкі Юзаф, брэсцкі мастаўнічы 1786, харунжы 1788
Бухавецкі Ян, ваўкавыскі падкаморы 1767
Бучынскі Тадэвуш, аршанскі краўчы 1766
Бучынскі Юзаф, смаленскі каморнік 1776
Буяльскі Казімір, мазырскі абозны 1790
Быкоўскі Аляксандр, старадубскі стольнік 1764
Быкоўскі Антон, мінскі дэпутат трыбунала 1773, генерал- ад’ютант 1790
Быкоўскі Вінцэнт, мінскі войскі 1776
Быкоўскі Ігнацій, васкаўскі стараста 1764, ваўкавыскі канюшы 1782
Быкоўскі Міхаіл, смаленскі войскі 1794
Быкоўскі Раман, браслаўскі падстоліц 1764
Быкоўскі Станіслаў, польны стражнік BKJI, навагрудскі гродскі пісар 1767
Быкоўскі Стэфан, мінскі стольнік 1767, цэльскі стараста 1776, мінскі харунжы 1788
Быкоўскі Тэадор, слонімскі харунжы 1767
Быкоўскі Флор, мінскі харунжы 1776
Быкоўскі Ян, віцебскі будаўнічы 1766
Быкоўскі-Лапат Ігнат, ваўкавыскі харунжы 1767
Быкоўскі-Лапат Самуэль, ваўкавыскі гараднічы 1767
Быстры Юзаф, надворны лоўчы BKJI 1766, брэсцкі кашталян 1778—80
Бэкстэрн В. (?) англійскі банкір 1768
Бялінскі Станіслаў, каронны чашнік 1793
Бяляк Мартын Станіслаў, чарнігаўскі чашнік 1767
Бяляк Юзаф, палкоўнік 1771
Бяляўскі Аляксандр, мсціслаўскі чашнік 1768
Бяляўскі Валенцій, ваўкавыскі чашнік 1767
Бяляўскі Казімір, ваўкавыскі земскі пісар, паручнік 1767
Бянкевіч Матвей, таварыш 3-га літоўскага палка 1794
Бярновіч Міхаіл, навагрудскі абозны 1775, падчашы 1780, земскі суддзя 1788
Вадзевіч Базыль, смаленскі стольнік 1764
Вадзінскі Габрыэль, смаленскі епіскап 1766
Вазгірд Юзаф, трокскі стольнік, ротмістр 1794—95
Вайдзевіч Францішак, пінскі гродскі суддзя 1782
Вайніловіч Адам, навагрудскі падчашыц 1764, абозны 1767—1768, падкаморы 1788—90, канюшы 1776
Вайніловіч Аляксандр Міхаіл, навагрудскі падчашыц 1764—66
Вайніловіч Аляксандр, навагрудскі войскі 1764
Вайніловіч Антон, навагрудскі падстоліц 1776
Вайніловіч Вікенцій Юзаф, навагрудскі гродскі суддзя, ротмістр 1766—67
Вайніловіч Дамінік, навагрудскі войскі 1764
Вайніловіч Ігнат, навагрудскі падстолі 1764
Вайніловіч Казімір, навагрудскі ротмістр 1764
Вайніловіч Мікалай, навагрудскі земскі суддзя 1790
Вайніловіч Станіслаў, слуцкі лоўчы 1776
Вайніловіч Флор, навагрудскі шляхціч 1794
Вайніловіч Ян, нясвіжскі асэсар 1795
Вайцяхоўскі Франц, мсціслаўскі падстолі 1790
Вайякоў Фёдар, генерал 1758
Валадкевіч Вінцэнт, мінскі шамбелян 1790
Валадкевіч Ігнат, мінскі стараста 1776
Валадкевіч Ксаверы, мінскі мечнік 1782
Валадкевіч Мартын, мінскі скарбнікавіч, гараднічы 1764, стольнік 1776
Валадкевіч Міхаіл, гаенскі стараста 17 76
Валадкевіч Тадэвуш, мінскі краўчыц 1764—67, земскі суддзя 1782
Валадкевіч Філіп (Феліцыян), мітрапаліт 1764—76
Валадкевіч Юзаф, мінскі гараднічы 1764, харунжы 1766—88 ротмістр 1793
Валадкевіч Ян, мінскі земскі суддзя 1788—90
Валбек Багуслаў, сяліцкі стараста 1767
Валбек Міхаіл, мазыркі падкаморы 1765
Валбек Тадэвуш, пазнанскі падчашы 1780
Валбек Юзаф, мазырскйіадчашы 1795
Валеўскі паручнік 1771
Валіўка Франц, мінскі каморнік, ротмістр 1782
Валконскі Дзмітрый, князь, палкоўнік 1794
Валконскі Міхаіл, князь (расійскі пасол 1769), 1758—64
Валовіч Антон, гродзенскі шамбелян 1780, мярэцкі кашталян 1795
Валовіч Бенедыкт, пінскі чашнік 1767
Валовіч Вінцэнт Хрыстафор, генерал-ад’ютант 1768
Валовіч Ігнацій, слонімскі камісар 1790
Валовіч Казімір, слонімскі маршалак 1767, гродзенскі суддзя 1773
Валовіч Міхаіл, віленскі гродскі рэгент 1768
Валовіч Міхаіл, гродзенскі земскі суддзя, упіцкі стараста 1766, скарбовы пісар BKJI 1790
Валовіч Юзаф, гродзенскі падкаморы 1766, маршалак 1773
Валодзька Мартын, віленекі ротмістр 1795
Валодзька Тадэвуш, слуцкі земскі выпраўнік, палкоўнік 1795
Валчаскі Павел, слуцкі архімандрыт 1764—68
Валюжыніч Лука, старадубскі стольнік 1768
Ванковіч Вінцэнт, земскі пісар 1795
Ванковіч Мартын, мінскі чашнік 1764
Ванковіч Мацвей, мінскі земскі суддзя 1773
Ванковіч Станіслаў, сенажацкі стараста 1790, барысаўскі камісар 1795
Ванковіч Уладзіслаў, брэсцкі стражнік 1784
Ванковіч Юзаф, мінскі гродскі пісар 1788, земскі суддзя 1790
Варажыла Юзаф, пінскі скарбнік 1764
Варанец Антон, рэчыцкі скарбнік 1767
Варанец Пётр, мінскі краўчы 1767
Варанец Тадэвуш, мінскі лоўчы 1790
Варанец Юзаф, мінскі будаўнічы 1767, мастаўнічы 1776
Варанецкі Флор Карыб, надворны падкаморны ВКЛ 1767
Варанцоў Міхаіл, канцлер 1762
Варнікоўскі Каспар, полацкі гродскі суддзя 1795
Варытка Ігнат, віленскі каморнік 1766
Васілеўскі Ян, аршанскі мечнік 1766
Ваўкавіцкі Іпаліт, гродзенскі стражнік 1780, земскі суддзя 1793
Ваўкавіцкі Міхаіл, гродзенскі гараднічы 1759—64
Ваўкавіцкі Феліцыян, аршанскі гродскі пісар 1766
Ваўкавіцкі Ян, гродзенскі абозны 1764, стольнік, судовы падстараста 1766, падкаморы 1773, маршалак павета 1780
Ваўрэцкі Станіслаў, віленскі стараста 1771
Ваўрэцкі Томаш, апошні кіраўнік паўстання 1794
Ваўрэцкі Юзаф, віцэ-брыгадзір 1792, брыгадзір 1794
Ваўрэцкі Ян Станіслаў, браслаўскі земскі суддзя 1767
Ваўрэцкі-Зубоўскі Валерыян, аршанскі абозны 1766
Вахмэйстэр Карл, граф 1769
Веймарн Іван, генерал-паручнік 1765—68
Вельгорскі Ежы, польны экс-пісар BKJI 1791
Вельгурскі Міхаіл, граф, літоўскі кухмістр 1765—67
Венцлавовіч Казімір, мазырскі гродскі пісар 1790
Венцловіч Ігнат, бабруйскі камісар 1793
Верашчака Адам, брэсцкі падсудзіц 1786
Верашчака Багуслаў, брэсцкі лоўчы 1767, гродскі суддзя 1784—86
Верашчака Стэфан, сіткаўскі стараста 1788, навагрудскі лоўчы1790
Верашчака Феліцыян, брэсцкі харунжы 1766
Верашчака Ян, брэсцкі ротмістр 1767
Верашчака Мартын, гродзенскі гродскі рэгент 1780
Вессель Тэадор, вялікі надворны падскарбі 1764
Вільканц Томаш Вінцэнт, лідскі земскі рэгент 1776
Вільчанскі Ежы, старадубскі чашнік 1773
Вільчынскі Казімір, рэчыцкі гродскі суддзя 1767
Вільчынскі Мацвей, віцебскі земскі рэгент 1766
Вільчынскі Феліцыян, аршанскі гродскі рэгент 1766
Вілямовіч Аляксандр, гродзенскі скарбнік 1788
Вілямоўскі Феліцыян, латышэўскі чашнік 1782
Вінт Юзаф, рэчыцкі падчашы 1764
Вінц Пётр, віцебскі шляхціц 1772
Вінч Станіслаў Ануфрый, лідскі стольнік 1776
Вірпша Дамінік Тадэвуш, рэчыцкі гродскі рэгент 1766—67
Вірпша Ежы, рэчыцкі краўчы 1766—73
Віртэмбергскі Людвік, князь 1792
Віславух Зянон, брэсцкі падстолі 1766, падкаморы 1784
Вітунскі Мартын, пінскі гродскі суддзя 1775
Вітунскі Ян, ашмянскі пісар 1794
Вішнеўсікі Юзаф, пінскі ротмістр 1766
Вішнеўскі Ігнат, пінскі лоўчы, гродскі суддзя, гнеўчыцкі стараста 1766
Вішнеўскі Стэфан, капітан 1795
Вішчынскі Аляксандр, віцебскі падсудак 1766
Вішчынскі Юзаф, рэчыцкі ротмістр 1767
Вішынскі К. гродскі суддзя, скарбнік 1771
Вішынскі, ротмістр 1793
Влодак Ян, брэсцкі гродскі пісар 1778, земскі пісар 1784
Войзбун Станіслаў, член навагрудскай канфедэрацыі 1767
Война Антон, мсціслаўскі падчашыц 1764
Войніч Ігнат, слонімскі ротмістр, камісар 1790
Волкаў Мікалай, надворны саветнік 1795
Волмер Казімір, гродзенскі будаўнічы 1764, гродскі суддзя, абозны 1766—73
Волмер Леанард, гродзенскі абозны 1793
Волмер Лявон, гродзенскі маршалковіч 1780
Волмер Пётр, гродзенскі маршалковіч 1780
Волмер Тадэвуш, гродзенскі лоўчыц 1788
Волмер Франц, гродзенскі маршалковіч 1780
Вольскі Уладзіслаў, навагрудскі скарбнік 1767
Вольскі Юзаф, мсціслаўскі скарбнік 1776
Вольскі Ян Валерыян, мазырскі гродавы падстараста, стражнік 1766, падстолі, судовы стараста 1773—75
Воранаў Іван, капітан флота 1795
Воўк Самуэль, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Воўк Уладзіслаў, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Воўк Ян, шамбелян, нясвіжскі земскі выпраўнік 1795
Воўк-Ланеўскі Франц, смаленскі чашнік 1767
Воўк-Левановіч Аляксандр, рэчыцкі стражнік 1775
Воўк-Левановіч Флор, рэчыцкі земскі рэгент 1772
Воўчык Тадэвуш, аршанскі чашнік 1766
Воўчын Іван, тытулярны саветнік 1795
Вугрэцкі Фабіян, мазырскі абозны 1778
Вугрэцкі Ян, смаленскі скарбнік 1778
Выбіцкі Юзаф, пасол 1767
Выганоўскі Ігнацій, брэсцкі падкаморы 1778
Выганоўскі Казімір, камісар 1758
Выганоўскі Ян, брэсцкі падкаморы 1788
Высочын Дзмітрый, тытулярны саветнік 1795
Вышамірскі Тадэвуш, аршанскі каморнік 1776
Вышынскі Міхаіл, старадубскі стражнік 1766
Вядзевіч Юзаф, навагрудскі мечнік, харунжы 1766
Вяльгорскі Міхаіл, галоўнакамандуючы ВКЛ 1794
Вярбіцкі Юзаф, навагрудскі скарбнік 1782
Вяржэйскі Адам, навагрудскі гродскі пісар 1793, камісар 1795
Вяржэйскі Юзаф, навагрудскі канюшы 1767
Вяржэйскі Ян, навагрудскі падстолі 1794
Вярыга Ежы, рэчыцкі краўчы 1772
Габоцкі Юзаф, мсціслаўскі краўчы, гродскі суддзя 1768
Гадачэўскі Лявон, навагрудскі гродскі рэгент, камісар 1790
Гадзебскі Базыль, пінскі войскі 1767
Гадзебскі Станіслаў, пінскі каморнік 1764
Гадзевіч Ігнат, слуцкі рэгент 1795
Гадлеўскі Бернар, рэчыцкі падчашы 1776, шамбелян 1784
Гаенскі Тадэвуш, мінскі краўчы 1776
Гаеўскі Мартын, брэсцкі канюшы 1788
Гайдамовіч Раман, аршанскі каморнік 1766
Гайжэўская, жмудская падстарасціна 1775
Гайко Тадэвуш, мсціслаўскі земскі суддзя 1772
Галаўко Пётр, пінскі краўчы 1773
Галаўко Феліцыян, мазырскі скарбнік 1778
Галаўко Франц Ігнат, пінскі гарадйічы 1766—73, краўчыц 1766—67
Галаўчыц Аляксандр Ян, віцебскі падваявода, палкоўнік1765, аршанскі судавы падстараста 1766, судовы інстыгатар ВКЛ 1767
Галінскі Міхаіл, ярашаўскі стараста 1776, аршанскі харунжы 1794
Галіцкі Людвік, шляхціч 1771
Галіцын Аляксандр, князь 1769
Галіцын Сяргей, князь 1794
Галынскі Ежы Казімір, аршанскі харунжы, гараднічы 1767
Галынскі Міхаіл, мсціслаўскі гродскі рэгент, ротмістр 1772
Галынскі Фелікс, мсціслаўскі падсудак 1772
Галынскі Юзаф Антон, мсціслаўскі войскі, падстараста 1766—71
Галынскі Ян, мсціслаўскі войскі, клімавіцкі стараста 1771—72
Гансеўскі Франц, гродзенскі земскі суддзя 1793
Гарабурда Ежы, навагрудскі гродскі рэгент 1773
Гарабурда Іяхім, навагрудскі земскі рэгент 1773, мінскі камісар 1776
Гарабурда Казімір, навагрудскі стражнік 1766—67, гродскі суддзя, скарбнік 1773
Гараін Ян Антон, брэсцкі ваявода 1771—94, скарбнік 1788
Гарбацкі Габрыэль, навагрудскі падстараста 1767
Гарбацкі Іяхім, тураўскі і пінскі епіскап 1790—91
Гарбацкі Станіслаў, мсціслаўскі чашнік 1767
Гарбацкі Юзаф, мсціслаўскі гродскі суддзя, краўчы 1767
Гарбачэўскі Лявон, смаленскі стражнік 1782
Гардзялкоўскі Антон, аршанскі мастаўнічы 1766
Гардзялкоўскі Ігнат, мінскі скарбнік 1766
Гардына Ян, старадубскі стражнік 1776
Гарноўскі Ксаверы, брэсцкі земскі суддзя 1766,1778,1784—86
Гарэгляд Томаш, пінскі гродскі рэгент 1782
Гатынскі Міхаіл, мсціслаўскі капітан 1768
Гаўронскі Себасцьян, сандамірскі чашнік 1766
Гаўрушка, атаман 1769
Гаўрылкевіч Юзаф, лідскі гродскі суддзя, скарбнік 1767
Гаўрыловіч Бернар, мсціслаўскі лоўчы 1767
Гаўрыловіч Венедыкт, мсціслаўскі абозны 1768
Гаўрыловіч Казімір, мсціслаўскі абозны 1768
Гаўрыловіч Юзаф, мсціслаўскі земскі рэгент 1772
Гаціскі Міхаіл, слонімскі каморнік 1780
Гаціцкі Вікенцій, паручнік 1795
Гедройц Рамуальд, генерал-маёр 1794
Гедройц Стэфан, інфлянцкі епіскап 1767, жмудскі стараста 1791
Гедройц Франц, ваўкавыскі падчашы 1766—67
Гедройц Якуб, пінскі каморнік 1767
Гейшторп Міхаіл, пінскі гараднічы 1788
Гелімоўскі Ян, нясвіжскі дваранін 1795
Гельгуд Ігнацій, стражнік 1794
Гельгуд Людвік, жмудскі стараста 1793—94
Геніца Мартын, гродзенскі каморнік 1780
Герасімаў Сямён, капітан 1795
Герасімовіч Юзаф, слуцкі камісар 1795
Герздорф Карл, палкоўнік 1795
Герман Андрэй, паручнік 1795
Герман Іван, генерал-маёр 1794
Гершторп Ігнат, віцебскі шляхціч 1767
Гецэвіч Вінцэнт, вілейскі краўчы 1795
Гібнет Аляксандр, прэм’ер-маёр 1795
Гіжыцкі Ануфры, рэчыцкі мечнік, скарбнік 1772
Гіжыцкі Міхаіл, рэчыцкі мечнік 1766
Гільзен Ежы Мікалай, смаленскі епіскап 1763
Гільзен Юзаф, ліфляндскі кашталян 1766, мінскі ваявода 1767—71
Гільзен Ян, мсціслаўскі ваяводзіц 1763, браслаўскі судовы стараста 1793
Гімберт Ежы, навагрудскі камісар 1790
Гіндзіцкі Ігнат, віленскі скарбнік 1767
Гіржаў, паручнік 1771
Гласка Ануфрый, полацкі мастаўнічы 1771
Гласка Вінцэнт, віцебскі харунжы 1792
Гласка Леанард, дэпутат трыбунала 1767
Глаўбіч Казімір Ян, слонімскі гродскі суддзя 1782
Гліндзіч Андрэй, гродзенскі краўчы 1764, скарбнік 1788
Глінка Клімянцей, мсціслаўскі земскі суддзя 1771
Глінка Хрыстафор, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Глінскі Юзаф, чарнігаўскі мечнік 1786
Глухоўскі Дамінік, слонімскі палкоўнік 1782
Глушынскі Матэвуш Тадэвуш, лідскі гродскі суддзя 1773—76
Глябіцкі-Юзафавіч Антон Міхаіл, гродзенскі каморнік 1782
Глябіцкі-Юзафавіч Антон, аршанскі земскі суддзя 1772
Глябіцкі-Юзафавіч Ежы, полацкі скарбнік 1782
Глябіцкі-Юзафавіч Юзаф, аршанскі земскі суддзя 1766
Глябіцкі-Юзафавіч Ян, аршанскі судовы стараста 1766
Глякаў, капітан 1794
Гнатоўскі Ануфрый, мінскі каморнік 1773
Гнатоўскі Цыцануф, мінскі канцылярыст 1767
Горват Ігнат, барон, капітан 1771, мазырскі земскі судцзя 1795
Горніч Мікалай, пінскі камісар 1790
Горскі Антон, брэсцкі каморнік 1778
Горскі Ян, гродзенскі дваранін 1780
Гоўвальт Станіслаў, гродзенскі земскі рэгент 1780
Грабніцкі Станіслаў, шляхціч 1771
Грабніцкі Фларыян, мітрапаліт 1767
Грабоўскі Зыгмунд, паручнік 1772, літоўскі экс-краўчы 1795
Грабоўскі Павел, ваўкавыскі судовы стараста 1788, палкоўнік 1794
Грабоўскі Стэфан, палкоўнік 1767—94
Грабоўскі Томаш, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Грабоўскі Фелікс, брэсцкі земскі суддзя 1786
Грабоўскі Франц Аляксандр, брэсцкі гродскі суддзя, абозны 1767
Грабоўскі Ян, генерал-маёр 1766—72
Грабскі Станіслаў, ваўкавыскі гродскі суддзя 1788
Грагаржэўскі Аляксандр, секунд-маёр 1795
Градоўскі Ян, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Грамыка Міхаіл, гродзенскі земскі суддзя 1793
Грахольскі Пётр, мінскі віцэ-губернатар 1793
Грахольскі Юзаф, брацлаўскі кашталян 1788—89
Грашэвіч Афанасі, капітан 1795
Гржамоўскі Фелікс, брэсцкі гродскі пісар 1788
Грос Герман, пасол 1762
Гротус Антон, жмудскі гродскі пісар 1773—75
Гроцкі Антон, брэсцкі каморнік 1784
Грушэўскі Ігнацій, брэсцкі земскі рэгент 1778
Грыгаровіч Станіслаў, навагрудскі падчашы 1776
Грыгаровіч Юзаф, мінскі земскі рэгент 1795
Грымайла Ежы, ваўкавыскі земскі судзіц 1767
Грымайла Казімір, ваўкавыскі земскі суддзя 1788
Грымайла Томаш, ваўкавыскі гараднічы 1775
Грыцкевіч Томаш, жмудскі мастаўнічы 1780
Грэковіч Антон, аршанскі каморнік 1776
Губарэвіч Пётр, лідскі абозны 1773
Гурко Мартын, віцебскі земскі суддзя 1766
Гурко Юзаф, віцебскі падкаморы 1766
Гурко Ян, віцебскі гродскі суддзя 1766
Гуроўскі Уладзіслаў, пасол 1767, надворны літоўскі маршал 1773
Гуроўскі Ян, шэф дысідэнтаў 1767
Гурскі Тадэвуш, вілейскі дваранін 1795
Гушча Ігнат, гродзенскі скарбовы дваранін 1780
Дабранскі Павел, тытулярны саветнік 1795
Дабрасельскія, мсціслаўскія шляхцічы 1768
Дабрылеўскі Лук’ян, гродзенскі каморнік 1780
Давыдаў Міхаіл, рускі консул 1763—71
Даланоўскі Андрэй, капітан, страпчы 1795
Далгарукаў Юрый Уладзіміравіч, князь 1793
Даманскі Міхаіл, мінскі стараста 1782
Даманскі Міхаіл, пінскі абозны 1764—67, абозны BKJI 1767
Дамброўскі Лявон, пінскі каморнік 1788
Дамброўскі Ян, вількамірскі падкаморы 1767
Дамейка Тадэвуш, інфлянцкі скарбнік 1782
Дамейка Філіцыян, навагрудскі земскі суддзя 1767, 73, інфлянцкі лоўчыц 1764
Данілеўскі Мікалай, мінскіігумен 1759
Данілеўскі, павятовы назначай 1795
Даніловіч Міхаіл, ашмянскі харунжы 1768
Дарэўскі Юры, пінскі палкоўнік 1795
Даўмант Мацвей, лідскі чашнік 1766
Даўнаровіч Юзаф, аршанскі чашнік, паручнік 1773
Дашкевіч Анастас, смаленскі каморнік 1788
Дашкевіч Андрэй, смаленскі краўчы
Дашкевіч Вінцэнт, навагрудскі гродскі рэгент 1773
Дашкевіч Ежы, гродзенскі земскі рэгент, дваранін 1788
Дашкевіч Ігнацій, гродзенскі падчашы 1780, мінскі гродавы падстараста 1793
Дашкевіч Людвік Казімір, гродзенскі канюшы 1766, гродзенскі гродскі суддзя 1773, гродскі падстараста 1780
Дашкевіч Міхаіл, гродзенскі лоўчыц 1788, губернскі страпчы 1795
Дашкевіч Станіслаў, гродзенскі лоўчы 1766—67
Дашкевіч Юзаф, гродзенскі камісар 1790
Дзевіц Лявон Антон, мсціслаўскі земскі і пагранічны суддзя, гараднічы і палкоўнік 1766
Дзегцяр Фёдар, атаман 1769
Дзееў Міхаіл, палкоўнік 1794
Дзелінгаўзен Густаў, ротмістр 1795
Дзерналовіч JI. (?), рэчыцкі палкоўнік 1772
Дзерналовіч Мацвей, рэчыцкі рэгент 1766
Дзерналовіч Тадэвуш Багуслаў, інфлянцкі мечнік 1767
Дзерналовіч Юзаф, рэчыцкі харунжы 1767
Дзехцеў Васіль, паручнік, страпчы 1795
Дзірынг Фрыдрых Вільгельм, палкоўнік 1771
Дзядзерка Дамінік, палкоўнік 1794
Дзяконскі Антон, надворны падскарбі 1793—95
Дзяконскі Ануфрый, ваўкавыскі гродскі суддзя 1767
Дзяконскі Юзаф, ваўкавыскі скарбнік 1775
Дзяржынскі Андрэй, гродзенскі чашнік 1773
Длугаканскі Міхаіл Ігнат Казімір, рэчыцкі гродскі пісар 1767
Длускі Міхаіл, аршанскі ротмістр 1767
Длускі, пасол у Францыі 1765
Добрын Сільвестр, ігуменскі архімандрыт 1759
Доўмант Юзаф, шамбелян 1795
Друцка-Любецкі Франц, пінскі земскі суддзя 1767, харунжы, князь 1773—76
Друцка-Сакалінскі Сяргей, паручнік, гараднічы 1795
Дрэвіц Іван, палкоўнік 1771
Дуброўскі Ігнат, шляхціч 1767
Дубяга Андрэй, мсціслаўскі мастаўнічы 1767
Дубянецкі Пётр, пінскі каморнік 1782
Дубянецкі Ян, пінскі каморнік 1788
Дулевіч Ян, паручнік BKJI 1768
Дулемба Юзаф, брэсцкі гараднічы 1766
Дышканц Гедэон, тытулярны саветнік 1795
Дышканц Лявон, ротмістр 1794
Дышканц Сцяпан, секунд-маёр 1795
Дышлевіч Антон, мінскі скарбнік 1782
Дышлевіч Мартын, мінскі земскі пісарэвіч 1782
Дышлевіч Мікалай, мінскі стараста 1782
Дышлевіч Міхаіл, мінскі падстолі, палкоўнік 1782
Дышлевіч Тадэвуш Юзаф, мінскі земскі рэгент 1767
Дышлевіч Тадэвуш, мінскі паручнік 1782
Дышлевіч Фабіян, мінскі земскі пісарэвіч 1782
Дышлевіч Фелікс, мінскі стражнік 1782
Дэкалонг Іван Аляксандравіч, генерал-маёр 1768
Дэкамп Ігнацій, лідскі стольнік 1759
Дэрфельдэн Ота Вільгельм, генерал-паручнік 1794
Дэстэрлаву Іван, тытулярны саветнік, гараднічы 1795
Ёзафовіч Вінцэнт, шляхціч 1791
Ельскі Адам, ваўкавыскі войскі 1794
Ельскі Канстанцін, шамбелян 1780, генерал-маёр 1794
Ельскі Станіслаў, літоўскі скарбнік 1780
Ельскі Францішак, гродзенскі скарбнік 1773, стадубскі падкаморы 1780—1794
Ельскі Юзаф, гродзенскі войскі 1767, харунжы 1773
Емельянаў Павел, капітан 1795
Есман Адам, слонімскі камісар 1790
Есман Станіслаў, мінскі земскі рэгент 1782
Есман Юзаф,навагрудскі канюшыц 1764
Жаба Тадэвуш, харунжы ВКЛ 1767,
Жаба Франц, бельскі і мінскі стараста 1767, мінскі ваявода1793
Жаба Хрыстафор, генерал-маёр BKJI 1767
Жаброўскі Мартын, вендзенскі падчашы 1782
Жалкоўскі Караль, ваўкавыскі земскі суддзя 1767
Жарабцоў Дзмітрый, секунд-маёр, надворны саветнік 1795
Жудро Міхаіл, мазырскі гродскі пісар 1790
Жудро Рафал, паручнік 1795
Жудро Юзаф Павел, мазырскі гродскі пісар, краўчы, харунжы 1766
Жураўлевіч Серафім, бельскі лоўчы 1768
Жыжэмскі Вікенцій, мінскі падчашы 1764
Жыжэмскі Іяхім, мінскі гранічны суддзя 1764
Жыжэмскі Міхаіл, князь 1764
Жыжэмскі Яцэк, мінскі гродскі суддзя 1767
Жыль, прускі генерал-маёр 1796
Жынеў Матэвуш, берніцкі стараста 1773—95, гродзенскі пасол 1793
Жынеў Станіслаў, ваўкавыскі земскі суддзя 1788
Жынько Мартын, рэгент пастаўскага земскага суда 1795
Забела Антон, лоўчы BKJI, ковенскі маршалак 1766—69
Забела Ежы, шляхціч 1788—89
Забела Юзаф, галоўнакамандуючы літоўскай арміяй 1792
Заблоцкі Казімір, старадубскі пасол 1767
Завадскі Ануфрый, слонімскі канюшы 1790
Завадскі Пётр, слонімскі каморнік 1790
Завадскі Фадзей, лазоўскі стараста 1772
Завадскі Ян Ежы, трокскі скарбнік 1767
Завітоўскі Шыман, бельскі чашнік 1780
Завіша Казімір, мінскі паручнік 1776, капітан 1784, генерал, шамбелян 1793—94
Завіша Каэтан, завілейскі камісар 1794
Завіша Павел, ваўкавыскі гродскі пісар 1788
Завіша Пётр, ковенскі земскі суддзя 1794
Завіша Ян Караль, граф, мінскі палкоўнік 1776—88
Загорскі А.У, прафесар віленскай акадэміі 1765
Загорскі Людвік, браслаўскі земскі суддзя 1792
Загорскі Ян, мсціслаўскі гараднічы 1772
Задарноўскі Антон, брэсцкі мечнік, харунжы 1766
Залескі Антон, залескі стараста 1772
Залескі Шыман, экспедытар 1795
Залескі гісторык,.
Замойскі Андрэй, каронны канцлер 1777— 78
Замойскі Антон, навагрудскі земскі рэгент 1782
Занеўскі Антон, гродзенскі гродскі рэгент 1780
Запольскі Дамінік, мсціслаўскі ротмістр 1767, гродскі суддзя 1772
Заранка Тадэвуш, віцебскі падсудак 1766—67
Заранка Юзаф, віцебскі падчашы 1772
Зарэмба Аляксандр, капітан 1767
Зарэмба Антон, мазырскі шамбелян 1790
Зарэмба Багуслаў, палкоўнік 1767
Зарэмба Феліцыян (Фелікс), падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Зарэмба Юзаф, канфедэрат 1771
Збарамірскі Казімір, рэчыцкі мастаўнічы 1771—72
Збароўскі Антон, брэсцкі падсудак 1767
Зброшка Бернар, латоскі стараста 1767
Здановіч Уладзіслаў, чарнігаўскі падчашы 1776
Зелікоўскі Ян, мінскі каморнік 1776
Зіберх Ян Тадэвуш, брэсцкі ваявода 1792
Зіберх Ян Тадэвуш, канфедэрат 1771
Зігут Андрэй, прэм’ер-маёр 1758
Зорыч Сямён, фаварыт 1795
Зубаў Валерый, брат фаварыта 1794
Зубаў Мікалай, граф 1794
Зубаў Платон, фаварыт 1796
Зяленскі Ежы, мазырскі будаўнічы 1766—69
Зянкевіч Андрэй, смаленскі кашталян, сенатар 1773
Зянковіч Геранім, дуцкі стараста 1767
Зянковіч Ксаверы, завілейскі генерал-маёр 1794
Зянковіч Ян, шляхціч 1794
Зяновіч Антон, полацкі земскі суддзя, падкаморы 1768
Зяновіч Міхаіл, віленскі епіскап 1759
Іваноўскі Ігнат, мінскі гродавы стараста 1759—82
Іваноўскі Хрыстафор, вількамірскі падчашы 1776
Івашкевіч Станіслаў, шамбелян 1790
Івашкевіч Франц, ваўкавыскі земскі суддзя 1767, падстолі 1788
Івашкевіч Юзаф Тадэвуш, ваўкавыскі падстоліц 1767
Івіцкі Юзаф, мсціслаўскі войскі 1772
Ігельстром Ота, расійскі пасол 1793—94
Ігельстром Юзаф, палкоўнік 1766
Ігнатовіч Антон, вількамірскі падстолі 1788
Ігнатовіч Ігнат, гродзенскі падстолі 1764—66, войскі 1773
Прысецкі Ігнат, мінскі стражнік 1776, краўчы 1782
Ілініч Ежы, мсціслаўскі гродскі пісар 1772
Ілініч Людвік, мазырскі скарбнік 1767
Ілініч Станіслаў, мсціслаўскі стражнік 1766
Ілініч Юзаф, мсціслаўскі гродскі пісар, валчаскі стараста 1766—67
Іодка Ежы Антон, лідскі маршалак 1773
Кабылінскі Антон, слонімскі судовы падстараста 1782, гродзенскісудовы падстараста, войскі 1783
Кабылінскі Пётр, мсціслаўскі абозны 1767
Кабылінскі Ян, слонімскі судовы падстараста, войскі 1767
Кавалеўскі, канфедэрат 177I
Казакевіч Павел, аршанскі стражніковіч 1788
Казімірскі Ігнат, шамбелян
Кайзерлінг Герман Карл, расійскі пасол 1763
Кайшэўскі Томаш, брэсцкі земскі суддзя 1784—86
Калантай Гуга, публіцыст 1790—94
Каліноўскі Людвік, аўруцкі чашнік 1788
Калупайла Станіслаў, ваўкавыскі камісар 1794
Калышка Юзаф, лідскі будаўнічы 1767
Камар Ян, мінскі каморнік 1790
Каменскі Бенедыкт, лідскі земскі пісар 1776
Каменскі Юзаф, лідскі стражнік 1776, гродскі суддзя 1773
Камінскі Антон, навагрудскі пісарэвіч 1776
Камінскі Казімір Юзаф, алешкаўскі стараста 1767
Камінскі Лук’ян, навагрудскі мечнік 1764
Камінскі Франц Фадзей, мсціслаўскі харунжы 1768
Камар Ян, бабылецкі стараста 1772
Каніскі Георгій, беларускі епіскап 1762—65
Канопка Ян, гродзенскі скарбнік 1788
Канстанцін, спадчыннік расійскага трона 1792
Канстанціновіч Ян Антон, гродзенскі каморнік 1788
Канстанціновіч, уніяцкі поп 1794
Кантрым Фердынанд, экспедытар 1796
Канцэвіч Стэфан, навагрудскі ротмістр 1776
Канцэвіч Юзаф, навагрудскі гараднічы 1776
Канюшэўскі Юзаф, чарнігаўскі чашнік 1767
Каняўскі Дамінік, ваўкавыскі краўчы 1788
Капец, канфедэрат1771
Кар Васіль, палкоўнік 1766
Каржанеўскі Віктар, пінскі падчашы 1782
Каржанеўскі Ігнат, пінскі харунжы 1782
Каржанеўскі Міхаіл, пінскі палкоўнік 1790
Каркузевіч Валерый, докшыцкі земскі выпраўнік 1795
Карлевіч Іван, архівіст 1795
Карнітоўскі Хрыстафор, палкоўнік 1794
Карніцкі Алаіз, мінскі падкаморыц 1776
Карп Бенедыкт, член паўстанцкай рады 1794
Карп, шляхціч 1765
Карповіч Міхаіл, віленскі ксёндз 1794
Карповіч Хрыстафор, харунжы 1795
Карыбскі Антон, барысаўскі земекі выпраўнік, дваранін 1795
Карыбскі Міхаіл, ротмістр 1795
Карытоўскі Міхаіл, вілейскі ротмістр 1795 ’
Касакоўскі Антон, земскі пісар 1767, лідскі скарбовы пісар 1768, інфлянцкі кашталян 1791
Касакоўскі Міхаіл, віцебскі ваявода 1791, польны пісар BKJI, браслаўскі ваявода 1795
Касакоўскі Шыман, генерал 1791, літоўскі дваранін 1767, гетман 1771,1793
Касакоўскі Юзаф, інфлянцкі епіскап 1790
Касакоўскі Ян, інфлянцкі епіскап 1795
Касінскі Антон, ад’ютант К. Празора 1793
Кастравіцкі Ігнат, мінскі стольнікавіч 1767, лідскі дэлегат 1794
Кастравіцкі Іяхім, мінскі вайсковіч 1790
Кастравіцкі Казімір, мінскі лоўчы 1767, будаўнічы 1776—90
Кастравіцкі Каспар, віцебскі падкаморыц 1767
Кастравіцкі Мацвей, мінскі гродскі суддзя 1773
Кастроўскі Ануфрый, пінскі шамбелян 1788
Касцюшка Тадэвуш, генерал 1792, кіраўнік паўстання 1794
Касцялоўскі Антон, слонімскі каморнік 1790 Кахоўскі Васіль, палкоўнік 1771
Кахоўскі Міхаіл, генерал-кватэрмайстар-лейтэнант 1764
Кацельнікаў Васіль, капітан 1795
Кацярына II, расійская імператрыца 1762—1796
Качаноўскі Людвік, віцебскі земскі суддзя 1766
Качынскі, генерал 1771, кашталян 1767—71
Квінт Юзаф, браслаўскі мечнік, ротмістр 1767
Кенскі Ян, парнаўскі лоўчы 1782
Кенстовіч Юзаф, ротмістр 1795
Кілчэўскі Лявон, рэчыцкі стольнік 1766—67, земскі суддзя 1782
Кілчэўскі Марцэлі, засядатель ігуменскага земскага суда 1795
Кімбар Юзаф, ковенскі стольнік 1793
Кіневіч Андрэй, давыд-гарадокскі земскі выпраўнік, ротмістр 1795
Кіневіч-Гінет Адам Антон, гродзенскі скарбнік 1775
Кіневіч-Гінет Ян, пінскі ротмістр 1788, шамбелян 1790
Кіркор Фадзей Ігнат, мсціслаўскі падкаморы, ротмістр1768—71
Кіркор Юзаф, мсціслаўскі падкаморыц 1771
Кітаеў Іван, палкоўнік 1771
Кіялноўскі Андрэй, сандамірскі чашнік 1767
Клава Тадэвуш, гродзенскі мешчанін 1794
Кланіцкі Юзаф, гродзенскі абозны 1773, мечнік 1780
Клукоўскі Станіслаў, навагрудскі каморнік 1782
Клыпа Ян, дзісенскі бургамістр 1766
Клякоўскі Клімент, засядацель докшыцкага земскага суда 1795
Кляпацкі Юзаф, паморскі харунжы 1767
Клячкоўскі Антон, вількамірскі стараста, шамбелян 1767
Клячкоўскі Пётр, ашмянскі чашнік 1767
Клячкоўскі Станіслаў, ашмянскі чашнік 1767
Клячкоўскі Ян, трокскі пасол 1793
Кміт Іяхім, навагрудскі гродскі пісар 1790, камісар 1792
Кміт Каспар, аршанскі гараднічы 1780
Кміт Ян, браслаўскі мечнік 1767
Кнорынг Багдан, генерал-маёр-інжынер 1793—94
Козел Амбраіз, дзісенскі стараста, войт 1766, ашмянскі маршалак 1767—68
Козел Міхаіл, ашмянскі генерал-маёр1794
Козел Юзаф, ашмянскі паручнік 1767—68
Колакалаў Васіль, надворны саветнік 1793
Колба Казімір, смаленскі стражнік 1769
Конч Ігнат, рэгент генеральнай канфедэрацыі 1767
Корбут Міхаіл, французскі стражнік 1767
КорбутЮзаф, навагрудскі чашнік 1788
Корвін-Красінскі Аляксандр, ротміетр 1795
Корзан Ян, мінскі стражнік 1782і :
Коркуць Адам, лідскі гродскі пісарэвіч 1773
Корсак Аляксандр, шляхціч 1766
Корсак Антон, навагрудскі земекі рэгент 1764, абозны 1778
Корсак Ежы, кушліцкі стараста 1792
Корсак Ігнат, заборсйі стараста 1764
Корсак Іпаліт, навагрудскі стольнік 1767
Корсак Іяхім, мазырскі харунжы 1770
Корсак Казімір Ігнат, навагрудскі земскі пісар1767, земскі суддзя 1773, стольнік 1778
Корсак Казімір, ваўкавыскі гараднічы 1764, навагрудскі земскі пісар 1766
Корсак Людвік, мазырскі земскі суддзя 1766—1768
Корсак Мікалай, навагрудскі гродсш суддзя, ротмістр 1766—67, гродскі пісар 1773
Корсак Міхаіл, навагрудскі ротмістр 1776
Корсак Самуэль, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767, навагрудскі палкоўнік 1776, земскі пісарэвіч 1773
Корсак Станіслаў, мазырскі ротмістр 1766
Корсак Траян, полацкі падваявода 1766, харунжы1767, аршанскі падстолі 1771
Корсак Юзаф, навагрудскі стольнік 1767
Корсак Юзаф, полацкі войскі 1767, земскі суддзя 1771
Корсак Ян, смаленскі харунжы 1767
Корчыц Томаш, гродзенскі чашнік 1783
Корчыц Франц, слонімскі гродскі рэгент, ротмістр 1782
Корэва Антон, інфлянцкі падчашы 1767
Корэва Гаспар, гродзенскі скарбнік 1788
Косаў Антон, чэрніцкі стараста 1766
Косаў Караль, харунжы 1796
Косця Гіацынт, генерал-ад’ютант 1766, брэсцкіпалкоўнік 1794
Козел Юзаф, член паўстанцкай рады 1794, ротмістр 1793
Кошыц Юзаф, мсціслаўскі краўчы 1758—59
Краеўскі Юзаф, брэсцкі каморнік 1766
Красінскі Адам, ражанскі падкаморы 1768—71
Красінскі Багуслаў, навасельскі стараста 1767
Красінскі Томаш, харунжы 1771
Красінскі Ян, літоўскі харунжы 1759
Краснін Рыгор, гродавы сакратар 1795
Красноўскі Казімір, смаленскі будаўнічы 1766
Красоўскі Каспар, засядацель палаты грамадзянскага суда 1795
Крачэтнікаў Міхаіл, генерал-аншэф, сенатар 1791—92
Кржаноўскі Рох, пінскі канюшы 1788
Кржыжалоўскі Міхаіл, навагрудскі канюшы 1764
Кржыжаноўскі Тадэвуш, навагрудскі ротмістр 1764
Кржыжаноўскі, секунд-маёр 1796
Круповіч Франц, шляхціч, арандатар 1794
Круповіч Юзаф, шляхціч 1793
Крысялоўскі Міхаіл, навагрудскі земскі суддзя 1776
Крыцкі Юзаф, экспедьітар 1795
Кукевіч Міхаіл, мсціслаўскі харунжы 1792
Кукевіч Станіслаў, аршанскі канюшы 1766
Кукевіч Юзаф, ваўкавыскі стараста 1766
Кулеша Францішак, ваўкавыскі падчашы 1792
Кулікоўскі Антон, пінскі краўчы 1788
Кулікоўскі Станіслаў, гродзенскі шамбелян 1793
Кульвіц Юзаф, ашмянскі пасол 1793
Кульгоўскі Станіслаў, гродзенскі каморнік 1788
Кунцэвіч Іясафат, полацкі уніяцкі архіепіскап 1763
Кунцэвіч Павел, гродзенскі краўчы 1780
Куржанецкі Віктар, пінскі падчашы 1790
Куржанецкі Ігнат, пінскі харунжы, ротмістр 1766, гродскі суддзя 1773
Куржанецкі Каэтан Вінцэнт, пінскі земскі суддзя 1773
Куржанецкі Людвік, пінскі чашнік, гродскі суддзя 1766
Куржанецкі Стэфан, пінскі харунжы 1767
Куржанецкі Томаш Антон, пінскі земскі пісар, амыцкі стараста 1764—67
Куржанецкі Франц, пінскі гродскі суддзя, чашнік, сватавіцкі стараста 1767, лоўчы 1773—82
Куржанецкі Францішак, пінскі скарбнік 1790
Куржанецкі Юзаф, пінскі харунжы 1766,-93
Курч Ян Казімір, аршанскі земскі суддзя 1766
Кучэўскі Вацлаў, трокскі падстараста 1776
Кярноўскі Тадэвуш, гродзенскі падстараста 1780
Лавецкі Лаўрэнцій, паручнік 1795
Лазарэвіч Багдан, слуцкі камісар 1795
Лакіс Бернар, полацкі павятовы суддзя 1792
Ланг Карл Карлавіч, надворны саветнік 1793—95
Ланевіч Станіслаў, навагрудскі стражнік 1764
Ланеўскі Ігнацій, літоўскі лоўчы 1759
Ланскі Мікалай, генерал-маёр 1794
Лапа Томаш, старадубскі пісар гродскі 1767
Лапат Антон, ваўкавыскі ротмістр 1767
Лапат Антон, навагрудскі скарбнік 1767
Лапат Міхаіл, экс-абозны BKJI 1790, навагрудскі пасол на сейм 1793
Лапат Пётр, ваўкавыскі харунжы 1767
Лапат Станіслаў, навагрудскі гродскі пісар 1766, польны стражнік ВКЛ, палкоўнік 1767
Лапат Шыман, ваўкавыскі чашнік 1767, смаленскі гродскі рэгент 1776
Лапацінскі Мікалай Тадэвуш, вялікі пісар BKJI 1766—67, ротмістр 1793
Лапацінскі Ян, жмудскі епіскап 1766
Лапацінскі Ян, памешчык 1791
Лапецкі Ян, арандатар радзівілаўскага маёнтка 1768
Ласі Барыс, генерал-маёр 1794
Ласкоўскі Антон, брэсцкі каморнік 1766
Ласкоўскі Ігнат, брэсцкі чашнік 1778—86, падчашы 1788
Лаўдон Рэйнэ, секунд-маёр 1795
Лаўмянскі Антон, аршанскі краўчы 1766
Лашкевіч Станіслаў, мінскі гродскі пісар 1795
Левановіч Аляксандр, рэчыцкі стражнік 1766
Левановіч Флор, рэчыцкі земскі рэгент 1766
Левановіч Франц, ваўкавыскі генерал 1766
Левантовіч Феафан, іераманах віленскага манастыра 1758—62
Лілле Іван, капітан 1795
Ліндэман Юзаф, ковенскі падстолі 1759
Ліпніцкі Людвік, гродзенскі гродскі рэгент 1780
Ліпніцкі Лявон, гродзенскі каморнік 1780
Лісоўскі Іраклій, смаленскі архімандрыт 1768
Літке Пётр, прэм’ер-маёр 1795
Літман Бейла, пінская жыхарка 1769
Ліхадзіеўскі Хрыстафор, мінскі стражнік 1776
Лускіна Андрэй, віцебскі падчашы 1772
Лускіна Антон, віцебскі земскі суддзя 1766
Лускіна Казімір, віцебскі гродскі суддзя, стольнік 1766, падваявода 1772
Лухевіч Адам, мазырскі стражнік 1776
Лушкевіч А.(?), вількамірскі падкаморы 1790
Лышкевіч Станіслаў, ашмянскі гродскі рэгент 1793
Лышкевіч Ян, докшыцкі гродскі суддзя 1795
Львоў Міхаіл, саветнік і сакратар 1793
Любамірскі Станіслаў, кіеўскі ваявода 1763
Любанскі Ян, давыд-гарадокскі камісар 1795
Любарскі Віктар, пінскі каморнік 1773
Любашчынскі Віктар, пінскі абозны 1788
Любашчынскі Ігнат, віцебскі гродскі суддзя 1766
Любашчынскі Юзаф, віцебскі суддзя 1772
Лявіцкі Караль, навагрудскі каморнік 1776
Ляговіч Міхаіл, браслаўскі чашнік 1767
Ляговіч Тадэвуш, вількамірскі стольнік 1768—1773
Лянкевіч Адам, мазырскі земскі пісар 1773
Лянкевіч Антон Віктар, гродзенскі гродскі рэгент 1780
Лянкевіч Вінцэнт, мазырскі войскі 1766
Лянкевіч Іпаліт, старадубскі гродскі рэгент 1780
Лянкевіч Міхаіл, гродзенскі лоўчыц 1793
Лянкевіч Міхаіл, мазырскі земскі суддзя 1766—73
Лянкевіч Міхаіл, упітскі ксёндз 1759
Лянкевіч Станіслаў, мазырскі стольнікавіч 1767, гродскі суддзя 1795
Лянкевіч Томаш, мазырскі стольнік 1766-1-73
Лянкевіч Франц, мазырскі земскі судзіц, камісар 1790
Ляпарскі Дамінік, упітскі чашнік 1764
Ляпарскі Леапольд, пінскі земскі суддзя 1766
Ляснеўскі Рыгор Вінцент, бранчыцкі скарбнік 1767
Ляўковіч Міхаіл, браслаўскі чашнік 1778
Ляўковіч Эмануіл, смаленскі лоўчы 1786
Ляхавіцкі Міхаіл, аршанскі скарбнік 1766
Ляховіч Ігнат, брэсцкі каморнік 1784
Магільніцкі Марыян
Магржэўскі Пётр Феліцыян, пінскі гродскі рэгент 1773
Магучы Зянон, гродзенскі дваранін 1780
Магучы Юзаф, віцебскі каморнік 1772
Магучы Юзаф, старадубскі канюшы 1766
Мажэнін Васіль, капітан, страпчы 1795
Макавецкі Антон, мсціслаўскі ротмістр 1766—69
Макавецкі Ігнат, старадубскі лоўчы 1767
Макавецкі Казімір Фелікс, навагрудскі падваяводзіц 1778
Макавецкі Казімір Ян, слонімскі харунжы 1767, падкаморы 1786
Макавецкі Каспар Фелікс, мсціслаўскі падстолі 1766
Макавецкі Юзаф, навагрудскі лоўчы 1790, краўчы 1793
Максімовіч Канстанцін, экспедытар 1795
Малафееў Іван, ротмістр 1792
Малахоўскі Станіслаў, маршалак сейма 1792
Маліноўскі Адам, галавачоўскі стараста 1766—69
Маліноўскі Адам, рэчыцкі ротмістр 1767
Маліноўскі Антон, рэчыцкі рэгент 1766—69
Маліноўскі Дамінік, рэчыцкі ротмістр 1767
Маліноўскі Міхаіл, рэчыцкі земскі суддзя 1772
Маліноўскі Тадэвуш Антон, рэчыцкі канюшы 1766, гродскі пісар 1772
Малішэўскі Ігнацій, брэсцкі падчашы 1775—84
Малькоўскі, маёр 1794
Манаполаў Панцелеймон, ротмістр 1795
Мануцы Станіслаў, граф1788—89
Манькоўскі Антон, сакратар праўлення 1795
Мараш Ян, гродзенскі будаўнічы 1767, канюшы 1773, скарбнік 1780
Маркоўскі Юзаф, гродскі суддзя 1795
Мароз Ян, гродзенскі чашнік 1780, падчашы 1788
Марцюшэўскі Юзаф, мінскі каморнік, старадубскі ротмістр 1776
Марыконі Мартын, пісар ВКЛ 1765—67
Марыконі Юзаф, вількамірскі генерал-маёр 1794
Масальскі Ануфрый, ваўкавыскі стражнік 1776
Масальскі Ігнацій Якуб, віленскі епіскап 1758
Масальскі Міхаіл Юзаф, гетман BKJI 1762, віленскі кашталян 1766
Масальскі Міхаіл, рэферэндар BKJI1759
Масальскі Томаш, князь 1768
Масальскі Хрыстафор, князь 1776
МаслаўСямён, генерал-маёр 1763
Масчынскі Фердынанд, вялікі каронны падскарбі 1795
Матушэвіч Вінцэнт, брэсцкі кашталян 1784
Матушэвіч Тадэвуш Мартын, брэсцкі кашталян 1788,1773
Махвіц Зянон, экспедатар 1795
Мадкевіч Міхаіл, мсціслаўслаўскі мечнік 1768
Мацкевіч Хрыстафор, мінскі капітан 1776
Мацкевіч Юзаф, мсціслаўскі краўчы 1767
Мацулевіч Юстыніян, шляхціч 1794
Медушэўскі Юзаф, ваўкавыскі лоўчы 1767
Мейен Ян Якуб, лідскі генерал 1794
Мендзялееў Іван, калежскі саветнік 1793
Мігановіч Антон, шамбелян
Мікоша Ромуальд, віцебскі пагранічны суддзя 1766
Мікоша Станіслаў, віцебскі стражнік, ротмістр 1766
Мікульскі Аляксандр, слонімскі земскі суддзя 1767, харунжы 1782
Мікульскі Андрэй, слонімскі гродскі суддзя 1790
Мікульскі Міхаіл, слонімскі харунжы, камісар 1790
Мікуць Ксаверы, сакратар К. Радзівіла 1794
Мілашэвіч Юетыніан, ротмістр 1795
Мірджэўскі Юзаф, навагрудскі канюшы 1767
Мірскі Пётр, браслаўскі стражнік, абозны 1767—1768
Мірскі Станіслаў, пісар BKJI 1794
Мірскі Ян, браслаўскі падкаморы 1792
Мірскі-Святаполк Томаш, генерал-ад’ютант 1767
Мітарноўскі Ежы, навагрудскі дэпутат трыбунала 1773
Міхайлаў Андрэй Сідаравіч, мінскі віцэ-губернатар 1793
Міхайлоўскі Антон, камісар 1795
Міхайлоўскі Мартын, генерал-ад’ютант 1790
Міхайлоўскі Ягор, секунд-маёр 1795
Міхневіч Томаш, ковенскі пасол на сейм 1773
Міцкевіч Лявон, рудніцкі стараста 1776, дэпутата трыбунала 1777, мінскі канюшы 1782
Мнішка Станіслаў Юзаф, генерал 1793—94
Мураўскі Ігнат, генерал-маёр 1783
Мураўскі Карл, палкоўнік, генерал-маёр 1794
Мучынскі Франц, гродзенскі каморнік 1788, экспедытар 1795
Мушынскі Тадэвуш, мсціслаўскі гродскі суддзя, красноўскі стараста 1767
Мушынскі Фадзей, мсціслаўскі судзіц 1767
Мысліцкая Іяганна, шляхцянка 1794
Мышкоўскі Бенедыкт, лідскі маршалак 1768
Мышкоўскі Міхаіл Тадывуш, мсціслаўскі паручнік 1767
Мядзекша Дамінік, ковенскі падкаморы 1768—71
Мянеўскі Ян, навагрудскі падчашыц 1764
Мянжынскі Фадзей Станіслаў, мсціслаўскі судовы падстараста 1768
Мячынскі Юзаф, закрачымскі мечнік 1767
Навакоўскі Рыгор, мазырскі інтэндант 1795
Навамейскі Казімір, ротмістр 1795
НавасельскіМіхаіл, рэчыцкі каморнік 1782
Навацкі Людвік, аршанскі ротмістр 1771
Навіцкі Іосиф, родзенскікраўчы 1788
Навіцкі Іван, генерал 1795
Навіцкі Міхаіл, латышоўскі падчашыц 1764
Нагурскі жмудскі падкаморы 1765—71
Наневіч Рамуальд, лідскі гродскі суддзя 1776
Нарбут Антон, лідскі падчашы 1776
Нарбут Дамінік, лідскі чашнік 1773
Нарбут Іяхім, лідскі падкаморы, генерал-маёр 1794
Нарбут Казімір, лідскі шамбелян 1794
Нарбут Тадэвуш, лідскі стольнік 1773
Нарбут Юзаф, лідскі харунжы 1773
Нарвойша Аляксандр, гродзенскі падчашыц 1764
Нарвойша Людвік, старадубскі падчашы 1780
Нарвойша Ян, гродзенскі паручнік 1764
Небароўскі Ігнат, мазырскі скарбнік 1782
Незабытоўскі Ян, цэльскі стараста 1764, навагрудскі падкаморы 1780
Нелюбовіч Матэуш, пінскі паручнік 1773
Немаржанскі Юзаф, мінскі земскі суддзя 1795
Немчыноўскі Антон, гродзенскі ротмістр 1794
Непакайчыцкі Станіслаў, брэсцкі мечнік 1778—84
Несялоўскі Ксаверы, навагрудскі ваяводзіц 1794
Несялоўскі Юзаф, цырынскі стараста, палкоўнік 1764, кашталян навагрудскі 1766—71, наваірудскі ваявода1793—94
Нумерс Іван, генерал-паручнік 1767
Нявеглоўскі Ян, дысенскі камісар 1795
Нямцэвіч Станіслаў Урсын, брэсцкі гродскі суддзя 1786, рэвяціцкі стараста 1782
Нямцэвіч Францішак Урсын, брэсцкі земскі суддзя 1773—
Нямцэвіч Францішак, пісьменнік
Няплюеў Іван, мінскі губернатар 1793
Нясцецкі Мацвей, барысаўскі камісар 1795
Нясцецкі Ян, ашмянскі мастаўнічы 1776
Нятыха Міхаіл, брэсцкі земскі суддзя 1767
Нятыха Рафал, кобрынскі скарбнік 1794
Нячаеў Аляксандр, падпалкоўнік 1795
Орда Апалінары, пінскі земскі суддзя 1788
Орда Баніфацый, рачанскі скарбнік 1759
Орда Дамінік, пінскі паручнік 1738, гродскі суддзя 1794—95
Орда Людвік, пінскі мечнік, ротмістр 1764
Орда Міхаіл, пінскі мастаўнічы 1790
Орда Павел, пінскі земскі суддзя 1788, стражнік 1795
Орда Самуэль, пінскі земскі суддзя 1766
Орда Якуб, пінскі камісар 1790
Отэнгауз Мартын, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Павінскі Ян, навагрудскі падчашыц 1764
Пагоскі Антон, віцебскі будаўнічы 1766
Пагоскі Юзаф, віцебскі скарбнік 1776
Падабед Караль, мсціслаўскі мастаўнічы 1767
Падбярэзскі Самуэль, пінскі стараста 1767
Падвінскі Пётр, брэсцкі лоўчы 1766
Падвысоцкі Томаш, мінскі каморнік 1782
Падгорскі Адам, валынскі пасол на сейм 1793
Пазняк Антон, ашмянскі земскі суддзя, харунжы 1767
Пакош Казімір, полацкі канюшы 1771
Пакош Ян, смаленскі гродскі пісар 1767
Палітальскі Міхаіл, гродзенскі чашнік 1764, земскі суддзя 1766—80
Палонскі, ротмістр 1771
Палтоўцаў Пракоп, калежскі саветнік, губернскі пракурор 1795
Палубінскі Вікенцій, слонімскі войскі 1790
Палубінскі Геранім, слонімскі земскі суддзя 1790
Палубінскі Лявон, гродзенскі скарбнік 1767
Палубінскі Станіслаў, слонімскі лоўчы 1775
Палубінскі Юзаф, слонімскі краўчы 1790
Пальвінскі Акінф, ігумен маркавага манастыра 1759
Пальхоўскі Казімір, геаметр караля 1778
Пальхоўскі Лявон, старадубскі прабошч 1759
Пальхоўскі Ян, пінскі гродскі суддзя 1782
Памян Антон, паручнік
Памярнацкі Ігнат, вількамірскі чашнік 1772
Панін Мікіта Іванавіч, граф.кіраўнік калегіі замежных спраў Расіі 1763—1773
Панін Мікіта Пятровіч, генерал-маёр, сапраўдны стацкі саветнік 1764—95
Панінскі Адам, каронны кухмістр 1773
Панінскі Ян, пасол на сейм 1767
Панцэржынскі Людвік, мазырскі мечнік, азарыцкі стараста 1780, гродзенскі харунжы 1790
Панятоўскі Аляксандр, успольскі стараста 1772
Панятоўскі Станіслаў Аўгуст, кароль Рэчы Паспалітай 1764—1795
Панятоўскі Станіслаў, падскарбі ВКЛ 1788
Панятоўскі Франц Тадэвуш, мазырскі земскі суддзя 1766
Панятоўскі Франц, мсціслаўскі скарбнік 1778
Паплаўскі Станіслаў, дзвінагародскі стольнік 1768
Парчэўскі Тадэвуш, мсціслаўскі сурагатар 1769
Парэцкі Ануфрый, дысенскі шамбелян 1795
Пастухоўскі Дзмітрый, мінскі гараднічы, секунд-маёр 1795
Патоцкі Ігнацій, паплечнік Касцюшкі 1794
Патоцкі Іяхім, літоўскі падчашы 1771
Патоцкі Прот, кіеўскі ваявода 1793
Патоцкі Счэсны, генерал артылерыі 1792
Патоцкі Юзаф, дэлегат да Кацярыны II1767
Патоцкі Ян, канеўскі стараста 1778
Паўлаў Васіль, атаман 1769
Палікоўскі Ігнацій, вількамірскі будаўнічы 1776
Паўлікоўскі Мікалай, мінскі краўчы 1776
Паўлікоўскі Міхаіл, мінскі гродскі суддзя 1776
Паўлікоўскі Пётр, мінскі скарбнік 1788
Паўлікоўскі Ян, мінскі лоўчыц 1764—66, чашнік 1773, падчашы 1782, земскі суддзя 1788—90
Паўловіч Ежы, смаленскі мечнік 1790
Паўловіч Яцэк, брэсцкі каморнік 1775
Пац Антон Міхаіл, барцянскі стараста, вялікі літоўскі пісар 1767
Пац Міхаіл Ян, зелаўскі стараста, трокскі пасол1767—68
Пац Фелікс, падкаморы ВКЛ 1766
Пац Юзаф, вілейскі стараста 1767
Пацёмкін Пётр, генерал-паручнік 1794
Пацэй Аляксандр, трокскі ваявода 1763
Пацэй Леанард, абозны BKJI1766
Пацэй Людвік, літоўскі стражнік 1767
Пацэй-Барэцкая Мар’яна, літоўскаяпадстоліца 1764
Пацэнка Павел, мазырскі гараднічы1766, князь 1767
Пашкоўскі Ігнат, брэсцкіпалкоўнік 1788
Пашкоўскі Мартын, палкоўнік BKJI1767
Пашкоўскі Міхаіл, генерал брэсцкай міліцыі 1794
Пашкоўскі Пётр,брэсцкіпалкоўнік 1767
ПашкоўскіЯцэк, брэсцкіпадстараста 1778—86, стольнік 1788
Пашыц Рыгор Адам,смаленскі гараднічы 1767
ПашыцЮзаф, мсціслаўскі мечнік 1767
Перфіцкі Андрэй,ротмістр, асэсар 1793
Петразолін Томаш, нясвіжскі шамбелян 1795
Петрыкоўскі Тадэвуш, рэгент трыбунала 1795
Піёра Станіслаў, віцебскі падстараста 1766
Піёра Тадэвуш, віцебскі ротмістр 1766, краўчы 1772
Пішчайла Станіслаў, мінскі стражніковіч 1790
Пішчайла Стэфан, аршанскі мастаўнічы 1766
Пішчайла Сямён, аршанскі скарбнік 1766
Пішчайла Юзаф, аршанскі стражнік 1766
Піятровіч Цыпрыян, навагрудскі гродскі рэгент 1767
Піятровіч Юзаф, навагрудскі мастаўнічы 1767
Піятух Дамінік, рэчыцкі земскі рэгент 1766, гродскі рэгент 1767 .
Піятух Казімір, мінскі ротмістр 1795
Піятух-Кубліцкі Антон, рэгент трыбунала 1776
Пласкоўскі Міхаіл, мінскі земскі суддзя 1790
Прушаноўскі Мікалай, рэчыцкі падчашы 1773
Прушаноўскі Міхаіл, рэчыцкі падчашы 1766
Прушаноўскі Томаш, рэчыцкі гродскі суддзя, гараднічы 1766
Прушаноўскі Уладзіслаў, мінскі земскі рэгент 1790
Прушаноўскі Ян, рэчыцкі падкаморы 1775
Прушаноўскі Юзаф Аляксандр, навагрудскі ваявода 1764, асэсар 1795
Прушынскі Антон, браслаўскі падчашы 1776
Прушынскі Антон, мінскі падстараста 1767, гродскі суддзя 1773, падкаморы 1788
Прушынскі Станіслаў, мінскі судовы падстараста 1788
Прушынскі Тадэвуш, мінскі падчашы 1775
Прушынскі Феліцыян, мінскі земскі суддзя 1773
Прушынскі Флор, мінскі судовы падстараста 1764, дэпутат трыбунала 1784
Прушынскі Юзаф, браслаўскі ротмістр 1776
Прушынскі Юзаф, мінскі чашнік, гродавы падстараста 1767
Прушыпскі, маршалак трыбунала
Прыбор Герменгульд, мазырскі земскі судзіц 1766
Прыбор Іпаліт, рэчыцкі земскі суддзя 1767
Прыбор Мікалай, мазырскі земскі суддзя 1776
Прыбор Траян, мазырскі земскі суддзя 1790
Прыбор Ян, мазырскі земскі суддзя 1766
Прысецкі Бенедыкт, мінскі будаўнічы 1776
Прысецкі Ігнат, смаленскі падчашы 1764
Прысецкі К. полацкі чашнік 1771
Прысецкі Казімір, мінскі земскі суддзя 1767
Прысецкі Тадэвуш, полацкі гродскі суддзя 1767, будаўнічы 1782, шэвінскі і бецкі стараста 1771, аршанскі падкаморы 1792
Прысецкі Юзаф, смаленскі чашнік 1776
Прыстаноўскі Міхаіл, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Прэслаўскі Антон, слонімскі гродскі рэгент 1782—90, паручнік
Прэслаўскі Вінцэнт, слонімскі гродскі пісарэвіч 1790
Прэслаўскі Ігнат, слонімскі камісар 1790
Прэслаўскі Казімір Ян, гродзенскі гродскі суддзя 1783
Прэслаўскі Казімір, слонімскі гродскі пісар 1788
Прэслаўскі Міхаіл, слонімскі камісар 1790
Прэслаўскі Юзаф, слонімскі земскі суддзя 1790
Прэслаўскі Якуб, брэсцкі стольнік 1790
Прэсмыцкі Антон, ашмянскі каморнік 1793
Прэцішэўскі Станіслаў, жмудскі маршалак 1767
Пузына Антон Віцэнт, аршанскі мастаўнічы 1766
Пузына Хрыстафор, упіцкі судовы стараста 1767
Пузына, жмудскі канфедэрат 1771
Пуласкі Казімір, канфедэрат 1769
Пуласкі Франц, канфедэрат 1769
Пуласкі Юзаф, варэдкі стараста 1768
Пульхоўскі Ян, гродзенскі гродскі рэгент 1788
Пульхоўскі Ян, пінскі гродскі рэгент 1773, стражнік 1788
Пуслоўскі Мамерт, экспедытар 1795
Пуслоўскі Франц, рэчыцкі падстоліц 1767
Путкамер Ваўрынец, генерал 1767
Путкамер Юзаф, полацкі гродскі суддзя 1795
Путкамер Яцэк, жмудскі цівун 1790
Пуцята Сцяпан, мінскі ротмістр 1795
Пучкоў Сцяпан, палкоўнік 1759
Пялкінскі Іяхім, ігумен віцебскага манастыра 1766
Пясецкі Дамінік, брэсцкі краўчы 1772
Пясецкі Ігнат, рэкцянскі стараста 1772
Пясецкі Стэфан, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Пяст, кароль польскага паходжання 1766
Пятровіч Юзаф, навагрудскі мастаўнічы 1767
Пятроў Іван, калежскі асэсар 1795
Пятроўскі Казімір, дымкаўскі стараста 1768, смаленскі каморнік 1782
Пятроўскі Канстанцін, драгічынскі скарбнік 1767
Рагажынскі Лявон, навагрудскі каморнік 1776
Рагоза Адам, ротмістр 1795
Рагоза Антон Вікенцій, полацкі земскі суддзя 1771
Рагоза Мартын, шляхціч 1764
Рагоза Самуэль, віцебскі канюшы 1766
Радзевіч Антон, пінскі гродскі рэгент 1788
Радзевіч Віцэнт, ротмістр 1795
Радзевіч Міхаіл, пінскі камісар 1790
Радзевіч Тэадор, мазырскі гараднічы 1778
Радзевіч Тэадор, пінскі земскі суддзя 1795, земскі рэгент 1767-73, земскі пісар 1790
Радзеўскі Ігнат, засядацель барысаўскага земскага суда, камісар 1795
Радзівіл Альбрэхт, рэчыцкі судовы стараста 1762—67
Радзівіл Геранім, харунжы BKЛ1758
Радзівіл Дамінік, падкаморыВКЛ 1767, брэсцкі краўчы 1784
Радзівіл Ігнат, князь 1775
Радзівіл Караль, віленскі ваявода 1758
Радзівіл Мацвей, віленскі кашталян, князь 1794
Радзівіл Мікалай Юзаф, клецкі ардынат 1764
Радзівіл Мікалай, генерал-лейтэнант 1794
Радзівіл Міхаіл Геранім, князь, мечнік BKЛ1773, віленсківаявода1793
Радзівіл Міхаіл Казімір, гетман, віленскі ваявода 1759
Радзівіл Міхаіл, князь, краўчы BKJI 1767
Радзівіл Станіслаў, падкаморы ВКЛ 1767
Радзівіл Тэафіл, князь 1775
Радзівіл Юзаф, вялікі пісар BKJI1767, мінскі ваявода 1776
Радзівіл-Сапежына Канстанцыя, княгіня 1764
Радзіеўскі Казімір, мазырскі касір 1795
Радзішэўскі Міхаіл, навагрудскі войскі 1780
Радзішэўскі Міхаіл, старадубскі харунжы 1792
Радмінскі-Трацкевіч Антон, навагрудскі стражнік 1767
Раецкі Юзаф, навагрудскі будаўнічы 1764
Разсудоўскі Іяхім, лідскі харунжы 1767
Райкевіч Віцэнт, навагрудскі падчашы 1790
Райскі Ян, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Ракіцкі Антон, літоўскі рэгент 1759
Ракіцкі Міхаіл, мазырскі рэгентавіч
Раманіус Абрам, генерал-паручнік 1771, генерал- лейтэнант 1775
Раманоўскі Пётр, віцебскі стольнік, гродскі суддзя 1766
Рамбург, капітан 1771
Растапальекі Юзаф, ламжанскі земскі рэгент 1790
Растоцкі Ежы, слонімскі гродскі рэгент 1790
Растоцкі Казімір Станіслаў, мінскі гродскі суддзя 1767
Растоцкі Тэадор, уніяцкі мітрапаліт 1793
Растоцкі Юзаф, смаленскі скарбнік 1790
Ратамскі Антон, навагрудскі падкаморы 1766
Ратамскі Мартын Антон, аршанскі падкаморы, харунжы 1766—71
Ратамскі Рамуальд, аршанскі земскі рэгент, ротмістр 1767
Ратомскі Антон, капітан 1795
Ратынскі Франц, сяняўскі стараста 1767
Рашкоўскі Вільгельм, старадубскі каморнік 1788
Рашкоўскі Ян, ваўкавыскі стольнік 1772
Рдултоўскі Антон, навагрудскі падваявода 1764
Рдултоўскі Іяхім, навагрудскі падваяводзіц 1767, падкаморы 1773
Рдултоўскі Канстанцін, мінскі чашнік 1764
Рдултоўскі Хрыстафор, навагрудскі харунжы 1778, падваявода 1767
Ржычэўскі Іван, сакратар пасольства 1759
Ржэвускі Станіслаў Фердынанд, вялікі харунжы BKJI 1759—67, каронны надворны маршалак 1783, граф
Ржэвускі Сцяпан, генерал-маёр 1774
Ржэвускі Юзаф, драгічынскі стараста 1767
Ржэвускі Ян, літоўскі падстолі 1759
Розен Уладзімір Іванавіч, палкоўнік 1765
Ромер Стэфан Дамінік, трокскі харунжы 1767, падкаморы, паручнік 1773—
Рудзевіч Тэадор, пінскі чашнік 1782
Рудзінскі Антон Казімір, мазырскі земскі і гродскі рэгент 1768, малігаўскі стараста 1773
Рудзінскі Віктар, шляхціч 1773
Рудзінскі Юзаф, навагрудскі падчашы 1773
Рудніцкі Мікалай, пінскі скарбнік, гранічны рэгент 1790
Рудніцкі Фелікс, мінскі капітан 1773, падстолі, гродскі рэгент 1788, падстараста 1790
Рудніцкі Ян, браслаўскі стараста 1792
Рукевіч Якуб, гродзенскі мечнік 1764, гродскі суддзя, чашнік 1766—80, падчашы, судовы падстараста 1773—75
Русанаў Іван, брыгадзір 1795
Русецкі Казімір, мазырскі гараднічы 1766—73
Руцкі Іосіф Вельямін, епіскап 1778
Рушчыц Казімір, кобрынскі генерал-маёр 1794
Рыакур Людвік, пталамейскі епіскап 1764
Рыла Андрэй, лідскі гараднічы 1773
Рыльскі Франц, вілейекі войскі 1795
Рыпінскі Мікалай, галіцкі стольнік 1795
Рыхлоўскі, 1773
Рыхтэрскі Франц, пінскі канфедэрат 1767
Рэбіндэр Іван, секунд-маёр, пракурор 1795
Рэйтан Дамінік, навагрудскі падкаморы 1766—67, 1773
Рэйтан-Дашнік, стольнік ВКЛ 1764.
Рэйтан Міхаіл, навагрудскі земскі пісар 1790
Рэйтан Міхаіл, смаленскі гродскі суддзя, гараднічы 1776
Рэйтан Станіслаў, генерал-ад’ютант 1767
Рэйтан Тадэвуш, навагрудскі падкаморы 1773
Рэмбовіч Ян Казімір, слонімскі земскі рэгент 1790
Рэмерс Васіль, нясвіжскі ротмістр 1795
Рэнакампф Іван, генерал 1764
Рэпнін Мікалай, расійскі пасол 1763—69
Рэут Матэуш, полацкі абозны 1775
Рэут Юзаф Антон, полацкі чашнік 1767
Рэут Юзаф, полацкі чашнік 1759, віцебскі земскі суддзя 1772
Рэшка Вінцэнт, шляхціч 1786
Рэшка Дамінік, рэчыцкі гродскі суддзя 1786, брэсцкі гродскі пісар 1788
Сабанскі Антон, тарнаўскі стараста 1772
Сагатоўскі Шыман, ваўкавыскі паручнік 1759
Садкоўскі Віктар, слуцкі епіскап 1789—90
Салдуцкі Ігнат, гродзенскі земскі суддзя 1788
Салдуцкі Міхаіл, гродзенскі мастаўнічы 1773, будаўнічы 1780, гродскісуддзя 1788—92
Салдуцкі Тадэвуш, гродзенскі канфедэрат 1767
СалдуцкіЮзаф, 1767
Сакалоўскі Іван, экспедытар 1795, гродзенскі скарбнік 1788
Саковіч Якуб, старадубскі гродскі суддзя 1767
Салагуб Ежы, граф 1776
Салагуб Юзаф, віцебскі ваявода, эйшышскі стараста 1763—67
Салагуб Ян, саноцкі стараста 1793—94
Салаўёў Сяргей, гісторык
Салмановіч Юзаф, навагрудскі будаўнічы 1767
Сальдэрн Каспар, расійскі пасол 1771—73
Самойлавіч Захар, падпалкоўнік 1795
Самойлаў Аляксандр, генерал-пракурор Сената 1795
Сангушка Геранім, валынскі ваявода 1793
Сангушка Еўстахі, генерал 1792
Сангушка Юзаф, надворны літоўскі маршалак 1763—67
Сапега Аляксандр Міхаіл, полацкі ваявода 1763—68, польны гетман 1771, канцлер BKJI 1776—91
Сапега Аляксандр, віленскі кашталян 1766
Сапега Казімір Нестар, генерал артылерыі 1778—93, брэсцкі судовы стараста 1788—94
Сапега Караль, брэсцкі ваявода 1763
Сапега Ксаверы, брэсцкі ротмістр 1786, смаленскі ваявода 1792—94
Сапега Міхаіл, літоўскі падкаморы 1759
Сапега Пётр, смаленскі ваявода 1758—63
Сапега Францішак, генерал 1794
Сапега Юзаф, мсціслаўскі ваявода 1763, ваўкавыскі маршалак 1769, літоўскі краўчы 1771
Сарока Геранім, мінскі земскі рэгент 1767
Сарока Міхаіл, ваўкавыскі гродскі суддзя 1766
Сарока Юзаф, ашмянскі харунжы 1767, мечнік 1768—75
Сасноўскі Юзаф, брэсцкі судовы стараста, польны пісар ВКЛ 1766
Сачкоўскі Юзаф, пінскі земскі адвакат 1782
Свалынскі Адам, полацкі гродскі суддзя 1771
Свентаржэцкі Антон, мінскі земскі пісар 1766—73, 1782
Свентаржэцкі Мікалай, мінскі мастаўнічы, падпалкоўнік 1764—67
Свентаржэцкі Міхаіл, мінскі мечнік 1764, гранічны суддзя, ротмістр 1773
Свенціцкі Ян, мінскі абозны 1764
Свіда Сцяпан, секунд-маёр 1793
Свяжынскі Антон, пінскі скарбнік, судовы падстараста 1766—67
Свяжынскі Казімір, пінскі земскі суддзя 1790
Свяжынскі Пётр, пінскі скарбнік 1782
Свяжынскі Рафал, пінскі падстарасціц 1766—67
Свянціцкі Вікенцій, мінскі мечнік 1776, барысаўскі дваранін 1795
Свянціцкі Караль Казімір, мсціслаўскі стараста 1767
Свянціцкі Пётр, мінскі канюшы 1776
Сегэн Тадэвуш, ваўкавыскі камісар 1794
Сегэн Ян, ваўкавыскі лоўчы 1766—67
Седлікоўскі Юзаф, лідскі генерал-маёр 1794
Сейфгард Міхаіл, пінскі мечнік 1773, гараднічы 1782, земскі суддзя 1795
Семірадскі Алаіз, губскі стараста 1776
Серакоўскі Карл, генерал-маёр 1794
Сіверс Якаў, расійскі пасол 1792—93
Сільвестр, пецярбургскі архіепіскап 1759
Сільвестровіч Юстыніян, смаленскі мастаўнічы 1795
Сіповіч Ігнат, браслаўскі скарбнік 1766
Скакоўскі Антон, пінскі гродскі рэгент 1766
Скакоўскі Людвік, пінскі гродскі суддзя 1766—67
Скарына Ежы Ян, рэчыцкі падстоліц 1772
Скарына Міхаіл, рэчыцкі земскі суддзя 1772
Скарына Ян, пастаўскі шамбелян 1795
Скасарэўскі Ігнат, падпалкоўнік 1795
Скіндэр Антон, лідскі земскі суддзя 1773
Скіндэр Міхаіл, лідскі мечнік 1776
Скірмунт Адам, пінскі земскі суддзя 1773, давыд- гарадокскі земскі суддзя 1795
Скірмунт Аляксандр, пінскі каморнік 1767
Скірмунт Хрыстафор, ашмянскі гродскі суддзя 1775
Скірмунт Шыман, пінскі мечнік 1790, мазырскі мастаўнічы 1778
Слатвінскі Еўстахій, ігуменскі выпраўнік, шамбелян 1795
Слізаноўскі Аляксандр, аршанскі гродскі суддзя 1766
Слізень Міхаіл, мінскі падкаморы 1758—93
Слізень Стэфан, слонімскі падкаморы 1767
Случаноўскі Геранім, рэчыцкі каморнік 1766
Смаржэўскі Ясон, мітрапаліт 1767, архіепіскап 1771
Смігельскі Каэтан, браслаўскі краўчы 1775
Снарскі Аўрэлій, полацкі палкоўнік 1792
Снарскі Бруна, рэктар тэалогіі дамініканскага ордэна 1768
Снарскі Станіслаў, забораўскі стараста 1767
Соін Ларыён, прем’ер-маёр, страпчы 1795
Солтан Базыль, рэчыцкі скарбнік 1768
Солтан Ігнат, рэчыцкі чашнік 1795
Солтан Станіслаў, харунжы BKЛ, слонімскі судовы стараста 1788
Солтан Ян, рэчыцкі ротмістр, дэпутат трибунала 1769
Солтык Каэтан, кракаўскі епіскап1767—73
Сольмс Віктар, прускі пасол 1767
Спаскі Якаў, аршанскіземскі рэгент 1771
Стаброўскі Ануфрый, аршанскі лоўчы 1766
Стаброўскі Юзаф, докшыцкікамісар 1795
Станіковіч Станіслаў, аршанскі каморнік 1766
Станіслаўскі, канфедэрат 1771
Станішэўскі Мікалай, ламжанскі скарбнік 1782
Станкевіч Ян, ваўкавыскі каморнік 1766—67
Стафапула Дзмітрый, секунд-маёр 1795
Стахорскі Лявон, віцебскі ротмістр 1766
Стахоўскі Міхаіл, мсціслаўскі стражнік 1772
Стахоўскі Франц, мсціслаўскі земскі пісар, дваранін 1772
Стахоўскі Ян, пінскі каморнік 1788
Стацэвіч Андрэй, ротмістр 1771—95
Стаяняў Апанас, ротмістр 1795
Стоцкі Адам, мазырскі войскі 1790
Стоцкі Юзаф, мазырскі скарбнік 1790
Стравінскі Антон, пінскі падстолі, гродскі пісар 1766—78, стольнік 1788
Стравінскі Вікенцій, слонімскі падстараста 1790
Стравінскі Караль, дэпутат трыбунала 1788, пінскі судовы стараста 1790
Стравінскі Рафал, слуцкі камісар 1795
Стравінскі Флор, падканцлер ВКЛ, гродзенскі судовы стараста 1783
Стравінскі Флор, слонімскі камісар 1790
Струпінскі Мацвей, гродзенскі каморнік 1775
Стрыгоцкі Мацвей, мсціслаўскі земскі пісар 1772
Стрыенскі Ян, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Стрыжэўскі Пётр, смаленскі мечнік 1768
Стрэльбіцкі Міхаіл, ротмістр, асэсар 1795
Студніцкі Антон, гродзенскі скарбнік 1780
Стэпалкоўскі Юзаф, лідскі гродскі пісар, скарбнік 1773—76
Сувораў Аляксандр, генерал-маёр 1771,1794
Сувораў Васіль, генерал-паручнік, сенатар 1759
Сузін Людвік, брэсцкі стольнік 1766—86
Сулістроўскі Алаіз, пісар BKJI 1794, ашмянскі паручнік 1767, мазырскі палкоўнік 1780
Сулістроўскі Ігнат, ашмянскі стольніковіч 1768
Сулістроўскі Мікалай, палкоўнік 1792
Сулістроўскі Тадэвуш, ашмянскі стольніковіч 1768
Сумінскі, дабражынскі падчашы 1773
Сурын Андрэй, мсціслаўскі земскі рэгент 1767
Сурын Ян, мсціслаўскі земскі пісар 1766—68
Суфчынскі Міхаіл, абозны 1758
Сухадольскі Антон, ваўкавыскі гродскі суддзя 1767
Сухадольскі Антон, смаленскі кашталян 1767
Сухадольскі Ігнат, ваўкавыскі краўчы 1767
Сухадольскі Франц, гродзенскі падстолі 1780
Сухадольскі Юзаф, ваўкавыскі гродскі суддзя, каморнік ВКЛ 1766—67
Сухадольскі Ян, мсціслаўскі харунжы 1766, падкаморы, палкоўнік 1771—72, экспедытар 1795
Сцыпіён Караль, лідскі стараста, генерал-маёр 1794
Сцыпіён Юзаф, уладальнік Ліды 1795
Сырасек Андрэй, гродзенскі жыхар 1794
Сыруц Шыман, віцебскі кашталян 1759—67
Сяліцкі Мікалай, вайніцкі стараста, полацкі маршалак 1766
Сяліцкі Станіслаў, дэрпскі падкаморы 1766, літоўскі рэгент 1771
Сяліцкі Юзаф, полацкі войскі 1772
Сялява Антон, мінскі гродскі суддзя 1790
Сялява Юзаф, вілейскі гродскі суддзя 1795
Сямашка Андрэй, мінскі будаўнічы 1764, гараднічы 1775
Талкачэўскі Кузьма, мінскі гродскі рэгент 1795
Талочка Антон Феліцыян, ваўкавыскі войскі, судовы падстараста 1766—73, ваўкавыскі камісар 1794
Тальвінскі Фама, перакладчык 1793
Тамашэвіч Багуслаў, браслаўскі гродскі суддзя 1773
Тамашэвіч Віцэнт, браслаўскі земскі рэгент 1775
Таптыга Геранім, смаленскі скарбнік 1767
Таптыга Міхаіл, мсціслаўскі гродскі рэгент 1767
Таптыга Міхаіл, смаленскі будаўнічы 1767
Тарацін Аляксандр, тытулярны саветнік 1795
Тармасаў Аляксандр, генерал 1796
Тармасаў Пётр, літоўекі пракурор 1795
Таўкачэўскі Ежы, мінскі стольнікавіч 1767
Толі Барклай, прэм’ер-маёр 1794
Траскоўскі Міхаіл, аршанскі будаўнічы 1772
Траскоўскі Франц, давыд-гародскі земскі рэгент 1795
Трацкевіч Антон, навагрудскі стараста 1767
Трацкевіч Пётр, пінскі падстараста 1764
Трашкоўскі Плацыд, брэсцкі земскі рэгент 1784—86
Троцкі Мікалай, секунд-маёр 1795
Трускоўскі Франц, навагрудскі каморнік 1776
Трускоўскі Ян, браслаўскі мастаўнічы 1776
Труханоўскі Станіслаў, рэчыцкі земскі рэгент 1778
Трухноўскі Базыль, пінскі земскі рэгент 1767—73
Трухноўскі Станіслаў, брэсцкі шамбелян 1784
Трэшчаў Якаў, тульскі купец 1770
Тугановіч Марк, навагрудскі земскі рэгент 1775
Туганоўскі Антон, навагрудскі лоўчы, гродскі суддзя, харунжы 1764—73
Туганоўскі Ігнацій, навагрудскі земскі рэгент, камісар 1790
Туганоўскі Марэк Юзаф, наваірудскі земскі рэгент 1766—73
Туганоўскі Юзаф, жмудскі чашнік 1776
Туганоўскі Ян, каморнік BKJI1790
Тумковіч Ігнат, аршанскі ротмістр 1775
Тупальскі Тадэвуш, гродзенскі шамбелян 1780
Тупальскі Юзаф, пінскі гродскі рэгент 1773
Турчыновіч Ян Антон, пінскі каморнік, ротмістр 1773
Туталмін Цімафей Іванавіч, генерал-губернатар Мінскі, Ізяслаўскі, Брацлаўскі, генерал-аншэф, сенатар 1793—94
Тучкоў Сцяпан, палкоўнік 1763
Тызенгаўз Антон, літоўскі польны пісар, палкоўнік 1764,надворны падскарбі 1766, ротмістр 1767
Тызенгауз Мартын, лідскі шляхціч 1794
Тызенгауз Мартын, слонімскі стражнік 1790
Тызенгауз Станіслаў, шамбелян 1790, жмудскі кашталян 1788—89
Тычынін Сцяпан, секунд-маёр 1793
Тышкевіч Аляксандр, генерал 1793—94
Тышкевіч Антон, жмудскі епіскап 1759—63
Тышкевіч Антон, мінскі гродскі суддзя, генерал-ад’ютант 1764
Тышкевіч Людвік, польны гетман BKJT 1788—94
Тышкевіч Мікалай, віленскі канонік 1793
Тышкевіч Міхаіл, ротмістр кавалерыі 1793
Тышкевіч Юзаф, веляціцкі стараста 1776—93
Тышкевіч Юзаф, мсціслаўскі канюшы 1764, дубіцкі стараста, мсціслаўскі
Тэнгаборскі Валерыян, літоўскі сакратар 1795
Тэппер Карл, давераны К. Радзівіла 1768—1789
Тэппер Пётр, варшаўскі купец
Тэппер Стэфан, варшаўскі купец
Тэппер Ян, варшаўскі купец
Тэрлецкі Тамаш, пазнанскі падстолі 1782
Тэрлецкі Юзаф, бельскі падстолі 1782—90
Уманаў Сямён, слонімскі страпчы 1795
Уніхоўскі Ігнацій, мінскі земскі суддзя 1776
Уніхоўскі Стэфан, мінскі харунжы 1777
Уніхоўскі Францішак, мінскі земскі суддзя 1773, полацкі гродскі суддзя 1795
Урбановіч Антон, ашмянскі скарбнік 1775
Усакоўскі Вінцэнт, полацкі падкаморы 1776
Усакоўскі Міхаіл, старадубскі падстарасціц 1776
Ушакоў Васіль, палкоўнік 1769
Фабрыцыус Хрыстафор, тытулярны саветнік, страпчы 1795
Фабулаў Мацвей, князь 1771
Фаўрот, прускі пагранічны камісар 1796
Фашч Фелікс, рэчыцкі ротмістр 1766
Фашч Юзаф, рэчыдкі земскі суддзя 1771
Фёдаравіч Ігнат, харунжы 1795
Ферзен Іван, генерал 1794
Фермор Уільям, граф, генерал-аншэф 1763
Фларынскі Аўрам, віленскі іерманах, архімандрыт канстандінава манастыра 1758—59
Флемінг Ежы, літоўскі падскарбі 1763
Флемінг Ян Ежы, граф, паморскі ваявода 1769
Франкоўскі Мацвей, генерал брэсцкай міліцыі 1794
Францышэўскі Антон, смаргонскі войт 1794
Фрыдрых Аўгуст, саксонскі настунца каралеўскага трона 1790
Фрыдрых II, прускі кароль 1770
Фрызель Іван, палкоўнік, сапраўдны стацкі саветнік 1795
Фрэдэрыкс, англискі банкір Г768
Хадакоўскі Стэфан, ваўкавыскі камісар 1794
Хадакоўскі Юзаф, ваўкавыскі абозніц 1767
Хадакоўскі Ян, ваўкавыскі абозны 1767, камісар 1794
Хадкевіч Ігнат, ад’ютант Я. Ясінскага 1794
Хадкевіч Міхаіл Казімір, мсціслаўскі будаўнічы 1768—72
Хадкевіч Ян, жмудскі стараста, палкоўнік 1762—67
Хайноўскі Францішак, ваўкавыскі камісар 1794
Халецкі Геранім Тадэвуш, рэчыцкі гараднічы 1772
Халецкі Ігнат, рэчыцкі падстолі 1767—69
Халецкі Казімір, рэчыцкі падкаморы 1759—67, рэчыцкі стараста 1766—68
Халецкі Юзаф, пінскі лоўчы 1769
Халецкі Ян, рэчыцкі шамбелян, дэпутат трыбунала 1769, вілейскі камісар 1795
Хамінскі Іяхім, ашмянскі харунжы 1768
Хамінскі Франц Ксаверы, мсціслаўскі ваявода, пінскі судовы стараста 1782—94
Хамінскі Франц, браслаўскі стражнік 1768, палкоўнік 1771
Хіжэўскі Франц, мазырскі чашнік 1776
Хлусоўскі Тадэвуш, ваўкавыскі падкаморы 1767
Хлюдзінскі Аляксандр, аршанскі гродскі рэгент 1766
Хлюдзінскі Пётр, вілейскі шамбелян, павятовы суддзя 1795
Хлявінскі Антон, палкоўнік 1792, генерал-маёр 1794
Хлявінскі Ігнат Казімір, рэчыцкі земскі пісар 1766—72
Хлявінскі Мартын Станістаў, рэчыцкі гродскі суддзя 1766—67
Хлявінскі Юзаф, смаленскі скарбнік 1766
Хмара Адам, мінскі ваявода 1776—90
Хмара Іяхім, мінскі гродскі пісар, падчашы 1767, падстолі 1773, стольнік 1788
Хмялеўскі Ян, пінскі ваенна-парадкавы рэгент 1790
Ховен Хрыстафор, секунд-маёр 1795
Ходзька Ян, засядацель пастаўскага павятовага суда, камісар 1795
Хоміч Базыль, браслаўскі чашнік 1776
Хоміч Юзаф, браслаўскі чашнік 1776
Хомскі Дыянісі, старадубскі войскі 1768
Хомскі Юзаф, ашмянскі краўчы 1795
Храноўскі Рох, пінскі канюшы 1790
Храноўскі Юзаф, смаленскі каморнік 1766
Храпавіцкі Антон, аршанскі маршалак і рэгіментар 1769
Храпавіцкі Мікалай, аршанскі маршалак 1766
Храпавіцкі Юзаф, полацкі пасол на сейм 1767
Храпавіцкі Ян, аршанскі гродскі суддзя 1771
Храпоўскі Зыгмунд, падкаморы 1766
Храптовіч Адам, ротмістр 1788—89
Храптовіч Ігнат, гродзенскі стольнікавіч 1764, падстолі 1773, земскі пісар 1780, земскі суддзя 1794
Храптовіч Іяхім, навагрудскі стольнік 1764, маршалак трыбунала 1766, гродзенскі ротмістр 1794
Храптовіч Караль, гродзенскі земскі пісар 1759—64, гродскі пісар 1767
Храптовіч Тамаш, гродзенскі мечнік 1759—67
Храптовіч Юзаф, гродзенскі прабошч 1759
Храпуноў Сцяпан, студэнт 1759
Хржаноўскі Фелікс, брэсцкі гродскі пісар 1786
Хруцкі Міхаіл, уніяцкі non 1766
Хрыжаноўскі Зыгмунд, брэсцкі абозны 1767
Хрыпуноў Пётр, прэм’ер-маёр 1795
Ціхаміраў Аляксандр, секунд-маёр 1795
Ціханскі Ян, падпісант слуцкай канфедэрацыі 1767
Цывінскі Ігнацій, смаленскі чашнік 1776, ашмянскі земскі рэгент 1775
Цывінскі Ян, інфлянцкі абозны 1775
Цымяржынскі Цімафей, давыд-гарадокскі земскі судцзя 1795
Цыцыянаў Павел, генерал 1794
Цэйс Пётр Іванавіч, секунд-маёр 1793
Цэханавецкі Ілля Ігнат, етарадубскі мечнік 1768
Цэханавецкі Міхаіл, мсціслаўскі харунжы, маршалак 1767—68
Цэханавецкі Станіслаў, 1767
Цэханавецкі Стэфан, мсціслаўскі гродскі рэгент 1768
Цэханавецкі Юзаф, 1767
Цэханавецкі Ян, 1766—72
Цямноўскі Станіелаў, гродзенскі земскі рэгент, каморнік 1793
Цяпінскі Фаустын, старадубскі гранічны рэгент 1788
Цярпілоўскі Казімір, трокскі войскі 1766
Чапліц Цылістыян, луцкі падкаморы 1767
Чапліц Ян, аўруцкі стражнік 1767, пінскі дэпутат трыбунала 1773
Чарноцкі Ксаверы, навагрудскі падстолі 1790
Чарноцкі Юзаф, браслаўскі камісар 1794
Чарноцкі Юзаф, слуцкі земскі пісар 1795
Чарноцкі Ян, браслаўскі кашталян 1764
Чарнышоў Захар, прэзідэнт ваеннай калегіі 1763
Чартарыжскі Адам, падольскі генерал 1763—67
Чартарыжскі Андрэй, генерал 1763
Чартарыжскі Аўгуст, рускі ваявода 1763
Чартарыжскі Казімір, каронны падкаморы 1763
Чартарыжскі Міхаіл, ксёндз 1763
Чартарыжскі Міхаіл, літоўскі падканцлер 1758,канцлер 1763, князь
Чартарыжскі Станіслаў, літоўскі стольнік 1763
Чаховіч Антон Міхаіл, ашмянскі палкоўнік, падчашы 1767
Чаховіч Ігнат, пастаўскі земскі суддзя 1795
Чачот Бенедыкт, слонімскі мастаўнічы 1790
Чачот Феліцыян, смаленскі чашнік 1776
Чачот Якуб, навагрудскі каморнік 1776
Чудоўскі Тадэвуш, гродзенскі мечнік 1783, палкоўнік 1786, слонімскі гродавы стараста 1790
Чудоўскі Ян, мсціслаўскі гродскі суддзя 1768
Чыж Павел, брэсцкі гродекі суддзя, падчашы 1766, войскі 1778
Чыж Юзаф, віленскі пасол на сейм 1773
Чэрневіч Мартын, ковенскі гродскі суддзя 1767
Чэрнік Адам, слонімскі будаўнічы 1790
Шаблавінскі Казімір, мінскі стражнік 1767
Шадурскі Мусіц, аршанскі каморнік 1766
Шалуха Леапольд, канфедэрат 1771
Шалюта Ігнат, ражанскі падчапты 1767, рэчыцкі чашнік 1772
Шалюта Міхаіл, рэчыцкі будаўнічы 1766
Шантыр Ян, інфлянцкі войскі, ротмістр 1767
Шаняўскі Юзаф, гродзенскі каморнік 1780
Шаптыцкі Людвік Лявон, мітрапаліт 1778
Шаўман Ежы, браслаўскі земскі суддзя 1773
Шаціла Франц, аршанскі каморнік 1788
Швыкоўскі Бернар, магілёўскі эканом 1763
Швыкоўскі Лявон, брэсцкі ваявода 1791
Швыкоўскі Міхаіл, слонімскі скарбавы пісар 1782
Швыкоўскі Стэфан, маршал вількамірскай канфедэрацыі 1768
Швыкоўскі Юзаф, 1788—89
Швыкоўскі Ян, віленскі падчашы 1791
Шкленік Міхаіл, смаленскі падкаморы 1776
Шпілеўскі Караль, васількаўскі стараста 1767
Шпілеўскі Юзаф, мсціслаўскі канюшы 1767
Штакельберг Ота, расійскі пасол 1775
Штофельн Хрыстафор, генерал 1764
Штрык Максім, капітан 1795
Штэйн Тадэвуш, каморнік BKJI, аршанскі ротмістр 1771
Шубэ Карл, маёр 1769
Шуйскі Адам, князь, загальскі стараста 1766
Шуйскі Юзаф, інстыгатар BKJI1788
Шуйскі Ян, браслаўскі падкаморы 1786
Шукевіч Адам, слонімскі стольнік 1790
Шукевіч Багуслаў, гродзенскі земскі пісар 1783
Шукевіч Ігнат, гродзенскі канюшы 1783
Шукевіч Ігнат, слонімскі каморнік 1775
Шулевіч Дамінік, лідскі каморнікавіч 1773
Шумкоўскі Віктар, гродзенскі краўчы, земскі рэгент 1780—88
Шумкоўскі Юзаф, гродзенскі дваранін 1780
Шумскі Тамаш, віленскі пасол на сейм 1773
Шчапаноўскі Ігнацій, брэсцкі гродскі суддзя 1786
Шчука Ян, мінскі гродскі адвакат 1790
Шчыт Мартын, полацкі харунжы 1771
Шчыт Хрыстафор, пінскі шамбелян 1767, мсціслаўскі кашталян 1771
Шчыт Юзаф, генерал-ад’ютант 1764, смаленскі ротмістр, кашталян 1767
Шчыт Юстыніан, інфлянцкі кашталян 1767
Шыманскі Міхаіл Юзаф, гродзенскі каморнік
Шымкевіч Тадэвуш, латышоўскі лоўчы 1768
Шымковіч Ігнат, ротмістр 1795
Шымковіч Томаш Адам, ваўкавыскі гродскі рэгент 1767
Шымкоўскі Даніла, мінскі падстолі 1776
Шырма Адам, пінскі гродскі і земскі рэгент 1788
Шырма Антон, пінскі земскі суддзя 1773
Шырма Антон, шамбелян 1795
Шырма Казімір, пінскі падстараеціц 1767
Шырма Павел, пінскі падстоліц 1782, гродскі пісар 1788
Шырма Пётр Антон, пінскі падчашы 1766—67
Шырма Станіслаў, пінскі падчашы 1788
Шышко Ігнат, віцебскі лоўчы 1772
Шышко Ігнацій, смаленскі чашнік 1790, камісар 1795
Шышко Міхаіл, віцебскі харунжы, скарбнік 1767
Шышко Раман, віцебскі скарбнік 1772
Шышко Тадэвуш, паручнік
Шышко Юзаф, лідскі пасол на сейм 1793
Шэвінскі Людвік, мсціслаўскіротмістр, чудаўскі стараста 1767
Шэвінскі Ян, старадубскі чашнік 1767
Шэйба Лявон, сакратар мінскай пошты 1790
ШэлцінгПётр, падпалкоўнік 1758
Шэмбель Казімір, мінскі камісар 1795
Шэмбель Франц Якаў, ліфляндскі ваявода 1763
Шэмет Аўгуст, лідскі краўчы 1773—75
Шэмет Геранім, аршанскі земскі пісар 1772
Шэмет Гілярый, ігуменскі павятовы суддзя 1795
Шэмет Казімір, шамбелян 1795
Эйсмонт Алаіз, гродзенскі земскі рэгент 1788
Эйсмонт Аляксандр Міхаіл, гродзенскі стольнік 1780
Эйсмонт Андрэй Станіслаў, гродзенскі земскі суддзя 1793
Эйсмонт Андрэй, гродзенскі гараднічы 1780, чашнік 1788
Эйсмонт Антон Міхаіл, гродзенскі будаўнічы 1775, войскі, судовы стараста 1788
Эйсмонт Бенавентура, гродзенскі земскі рэгент 1793, абозны 1780, скарбнік 1788
Эйсмонт Мацвей, гродзенскі стольнік 1793, каморнік 1780
Эйсмонт Міхаіл, гродзенскі харунжы 1767
Эйсмонт Фердынанд, гродзенскі харунжы 1788
Эйсмонт Юзаф, гродзенскі каморнік 1788
Элляшэвіч Фёдар, калежскі саветнік 1795
Эстка Якаў, секунд-маёр 1795
Юдыцкі Іяхім, рэчыцкі земскі судзіц, загаранскі стараста 1767, рэчыцкі стараста 1768
Юдыцкі Юзаф, генерал-лейтэнант 1792, палкоўнік 1771
Юдыцкі Юзаф, мінскі кашталян, стралкоўскі і баханскі стараста 1767
Юзафовіч Леў, мытны саветнік 1795
Юндзіл Тадэвуш, гродзенскі маршалак 1766
Юневіч Станіслаў, пінскі, гродскі пісар 1767, навагрудскі стражніковіч 1773
Юркевіч Іван, секунд-маёр 1795
Юрэвіч Рафал, ваўкавыскі стольнікавіч 1767
Юрэвіч С. (?), пінскі земскі рэгент 1782
Юрэвіч Якуб, князь, пінскі скарбнік 1776
Ябланоўскі Дамінік, трокскі каморнік 1790
Ябланоўскі Казімір, навагрудскі войскі 1776
Ябланоўскі Тадэвуш, навагрудскі гараднічы 1776
Ябланоўскі Франц, навагрудскі чашнік 1764, камісар 1790
Яблонскі Казімір, навагрудскі гараднічы 1764, падкаморы 1766, падстолі 1767
Яблонскі Тадэвуш, навагрудскі гродскі суддзя 1794
Яблонскі Франц, навагрудскі чашнік 1767—75
Яблонскі Юзаф, навагрудскі стражнік 1788
Яворскі Флор, мінскі ігумен 1759
Язерскі Казімір, мазырскі падкаморы 1778
Язерскі Ян, каморнік BKJI, навагрудскі камісар 1790
Язоўскі Вікенцій, шамбелян
Якавіцкі Казімір, аршанскі каморнік 1766
Якевіч Каэтан, брэсцкі каморнік 1786
Якевіч Ксаверый, брэсцкі каморнік 1786
Якевіч Мікалай, брэсцкі каморнік 1786
Яленскі Гедэон, дэкрэтавы пісар BKJI 1766, мазырскі земскі судцзя 1767, мазырскі падкаморы 1768, судовы стараста 1773
Яленскі Канстанцін Людвік, мазырскі падкаморы 1773—84
Яленскі Міхаіл, мазырскі падкаморы 1766, навагрудскі судовы падстараста 1767
Яленскі Рафал, мазырскі земскі суддзя 1773
Яленскі Станіслаў, мазырскі канюшы, барысаўскі стараста 1766, мазырскі гродскі пісар 1778
Яленскі Юзаф, мазырскі канюшы 1770
Яленскі Ян, мазырскі земскі суддзя 1780, судовы стараста 1790—93, навагрудскі кашталян
Яленскі Ян, шчучынскі стараста 1773
Ялец Юзаф, ваўкавыскі стольнікавіч 1767
Ялецкі Ежы, ваўкавыскі стольнік 1767
Янішэўскі Ігнат, смаленскі краўчы 1764, мінскі судовы падстараста 1773
Янішэўскі Пётр, мінскі падстараста 1776
Янішэўскі Сільвестр, асэсар 1795
Янкоўскі Ігнат, смаленскі краўчы 1795
Янкоўскі Іяхім, мазырскі краўчы 1768
Янкоўскі Франц, пастаўскі земскі суддзя 1795
Янкоўскі Юзаф, лідскі шляхціч 1776
Яновіч Мартын, віленскі земскі рэгент 1767
Ясецімскі Рафал, ломжанскі падстолі 1776
Ясінскі Антон, лукоўскі лоўчы 1788
Ясінскі Мельхіор, віцэ-рэгіментар Беларускай дывізіі 1768
Ясінскі Якуб, палкоўнік інжынерыі 1794
Ясноўскі Азары, віленскі ігумен 1766
Яўраінаў Фёдар, капітан 1795
Яфін, атаман 1769
Яфрэмаў Філіп, надворны саветнік 1795 Яцыніч Каэтан, нясвіжскі камісар 1795
Навуковае выданне
Анішчанка Яўген, Канстанцінавіч
Інкарпарацыя Літоўская правінцыя ў падзелах Рэчы Паспалітай
Рукапіс перададзены ў выдавецтва адрэдагаваным, літаратурны рэдактар Е. Фешчанка
Камп’ютарны наборР.Аляхновіч, А. Хурсік
Адказны за выпуск В. Хурсік
Падпісана ў друк 16.07.2003. Фармат 60x84 1/16. Папера афсетная. Гарнітура Школьная. Афсетны друк. Ум.-друк. арк. 27,4. Улік.-выд. арк. 20,7. Наклад 200 асобнікаў. Замова 1633.
Індывідуальны прадпрымальнік Віктар Хурсік Лідэнзія JIB 573 выдадзена 18.11.2002 220117 Мінск, прасп. імя газ. “Известия”, д.57, кв. 31.
тэл. 2703382
Надрукавана з арыгінал-макета выдаўца ў друкарні УП “Ходр“ БелТІЗ.
220004 Мінск, вул. Вызвалення, 9.
Ліцэнзія ЛП №91 выдадзена 12.12.2002