Народжаны рабалепнічаць
- Подробности
- Опубликовано: 22.01.2016 19:33
- Автор: Анищенко Евгений Константинович
- Просмотров: 2971
У кнізе даследуецца месца беларускіх зямель Вялікага княства Літоўскага ў кантэксце ўсталявання расійскага пратэктарату ў Рэчы Паспалітай і напярэдадні яе першага падзелу ў 1772 г.
Я. К. Анішчанка
НАРОДЖАНЫ
РАБАЛЕПНІЧАЦЬ
Беларускія землі пры першым падзеле Рэчы Паспалітай
Мінск Выдавец Віктар Хурсік 2007 |
УДК 94(476)
ББК 63.3(4Бел)
А32
Анішчанка Я.К.
Народжаны рабалепнічаць: Бел. землі пры перш.падз. Рэчы Пасп./Я. Анішчанка.—Мн.: Выд.В.Хурсік, 2007.—452 с., іл.
ISBN978-985-6718-82-6
У кнізе даследуецца месца беларускіх зямель Вялікага княства Літоўскага ў кантэксце ўсталявання расійскага пратэктарату ў Рэчы Паспалітай і напярэдадні яе першага падзелу ў 1772 г.
Аўтарам выкарыстаны выютючна малавядомыя архіўныя крыніцы.
УДК 94(476)
ББК 63.3(4Бел)
Перадрукоўка цалкам ці па частах без згоды выдаўца і аўтара выклікае наступствы, прадугледжаныя заканадаўствам.
На тытульнай балоне змешчана ілюстрацыя“Ліцвіны”
Тэадора Лепнера (1633-1691)
На апошняй старонцы вокладкі выява пячаткі Генеральной канфедэрацыі BKЛ 1974 г. (аўтарская рэканструкцыя).
ISBN 978-985-6718-82-6
Я. К. Анішчанка, 2007
Выдавец В. У. Хурсік, афармленне, 2007
Змест
Уводзіны
Глава 1. Стварэнне адных дабрадзейных рук
§ 1. 1756-1763 гады. Выгадны выпадак або атланты расійскага уплыву. С. -
§ 2. 1764-1767 гады. Чым больш фракцый ,тым лепш.
Глава II. Замірэнне анексіяй
1. 1768 год. Фіяска сейма прымірэння
2. 1769 год. Памножыць ворагаў сваіх ворагаў.
3. 1770 год. З намі або без нас.
4. 1771 год. Вайна форсаў.
5. 1772 год. Канцэрт трох арлоў.
Дадатак
№ 1. Мемарыял Г. Каніскага Кацярыне II аб бедствах праваслаўных Беларускай епархіі ў Рэчы Паспалітай ад 10 кастрычніка 1765 г.
№ 2. Меркаванні канцлера А. Бястужава-Руміна на адрас Кацярыны II пра кандыдата на польскі трон (14 марта 1763 г.)
№ 3. Ордэр З. Чарнышова палкоўніку Уладзіміру Палонскаму адносна адкрыцця Слуцкай канфедэрацыі дысідэнтаў 18-20 сакавіка 1767 г.
№ 4. Акт канфедэрацыі Аршанскага павета ў падтрымку барскай справы 26 ліпеня 1768 г.
№ 5. Зварот А. Козела да шляхты Ашмянскага павета 26 верасня 1768 г.
№ 6. Універсал Генеральнага савета Барскай канфедэрацыі аб бескаралеў’і 4 красавіка 1770 г.
№ 7. Меркаванні невядомага адносна мэтазгоднасці абвяшчэння бескаралеў’я (пасля студзеня 1770 г.)
№ 8. Універсал графа М. Красінскага аб міжкаралеў’і 9 красавіка 1770 г.
№ 9. Універсал аб дэтранізацыі С. Панятоўскага і бескаралеў’і 9 жніўня 1770 г.
№ 10. Універсал Ш. Касакоўскага 8 ліпеня 1771 г.
№ 11. Універсал гетмана М. К. Агінскага ў Хомску 7 верасня 1771 г.
№ 12. Акт канфедэрацыі Аршанскага павета 11 верасня 1771 г.
№ 13. Маніфест Т. Штэйна аб сканфедэраванні Аршанскага павета 13 верасня 1771 г.
№ 14. Пратэст Т. Штэйна на самавольствы Т. Ваўжэцкага 4 лістапада 1771 г.
№ 15. Універсал Ш. Касакоўскага да абывацеляў ВКЛ 12 кастрычніка 1771 г.
№ 16. Рэляцыя генерал-маёра А. В. Суворава І. Веймарну аб перамозе пад Стваловічамі над гетманам М. К. Агінскім 5 кастрычніка 171 г.
№ 17. Абвяржэнне прэтэнзій Расіі да Рэчы Паспалітай Ф. Лойкі.
У. С. Пасэ прысвячаецца
Уводзіны
З моманту аб’яднання (уніі) ВКЛ з Польскім каралеўствам у Рэч Паспалітую (1569 г.) не раз гучалі перасцярогі аб магчымай гібелі гэтай краіны з-за недальнабачнай палітыкі пануючых колаў, адсутнасці своечасовых рэформ і агрэсіўных абдымкаў суседзяў.
Такія прароцтвы выказвалі яшчэ ў XVIIcт. кароль Ян Казімір і прапаведнік П. Скарга1 Прынамсі, Ян Казімір у 1668 г. раіў сенатарам змяніць дзяржаўныя парадкі, інакш Польшча загіне ад суседніх дзяржаў, кожная з якіх “пажадае лепей валодаць часткай нашага гаспадарства, чымсці мець яго ўсё з вашым бязладдзем і вашымі вольнасцямі”2. Галасы вешчуноў танулі сярод апалагетаў існуючага грамадска-дзяржаўнага ладу і сцвярджэнняў аб тым, што, як казаў на гродзенскім сейме 1692 г. каронны рэферэндарый С. Шчука, “Польша безуладдзем стаіць”3. У 1659 і 1701 гг. з боку Прусіі гучалі прапановы падзелаў Рэчы Паспалітай (РП)4. У рэшце рэшт гэтыя пагрозы здзейснілі ў 1772, 1793 і 1795 гг. манархі Расіі, Прусіі і Аўстрыі, якія з поспехам падзялілі яе паміж сабой.
Згодна з публікацыямі гістарычных дакументаў, кіраўнік расійскай дыпламатыі М. Панін неаднаразова гаварыў у 1770 і 1771 гг., што напрыканцы першага падзелу Польша ўяўляла адзін “хаос и беспорядок”, што “сами поляки подали повод непоследовательностью своего политического поведения и бесконечными несогласиями” для міратворчага ўмяшальніцтва Расіі5. Тэзісы пра анархію Рэчы Паспалітай пасля яе першага падзелу у 1772 г. сталі сярод гісторыкаў адной з самых распаўсюджаных канцэпцый пры тлумачэнні прычын яе непазбежнай гібелі.
Шэраг ананімных польскіх аўтараў і публіцыстаў XVIII ст. спрабавалі тлумачыць заняпад і гібель Рэчы Паспалітай пасля смерці Жыгімонта Аўгуста ў 1572 г. вольным выбарам каралёў, які стаў сінонімам так званай анархіі грамадскага ладу і прычынай умяшальніцтва суседзяў6.
К. Сянкевіч адным з першых у 1862 г. прама і проста атаясаміў анархію з выбарча-рэспубліканскім ладам Рэчы Паспалітай, гаворачы, што пасля Жыгімонта Аўгуста праявы “дэмакратызацыі ўлады” – выбары каралёў, Пакта канвента (умовы кіравання) з імі, канфедэрацыі, вольны голас на сейміках і сеймах з правам любога дэпутата на забарону агульнапрынятых рашэнняў (ліберум вета) – “падрыхтавалі заняпад дзяржавы” і адсутнасць моцнай улады7. Ён сцвярджаў, што рэспубліканскі лад “заўсёды прычыняў шкоды, а карысці можна было чакаць толькі ад абсалютнай манархіі”8. На такіх падставах у польскай гістарыяграфіі сфарміравалася цэлая школа манархістаў-гісторыкаў. якія наўпрост атаясамлялі рэспубліку-дэмакратыю (выбарнасць ураднікаў і каралёў) з анархіяй. Тыповы яе прадстаўнік А. Валеўскі ў 1875 г. называў дэмакратыю “параксізмам народаў, канвульсіяй грамадства”, бо “толькі ваенная дыктатура вылечвае рэспубліканскую заразу паралізаванага ёю грамадства”, бо Польша квітнела толькі пры манархіі, а “дэмакратыя давяла яе да гібелі”9.
Базавыя прынцыпы гэтай шляхецкай дэмакратыі ў выглядзе вольнага выбару каралёў і абмежаванай улады польскіх манархаў з-за гэтага, канфедэрацыі, панаванне каталіцкай рэлігіі, заканадаўчыя забароны новаўвядзенняў і змен дзяржаўнага ладу – усё гэта, як сведчыць спецыяльная грунтоўная праца пра іх З. Радванскага10, замацоўвалася яшчэ з XVI ст. у выглядзе кардынальных законаў РП, якія ўсведамляліся як дасканалыя, абапіраліся на “кансерватызм шляхты і на яе вялікае глупства”11. Cярод апошняга называлася распаўсюджанае меркаванне аб тым, што кожны паляк абаронены правам вольнага галасавання і ўзаемнай рэўнасцю суседзяў, а таму Польшча ніколі не можа загінуць12. Апалагетыку дасканаласці і стабільнасці існуючага ладу нават вядомы польскі радыкальны рэфарматар XVIII ст. Г. Калантай называў агульнай грамадскай хваробай, называючы Рэч Паспалітую “непаваротлівай машынай, якой ніхто не умеў кіраваць і якую ўсе разам не хацелі штурхаць”13.
У тлумачэнні гэтага цуда польскія гісторыкі нават дэмакратычнага напрамку (Іяхім Лелявель, Ота Бальзэр, Тадэвуш Корзан) успрымалі падзелы Рэчы Паспалітай як нейкі Рубікон або пераход з цывільна-абшчыннага стану да берагу азіяцкага дэспатызма, ад прававой і верацярпімай краіны да бяспраўнага і цалкам свавольнага праўлення. Яны называлі тлумачэнні сваіх апанентаў здзекам над гістарычнай праўдай, створаным на карысць сваіх палітычных ідэалаў. Тым не меней, і гэтыя гісторыкі шукалі ў падзелах “практычныя ўрокі і наказы, якія б маглі выступіць павадырамі ў жыцці”. Таму тое, што гісторыкі рэспубліканскага лагера называлі праявай абшчыннасці народу, у вачах манархістаў набывала рысы закаранелага анархізма ў яго характары14.
Падобныя сцвярджэнні сталі інтэрнацыянальнымі і іх на розныя лады тыражыравалі асабліва эпігоны “рускай нацыянальнасці”, якія нязменна суправаджалі тэзіс непазбежнасці гібелі РП спасылкай на панаванне тут “безначалия и бесчинства”15, ад якіх яе насельнікаў выратавала Расія. Пад анархіяй яны нязменна так ці інакш разумелі “несчастный образ правления” РП як рэспублікі16, і не проста асаблівасці яе сацыяльна-палітычнага і грамадскага ладу як шляхецкай дэмакратыі, а дэмакратыі ўвогуле, якая дэманструецца ў якасці згубнага ўзора неабмежаванага свавольства і якая проціпастаўляецца пазітыўнаму і выратавальнаму самаўладдзю (адзінаўладдзю) па тыпу абсалютыцкай манархіі.
Праўда, некаторыя скептыкі ўсё ж такі слушна пыталіся: калі Польша загінула ад анархіі, то здзіўляе, чаму яна пры гэтым так доўга трымалася ?17. Калі краіна была фатальна асуджана на пагібель з моманту свайго ўтварэння ў XVI ст., тады паўстае заканамернае пытанне – чаму гэта здарылася менавіта ў канцы XVIII ст.? Сапраўды, калі разбуральныя працэссы дзейнічалі з канца XVI ст., тады чаму яны ўвасобіліся ў рэальнасць толькі пры апошнім польскім каралі Станіславе Панятоўскім ? Другі комплекс пытанняў паўстае з таго, што Расія ў вачах сваіх апалагетаў традыцыйна выступае ахоўніцай Рэчы Паспалітай, але тым не меней яна аказалася сярод разбойнікаў, якія расчлянілі паміж сабой і знішчылі тым самым існаванне вялікай краіны у цэнтры Еўропы. У такім разе, якія матывы прымусілі Расію тройчы адмовіцца ад свайго апякунства і абавязацельства сцерагчы цэласнасць суседняй і сяброўскай краіны. Асабліва прымітыўным аказалася прадстаўляць дзеючых асоб гістарычнай драмы паслухмянымі і бяздумнымі марыянеткамі чужаземных уплываў або фатальнага року з погляду на спробы актыўнага рэфармавання Рэчы Паспалітай менавіта пры С. Панятоўскім, пастаўленым на трон з дапамогай Расіі..
У публікацыях успамінаў удзельнікаў Барскай канфедэрацыі 1768-1772 гг., апрацоўках дакументаў пра яе дзеячаў і дзейнасць18, нязменна адзначаюцца звадкі ўнутры кіраўніцтва канфедэратаў адносна планавання ваенных аперацый і эфектыўнай траты замежнай дапамогі19. К. Пуласкі прыводзіў такога роду факты і адзначаў, што канфедэрацкія вярхі вагаліся з дэтранізацыяй С. Панятоўскага ў 1770 г. з боязі кампраметацыі пры няўдачы і адмове ім заходнімі дварамі прытулку у сувязі з гэтым20. Д. Сікорскі і І. Крашэўскі вылучалі хістанні князя К. Радзівіла, які сам называў свае паводзіны на чале прарускіх канфедэрацый хадзьбой сляпога па балоце21.
І. Міхальскі на прыкладзе А. Мнішкі гаварыў, што барчане ўвогуле не ставілі пытання пра рэформы і адвяргалі падобнае з боку караля і Фаміліі, па-першае, па прычыне асабістай непрыязі да іх, па-другое, паколькі лічылі РП пазітыўным буферам паміж агрэсіўнымі суседзямі, які нікому не пагражае, і паколькі былі задаволены існуючым дзяржаўным ладам. Анархію яны лічылі вытворнай ад агульнага папірання права, а канфедэрацкі рух – паходзячым з-за непрыяцця навязанага звонку караля22. Гэты польскі даследчык лічыў, што першапачатковы рэфарматарскія памкненні новага караля і яго атачэння (Фаміліі) адразу паралізоўваліся кансерватызмам шляхты, яе страхам перад пагрозай перарастання каралеўскай улады у тыранію і тым, што кароль з дапамогай Расіі ў рэчышчы ураўноўвання дысідэнтаў быццам бы збіраўся вызваліць сялян23.
М. Драздоўскі ў сваім аглядзе польскай літаратуры па Барскай канфедэрацыі вылучае погляды тагачасных удзельнікаў падзей, якія называлі прычынай першага падзелу РП раздваенне абывацельскай думкі. У адпаведнасці з гэтым сама Барская канфедэрацыя ў працах яе лепшых даследчыкаў – В. Канапчынскага, Е. Міхальскага, А. Загорскага і інш. – выглядае спалучэннем кансерватыўных і наватарскіх плыняў, рухам, які не быў ні апошнім шляхецкім рокашам і не першым нарадовым паўстаннем24.
В. Калінка папракае караля і Фамілію за прамаруджванне своечасовых рэформ, якія адкладваліся “да лепшых часоў”, каб не вызваць замежнай інтэрвенцыі, не парушыць знакамітага ліберум вета, не ўкараніць дэспатызм і нават не вызваліць сялян25. В. Канапчынскі папракаў рэфарматараў у саступках дамагацельствам суседніх агрэсараў з-за нежадання дапусціць С. Панятоўскага да неабмежаванага самадзяржаў’я26. Тым не меней, гэтыя заявы гучаць дысанансам на фоне сцвярджэнняў аб тым, што і кароль і яго атачэнне менавіта пры абапоры на Расію збіраліся рэфармаваць РП27. Расію жа яны папракаюць не за раздзелы, а за тое, што яна дапусціла да іх Прусію і Аўстрыю28. К. Гофман не бачыў істотнай розніцы паміж апеляцыяй караля і Фаміліі да пратэкцыі Расіі ў імя правядзення рэформ і іх ворагамі, якія шукалі той жа падтрымкі супраць рэфарматараў29. Е. Клачкоўскі ўвогуле не знаходзіў у навацыях акружэння С. Панятоўскага нічога новага, паколькі яны паўтаралі ініцыятывы папярэднікаў з так званых саскіх часоў30. Існуюць сцвярджэнні аб тым, што немагчыма правесці дэмаркацыйную лінію і абазначыць выразныя палітычныя праграмы у рэфарматарскім асяроддзі, паколькі там адзінадушна прытрымліваліся так званага сармацкага патрыятызма31. Падобная праграмная неакрэсленасць абапіраецца, к прыкладу, на асобу літоўскага кухмістра Міхаіла Вяльгорскага, які ў 1775 г. гаварыў, што Польшу згубіла не безуладдзе, а “бясчыннасць сеймаў, непавага да выканаўчай улады і вольнае галасаванне, якое належыць або знішчыць, або абмежаваць”32.
На прыкладзе Барскай канфедэрацыі В. Прыбароўскі бачыў праявы вялікага самахверавання і стойкасці народа, а з гэтага заключаў, што “не ўнутраны разлад, не маральная дэградацыя, не раскол грамадства.. пагрузілі наш край у бездань, а тое, што мы не мелі вялікіх павадыроў і геніальных гетманаў”33. У 1918 г. Т. Бжэсцкі таксама засумняваўся ў правільнасці тлумачэння падзелаў асаблівасцямі ўнутранага ладу першай РП34. А. Горскі ў 1921 г. гаварыў, што не дэмакратычны лад, не адсутнасць абсалютнай манархіі прычынілася да гібелі Рэчы Паспалітай, а нізкі ўзровень асветы грамадства35.
Міжнародныя аспекты падзелаў у цэлым дастаткова распрацаваны польскімі даследчыкамі36 аднолькава як кракаўскай (так званай песімістычнай) так і варшаўскай (інакш аптымістычнай) школы. Прычым апошнія вінавацілі кракаўскую школу ў наўмысным выпячванні адмоўных з’яў, непрывабным ачарніцельстве і дыскрэдытацыі мінулага краіны яшчэ з канца XVI ст37. Е. Крашэўскі, як тыповы прадстаўнік тлумачэння гібелі Рэчы Паспалітай з-за ўласнай віны палякаў або іх дэмаралізацыі, тым не меней пісаў “не для хвіліны, а дзеля праўды і безстароннасці...З боллю у сэрцы, са слязьмі на вачах, так што пяро выпадала з рук”, ён педантычна аглядаў эпоху, дзе спалучаліся “дэмаралізацыя і хаўтуры рэформ, рыцарскі гераізм і бессаромныя шкурныя інтарэсы нікчэмных людзей”38. Заснавальнік варшаўскай школы Т. Корзан пачынаў працэс адраджэння РП з часу яе першага падзелу у выглядзе распаўсюджвання тэндэнцый ураўняльнага тыпу і грамадскай згоды, без сацыяльных узрушэнняў39.
В. Канапчынскі, яшчэ ў 1911 г. абазначыў дылему расійскай дыпламатыі часоў падзелаў як ваганні паміж анексіяй і жаданнем выключнага дамінавання ў Рэчы Паспалітай40. Гэты гісторык сцвярджаў, што першы падзел Рэчы Паспалітай стаў для Расіі вымушаным выхадам і саступкай Прусіі ў абстаноўцы яе вайны на два франты – з Турцыяй і барскімі канфедэратамі41. Е. Тапольскі гаварыў, што суадносіны унутраных і знешніх прычын падзелаў нельга зводзіць да сітуацыі, у якой падзелы выглядалі адзіным выйсцем або нейкім мірным вырашэннем канфлікту42. За ваганнямі расійскай дыпламатыі паміж гарантыяй і анексіяй Е. Лукоўскі бачыў яе галоўную мэту – цалкам закрыць граніцу і міждзяржаўныя зносіны43. Паводле Е. Міхальскага, план анексіі тэрыторыі РП з боку Расіі адпаў адразу пасля паспяховага ўзвядзення ёю на трон адданага караля С. Панятоўскага44.
Т. Цэгельскі і Л. Кандзела ў навукова-папулярным аглядзе разглядалі ўсе тры падзелы РП у кантэксце крызісу яе функцыянавання пры праўленні саксонскай дынастыі і рашаючай ролі Расіі пры гэтым з яе жаданнем захаваць баланс сіл у Еўропе. Гісторыкі лічаць, што падзелы краіны не вынікалі з яе палітычнага заняпаду, а былі апасродкаваны шэрагам знешніх фактараў. На іх думку, рэформы дзяржавы былі безвыніковымі, бо іх межы вызначаліся ў Пецярбургу45.
С. Зялінская ўзняла шмат новых расійскіх архіўных крыніц для ўдакладнення меркаванняў Е. Міхальскага46 адносна заключэння міждзяржаўнага саюза Расіі і РП у 60-х гг. 18 ст. Яна лічыць, што Расія адступілася ад трымання Польшчы у сферы свайго выключнага пратэктарату не пад націскам Прусіі і Аўстрыі, а пад уплывам ваяўнічых колаў уласнага двара і што Кацярына II трымалася традыцыйнага накірунка знешняй палітыкі сваіх папярэднікаў- пашырэння тэрыторыі імперыі і ўмацавання на гэтым шляху палітычнай гегемоніі ў еўрапейскіх справах47.
Руская класічная гістарыяграфія шмат і доўга следвала ў фарватары дыпламатычнага камуфляжа падзелаў, створанага манархамі ў апраўданне сваіх учынкаў у 1772 г.
Лефорт у 1838 г. адным з першых замацаваў у рускай гістарычнай навуцы думку наконт таго, што «для Польши чужеземное влияние было неизбежно»48. Пры гэтым, як сцвярджаў у 1867 г. В. Ратч, абавязкова меліся на ўвазе рускія войскі, якія выратавалі Польшчу ад міжусобіцы і паколькі яны далучалі пры падзелах часткамі “искони русскую страну”49.
А. Ліпрандзі ў 1901 г. у памфлетычным творы па польскаму пытанню выразна заяўляў, што Польшча аўтаматычна асудзіла сябе на гібель, адкалоўшыся ад славянскага міра, што яна загінула ад анархіі, або, дакладней, ад “необузданной свободы и хаоса в государстве”.., Падзелы выступалі ўсяго толькі “заслуженным возмездием ...панского своеволия и народного бесправия”50.
Нават ліберальныя расійскія гісторыкі выводзілі падзелы Рэчы Паспалітай з заганаў яе грамадска-палітычнай будовы, сярод якіх вядучае месца адводзілася слабасці цэнтральнай улады, дакладней, адсутнасці тут абсалютысцкай манархіі51.
Ф. Шміт адным з першых укараніў у расійскай гістарыяграфіі тэзісы пра ініцыятыўную ролю прускага манарха у першым падзеле РП. Ён таксама пісаў пра вымушаныя анексійныя паводзіны Кацярыны II перад пагрозай аб’яднанай кааліцыі52. Гэтак жа лічыў у 1882 г. Ф. Мартэнс, які гаварыў, што Расія скарысталася прускім праектам для таго, “чтобы окончательно уничтожить Польшу». Страх прускага караля ад “завоевательных замыслов русского народа», чым ён палохаў і чым стараўся абудзіць агульнаеўрапейскую салідарнасць, на дзіўна супаў, па меркаванню аўтара, з уласным імкненнем Кацярыны II да «расширения пределов России»53.
Ф. Весялоўскі ў 1890 г., гаворачы пра падзелы, проста заяўляў, што “русские тут ни при чем”. Тым не меней, пры супраціўленні Кацярыны IIі Паніна, яны адбыліся “во имя великой идеи – славянского сближения и славянского единства”, а да ўсяго, расійская апека дазваляла адрадзіцца Польшчы54.
Знешнепалітычны курс Кацярыны II часоў падзелаў у 1914 г. называў “орудием Пруссии” П. Аляксееў. На яго думку, кіраўнік дыпламатыі Расіі М. Панін тады “во всем следовал советам и условиям Фридриха”, а Рэч Паспалітая з-за няздольнасці да самастойнага палітычнага развіцця была асуджана на гібель і таму яе не маглі абнавіць ніякія рэформы55.
М. Караў, які зрабіў у 1888 г. даволі змястоўны гістарыяграфічны агляд памфлетычнай, публіцыстычнай і навуковай літаратуры адносна падзелаў Рэчы Паспалітай, не зусім заслужана папракаў рускіх гісторыкаў у залішнім даверы тэзам пра анархію і згубны польскі характар. На яго думку, яны ігнаравалі “капітальны факт”, а менавіта тое, што Расія кіравалася не проста “страстью к захватам”, а вяртала сабе ў 1772 г. “законное наследие” і што яна адна, без саюзнікаў, ўсё роўна вырашыла б векапомную гістарычную спрэчку адносна звароту сабе літоўскіх зямель. Караў ніколькі не сумняваўся ў імкненні дыпламатаў Кацярыны II трымаць Рэч Паспалітую ў сферы выключнага дамінавання ці пратэктарату Расіі. Таму супярэчлівымі выглядаюць заявы гісторыка адносна таго, што Прусія і Аўстрыя штурхалі Расію з дарогі адзінаўладнага гаспадарання ў Польшчы на сумесныя яе падзелы56.
Адным з першых запярэчыў тэзісу пра выконванне Расіяй ролі прылады Прусіі С. Платонаў у 1897 г. У сваёй рэцэнзіі на працу Чачуліна ён пахваліў аўтара за ўстанаўленне таго факта, што Расія кіравалася ўласнымі інтарэсамі, а не падпарадкоўвалася каварным планам Фрыдрыха II, які не меў на дыпламатыю Кацярыны II якога-небудзь істотнага ўздзеяння, што да падзелу РП прывёў не прускі манарх, а імкненне Расіі ўзбуйніцца за кошт Польшы, што нацыянальна-рэлігійныя матывы, або дысідэнцкае пытанне, у расійскай палітыцы мелі другараднае значэнне, а дакладней “играли роль политического средства или благовидной ширмы, за которою пряталось простое стремление к усилению русского господства, а не забота о единоверной братии”57.
У савецкі час пярэчыў тэзісу пра выконванне Расіяй ролі прылады Прусіі Г. Нерсесаў. Наадварот, гаварыў ён, галоўнай мэтай знешняй палітыкі Расіі ў пачатку царавання Кацярыны II, была прэтэнзія на кантынентальную гегемонію, імкненне “сделаться арбитром Европы, занять главенствующее положение среди великих держав”, кааліцыя якіх уласна і “заставила ее пойти на раздел Польши”58. У поўнай меры гэтае палажэнне разгорнута ў найноўшай працы П. Стэгнія59, чаму аўтар прысвяціў спецыяльную рэцэнзію60. Яго праца вельмі карысная публікацыяй розных прынцыповых міждзяржаўных пагадненняў, а таксама праграмных дакументаў дыпламатычных вярхоў Расіі. Што тычыцца першага падзелу РП, то аўтар не адыходзіць ад стэрэатыпаў славянафільскай школы у рускай гістарыяграфіі і выразна апалагетычных ацэнак дзейнасці Кацярыны II і яе адказнасці за расчляненне РП.
М. Вінаградаў у 2000 г. налічыў 5 аргументаў у рускай гістарыяграфіі XVIII-XX стст., якія, на яго думку, прымяншаюць і скажаюць ролю Расіі ў падзелах РП. Сярод іх ён называе сцвярджэнні пра тое, што Расія не была зацікаўлена ў падзелах і мела маральнае права на зварот некалі забраных у яе зямель, што ініцыятыва пры гэтым зыходзіла ад Прусіі. М. Вінаградаў паспрабаваў абвергнуць гэтыя пастулаты, але не адышоў далёка ад палажэння пра вымушанасць паводзін Расіі, якая ў 1772 г. трымала лёс Польшчы у сваіх руках, якая пайшла на падзел, каб ва ўмовах зацяжной вайны з Турцыяй не “потерять союзника в лице Пруссии и не обрести врага в лице Австрии”61.
М. Кудраўцаў у папулярным нарысе па гісторыі расійскай дыпламатыі канца XVIII ст. называе яе матывамі вызваленне праваслаўных ад польска-каталіцкага засілля і іх уз’яднанне з Расіяй, прадухіліўшы скарыстанне Польшчы у якасці плацдарма ў вайне з Расіяй. На яго думку, Расія пайшла на падзелы пад прымусам абставін, сярод якіх пераважалі пагроза франска-аўстрыйска-турэцкай кааліцыі і спусташэнне казны на падтрыманне РП у сферы выключна расійскіх інтарэсаў62.
Сярод сучасных расійскіх публіцыстаў часта сустракаюцца спробы назваць агрэсіўныя паводзіны Расіі пры першым падзеле “выдумкай” заходніх русафобаў, паўтарыўшы пры гэтым замшэлыя сцвярджэнні тыпу таго, што Расія і Прусія дзейнічалі ў 1772 г. супольна для абароны сваіх тэрыторый “от инфекционного влияния анархии и освобождения Европы от опасного очага этой болезни”, паколькі самой Расіі Польша пагражала сваім хаосам ці анархіяй63. А. Шырокарод дык проста паўтарае сказы аб тым, што Кацярына II“спасла простых жителей Малой и Белой России от полной полонизации и...вернула земли, которые входили ранее в состав Древнерусского государства и были населены русскими православными людьми”64.
Найбольш уважліва апошнім часам на падставе раней неапублікаваных крыніц розныя аспекты расійскай дыпламатыі напрыканцы першага падзелу РП у сваіх артыкулах разгледзіў Б. В. Носаў65. У абагульняючай манаграфіі ён паставіў сваёй мэтай спецыяльна даследваць галоўныя этапы палітыкі Расіі ў Рэчы Паспалітай (Польшчы) з пачатку Сямігадовай вайны да атрымання ёю на сейме 1767-1768 г. ролі гаранта польской канстытуцыі66.
Носаў называе захаванне “политической анархии в Польше” сяродгалоўных мэтаў расійскай палітыкі і традыцыйна прасцірае яе дзейснасць да зрываў сеймаў, што вяло да “параліча” дзяржаўнага ладу67. Аднак наступны аналіз прыводзіць аўтара да высновы, што лейтматывам, стрыжанем гэтай палітыкі было імкненне Расіі дабіцца “собственной гегемонии в Речи Посполитой” замест шматбаковага міжнароднага пратэктарату, пры тым, што ранейшыя гаранты Рэчы Паспалітай –Францыя і Аўстрыя – не “видели опастности в русской экспансии”. Пры гэтым гісторык заяўляе, што рускі двор у сваім імкненні “устранить в Речи Посполитой всякое иностранное влияние, помимо российского,” у сваім непрыяцці польскіх рэформ выступаў заадно з суседзямі Польшчы, а тым самым “создавал почву для поддержания их политического влияния в стране”68. У такім выпадку не выпадае гаварыць пра нейкі крызіс міжнародных адносін або радыкальную перабудову іх прасторавай канструкцыі.
Носаў адзначае, што “решение о недопустимости реформ государственного строя Польши было принято в Петербурге в самом начале бескоролевья независимо от мнения Фридриха II”, а затым “безоговорочно принято Пруссией”69. Гісторык лічыць, што Расія была ініцыятарам і сфармулявала дысідэнцкае пытанне таксама “без консультаций с Пруссией”. Тым самым Носаў абвяргае распаўсюджаны у гістарычнай літаратуры пасля Ф. Мартэнса і С. Салаў’ёва тэзіс аб тым, што Расія дзейнічала пад націскам Прусіі або што расійская манархіня паслухмяна рэалізоўвала чужую волю.
Пры узвядзенні на трон васальнага ад сябе караля (Станіслава Панятоўскага), як лічыць даследчык, Расія не мела выразнай або цвёрдай праграмы, акрамя таго, што да сейма 1766 г. з дапамогай таго ж караля ёй удалося ўрэгуляваць “все второстепенные проблемы русско-польских отношений”– адносна Курляндыі, руска-польскай мяжы, уцекачоў, генеральнай пошліны і мытнага канфлікту паміж Польшчай і Прусіяй. Таму здабытае Расіяй ў наступным праз Слуцкую, Торунскую, Радамскую канфедэрацыі і надзвычайны сейм 1767-1768 г г. права пратэктарату над існуючым ладам Рэчы Паспалітай “основывалось исключительно на военной силе” або на “прямой военной интервенции”70. Пералічаныя другарадныя праблемы, як паказвае сам жа аўтар, у дыпламатычнай практыцы з’яўляліся зусім не малазначнымі, бо руская дыпламатыя кіравалася імі ў якасці прыярытэтаў да той пары, пакуль не замяніла іх упершыню і адкрыта (як піша Носаў, толькі перад сеймам 1767 г.) задачай па атрыманні “российской гарантии политической системы Речи Посполитой” пры “сохранении политической анархии в Польше»“71
У цэлым жа Б. Носаў у апошняй сваёй манаграфіі адышоў ад свайго ранейшага сцвярджэння пра тое, што падзелы Рэчы Паспалітай не былі абумоўлены гегемоніяй тут якой-небудзь адной краіны і глядзіць на падзелы як на змову трох манархаў, якія ў аднолькавай ступені былі зацікаўлены і адказваюць за знішчэнне цэлай краіны у імя захавання паміж сабой раўнавагі сіл у Еўропе72.
Беларуская школа савецкай гістарыяграфіі надоўга застыла на 12-ці тэзісах ЦК КПБ па асноўных пытаннях гісторыі, сфармуляваных у 1947 г., сярод якіх абавязковымі значыліся ўхваленне праваслаў’я і прагрэсіўнай місіі Расіі ў вызваленні беларусаў з-пад шматвяковага ярма польска-літоўскіх паноў, увогуле станоўчага характару уз’яднання беларускіх зямель з Расіяй73. З таго часу бязмежны фаміям у адрас выратавальнай ролі Расіі нязменна суправаджаецца выкрыццём нацыяналістычных і апалітычных канцэпцый, “шкодных і чужых марксісцка-ленінскай метадалогіі гістарычных канцэпцый”74.
Такую агітацыйна-прапагандысцкую ролю выконвалі ў свой час працы Л. Абецэдарскага і А. Ігнаценкі. Л. Абецэдарскі не саромеўся адкрыта называць ў 1965 г. Расію “единственной надежной опорой белорусского народа в его борьбе за освобождение от гнета польско-литовских феодалов и католической церкви”. Арыгінальным у гэтым перапеве дваранска-манархічных тэзаў з’яўляецца хіба што замена слова “воссоединение соединением”, паколькі, па заяве Абецэдарскага, Беларусь з XIV ст. не ўваходзіла ў склад Расіі75. А. Ігнаценка падобныя сцвярджэнні пра выратаванне беларусаў ад паланізацыі рускімі дваранамі, царамі і праваслаўнай царквой спрабаваў назваць немарксісцкімі ўсяго толькі таму, што яны ігнаравалі самастойную ролю беларускага працоўнага народа, які сам “в течение столетий боролся за воссоединение с великим русским народом”. Ігнаценка называў сялянскія ўцёкі доказам гэтага аб’яднаўчага імкнення, хаця прыводзіў на ўсё XVIII ст. каля 46 бяздоказных прыкладаў76. І паўстанні і нават бунты сялян супраць павіннаснага ўціску ён разглядаў выключна ў рамках аб’яднаўчага працэсу Беларусі з Расіяй ці як звенні ў ланцугу няспыннай барацбы, якая “расшатывала основы феодально-крепостнической Речи Посполитой и приближала ее гибель”. У выніку ж прымянення гэтых схаластычных і неабгрунтаваных пастулатаў Ігнаценка з сумам прызнаў, што беларусы не здолелі “собственными силами” скінуць прыгнёт, а таму яго векапомную мару па ўз’яднанню здзяйсняў усё ж такі рускі царызм77.
Сярод беларускіх савецкіх гісторыкаў актыўна жангліраваў тэрмінамі анархія, слабасць каралеўскай улады, палітычны параліч Польшчы у сваіх артыкулах В. М. Горцаў78, які таксама прыводзіў 22 сведчанні быццам бы на карысць тэзіса пра “адвечную мару” беларускіх працоўных уз’яднацца з брацкім рускім народам. Аднак усё паведамленае ім не аказваецца прамым доказам сказанага, а словы аб тым, што беларусы віталі ў 1756 г. праходзячыя рускія войскі, гучыць пустазвонствам.
Сучасная беларуская гістарычная літаратура ў пытаннях падзелаў – далучэнняў развіваецца пераважна ў выглядзе кампіляцый з дасягненняў мінулых часоў і на падставе збітых тэорый пра анархію79. Т. Макарава, аўтарка першай дысертацыі пра далучэнне Беларусі да Расіі, паспрабавала не ўпершыню назваць прычынамі падзелу Рэчы Паспалітай не славутую анархію, а навязаную расійскай дыпламатыяй гарантыю для штучнага захавання заганаў дзяржаўнага ладу гэтай краіны, а таксама прамую агрэсію абсалютысцкіх суседзяў80. Аргументамі спрэчак пры гэтым выступаюць не канкрэтна-гістарычны аналіз першакрыніц. а маніпуляцыі агульнымі палажэннямі дваранска-манархічнай і славянафільскай школаў, палітыка-ідэалагічнымі абстракцыямі камуністычнага агітпропа. У цэнтры гэтай прапагандысцкай дэмагогіі па-ранейшаму стаіць тлумачэнне падзелу Рэчы Паспалітай, характару і наступстваў далучэння беларускіх зямель да Расійскай імперыі ў традыцыях прадстаўлення іх прагрэсіўнай і выратавальнай з’явай. Нават сталыя адэпты адзіна вернай марксісцка-ленінскай навукі нібы забыліся пра абавязковасць канонаў таго ж Фрыдрыха Энгельса, які называў раздел РП трыма суседнімі манархамі «совместным вооруженным грабежом», который «вовсе не был прогрессивным, а...насквозь реакционым» здарэннем, скіраваным на разгром дваранскай ці, дакладней, шляхецкай дэмакратыі81.
Палітычная артадоксія ў афіцыйных беларускіх выданнях пасля 1996 г. прасцёрлася да рэваншысцкіх заяў тыпу таго, што ў часы перабудовы „яркае сонца нерэгулюемай свабоды... стала шкодным”, а таму “закручванне гаек і бізун сталі адзіным сродкам тую анархію пераадолець”82. Прамое атаясамленне анархіі з дэмакратыяй увогуле на прыкладзе Рэчы Паспалітай і іх процістаўленне моцнай і канструктыўнай руцэ адзінаўладцы стала дамінантай пры ухваленні стабільнасці і жалезнага парадку пры прызідэнцкай дыктатуры. Бо, па словах былога старшыні Вышэйшай Атэстацыйнай Камісіі Беларусі, а цяпер намесніка кіраўніка адміністрацыі прэзідэнта А. Рубінава, “свобода должна предоставляться обществу”83 і паколькі па апошніх дырэктыўных указаннях навука і адукацыя павінны стаць “камянямі ў падмурку ідэалогіі беларускай дзяржавы”84. Аўтары дапаможніка па “Гісторыі Беларусі” 1998 г. выдання на чале з Я. К. Новікам і Г. С. Марцулем не схавалі свайго кан’юнктурнага ўгодніцтва перад сучаснай вертыкаллю, калі заявілі, што “палітычны лад..,неабмежаваная дэмакратыя губіла Рэч Паспалітую”, што лёс гэтай краіны вучыць таму, што “неабмежаваная дэмакратыя побач з выбарнай манархіяй – найгоршая форма кіравання дзяржавай”85. У такім выглядзе яны ўваскрасілі замшэлыя традыцыі манархістаў, якія лічылі моцнае самаўладдзе тыпу манархіі лепшым узорам дзяржавы, а расійскі абсалютызм называлі самым адукаваным і лаяльным у свеце. Між тым, з боку вялікадзяржаўных колаў Расіі зараз зноў гучаць заявы аб тым, што новыя Расія, Беларусь і Украіна– гэта разадраныя распадам СССР часткі адзінай рускай нацыі, “разделенного народа, обьединение которого неизбежно и является стратегической целью государства”86.
Як паказваюць падзеі вакол дысертацыі аўтара87, неадэкватныя афіцыйнай ідэалогіі ацэнкі па-ранейшаму разглядаюцца ў якасці небяспечных для дзяржаўнай палітыкі, якой рухаюць словы прэзідэнта А. Лукашэнкі аб тым, што «мы умирать здесь будем за Россию» супраць натаўскіх танкаў і што беларусы ахвотна па загаду лягуць касцьмі ў абарону геапалітычных інтарэсаў Расіі88.
Таму недапушчэнне даследавання гісторыі падзелаў на падмурках лакейскага апраўдання сучаснага валюнтарызма на вопыце так званага павучальнага лёсу Рэчы Паспалітай стала пабуджальным матывам аўтара напісаць гэтую кніжку. Не менш важным было ўважліва паглядзець на акалічнасці першага падзелу, каб у наступным упэўнена меркаваць пра пераемнасць і асаблівасці паслядоўнага расчлянення краіны і яе знішчэння. Нарэшце, праца пабудавана амаль цалкам на малавядомых архіўных першакрыніцах, што мусіць прыдаць аўтарскім вывадам салідную і аб’ектыўную аснову. Асабліва гэта тычыцца ацэнкі сутнасці палітыкі дыпламатыі Кацярыны II адносна беларускіх зямель (Літвы), якую сама імператрыца не лічыла “составной частью Польши”89 і чым яна апраўдвала легітымнасць па яе далучэнню ў склад Расійскай імперыі.
Гэта праца не магла б з’явіцца без высілкаў В. У. Хурсіка, якому аўтар выказвае самыя шчырыя словы удзячнасці.
1.Сидоров А. К столетию годовщины третьего раздела Польши. СпБ, 1895. С. 3
2.Брянцев П. Д. Очерк древней Литвы и Западной России. Вильна, 1891. С. 114-115
3. А. Казмерчык. Каралеўскі праект рэформ 1692 г. //Весці НАНБ. Сер. гуман. нав. 1999. № 2. с. 75
4.Topolski J. Pruskie uzurpacje graniczne w dobie pierwszego rozbióru Polski (1772-1777) // Zeszyty naukowe uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Historia. 1968. Z. 8. S. 5
5.СРИО. СпБ.1876. Т. 19. С. 305. 1877. С. 20, с. 243, 1883. Т. 57. С. 7. 1893. Т. 87. С. 319. 1896. Т. 97. С. 217, 340, 349, 419
6.Grabski A. F. Mysl historyczna polskiego Oswiecenia. Warsz.,1976. S. 158-159, 229-230, 243, 252, Карев Н. Падение Польши в исторической литературе СпБ, 1888. С. 46
7.Sienkiewicz K. Pisma Karola Sienkiewicza. Prace historyczne i polityczne. Paryz, 1862. S. 104, 138, 237
8.Sienkiewicz K. Dawne starania o restauracja monarchii w Polsce. Warsz., 1840, s. 327
9.Walewski A. Filozofia dziejow polskich i metoda ich badan. Krakow, 1875. S. 68
10.Radwanski Z. Prawa kardynalne w Polsce. Poznan, 1952. S. 18, 26,36,43-46,55-92. Пра гэта гл: Laszewski R. Sejm polski w latach 1764-1793. Warsz., 1973. S. 13; Kosman M. Historya Bialorusi. Wroclaw, 1978. S. 187; Wyczanski A. Polska Rzeczpospolita szlachecka. Warsz.,1991. S. 326; Maciszewski A. Szlachta polska i jei panstwo. Warsz., 1986. S. 270-272; Бардах Б Леснодорский Б, Пиетрчак М. История государства и права Польши. М., 1980. С. 235; Olszewski H. Historia doktryn politycznych i prawnych. Warsz.,1974. S. 59; Abramski A. Sadownicwo podczas konfederacyi w Polsce (1672-1793). Katowice, 1986. S. 8.
11.Radwanski Z. Prawa kardynalne...S. 46. У савецкай літаратуры кардынальныя правы першым разглядаў К. Е. Лівенцаў у артыкуле: Кардинальные права 1768 года // Вестник Ленинградского университета. № 23. Сер. Эконика., философия и право. Вып 4. Л., 1959. С. 144-147
12.OpolinskiL. ObronaPolski // Wyborpism. Wroclaw, 1959. S. 196.; Notanda historia. Pierwsze lata rzadów Stanislawa Augusta w swietle wlasnych jego pamiętnikow // Przegląd Historyczny. 1910. T. 10. Z.1. S. 118
13.Swiętachowski A. Genealogia terażniejszości. Warsz.,1957. S. 106. Яшчэ С. Герберштейн у 17 ст. прыкмеціў гэтую рысу нястрыманага і неабмежаванага свавольства польскай шляхты: Герберштейн С.Записки о Московии. М.,. 1988. С. 187. Вандроўнікі 18 ст. падтрымалі і замацавалі такі погляд на саму шляхту і інстытуты яе дэмакратычнага самаўладдзя: Wilder D. A. Okiem cudzoziemca. Warsz., 1959. S. 59
14.Adamus J. Monarchizm i republikanizm w syntezie dzejow Polski. Lodz, 1961. S. 135
15.Романовский И. Прошлое из жизни города Слонима. Вильна, 1898. С. 34.
16.Шелепин И. В. Краткий очерк истории Западной России, Литвы и Польши. Вильна, 1901. С. 39
17.Сидоров А. К столетию...С. 1; Карев Н. Падение Польши... с. 9
18. Chozko L. Żywot Kazimierza na Pułazu Pułaskiego // Grabowski M. Pamiętniki domowe. War, 1845. S. 52-100, Konopczynski W. Kazimier Pulaski. Krakow, 1931; Ён жа. Konfederacja barska. Warsz.1991.T. 1; Pamietniki ks. Rasziwillowej (Ludwiki). Cz. 1. Warsz., Z pamiętnika konfederatki księznej Teofili z Jablonowskich Sapiezyny (1771-1773). Kraków,1914; Pamietnik przymasa (Uladzislawa Aleksandra Lubienskiego) // Askenasy Sz. W czasy historyczne. Warsz., 1902. T. 1. S. 54-124; Konopczynski W. Burzliwy trybunal Wilenski 1767 // Od Sobieskiego do Kościuszki. W, 1921. S. 166-187.Konfederacja barska. Wybor textow. Krakow, 1928; Wiadomosci o konfederacji barskiej. Pozn.,1843; Szczygielski W. Kongederacja barska w Wielkopolsce. 1768-1970. Warsz.,1970; Michalski J. Shylek konfederacji barskiej. Warsz.,1970; Morawski S. Materialy do konfederacji barskiej r. 1767-1768. Lwow, 1851. T. 1. Агляд праблематыкі Барскай канфедэрацыі ў польскай літаратуры падае DrozdowskiM. HistoriografiaPolskaokonfederacjiBarskiej // UniversitasGedanensis. 1996. № 15. S. 25-36б
19. Lubomirski S. Pod wladzą księcia Repnina (ulamki pamiętnikow i dzienników historycznych) 1764-1768. Warsz.,1971, Z dziejów konfederacji barskiej. Teki T. Wessela. Ser. 4. Lwow, 1909. S. 10-47, 66-68,73, 94-98, Pamietniki Jozefa Wybickiego. Warsz., 1905. Cz. 1. S. 67-77; Kazimierz Pulaski w polskiej I amerykańskiej swiadomosci. Materialy z polsko-amerykańskiej konferencji naukowej w Warce- Winiarach (8-10 pazdzernika 1997). Warz., 1998. 240 s.
20. Pulaski K. Szkice i poszukiwania historyczne. Ser. 2. Ptb.,1898. s. 19,46,56-58
21. Sikorski D. Panie Kochanku. Katowice, 1987. S. 84-89, Kraszewski J. I. Ostatnie chwile księcia wojewody (panie Kochanku). War.,1902. S. 17,20. Пра палітычны лёс К. Радзівіла адразу пасля 1772 г. гл.: Michalski J. Wokol powrotu Karola Radziwilla z emigracji pobereskiej // Kwartalnik Historyczny. 1999. R. 151. Z. 4. S. 21-72
22. Michalski J. Gdydy nami rządzili kobiety // Wiek XVIII. Polska i swiat. 1974. S. 141, 144. Reforma sądownictwa na sejmie konwokacyjnym 1764 roku // Między wielką polityka a szlachieckim partykularyzmem. Totuń, 1993. S. 296-312.
23. Michalski J.Propaganda konserwatywna w walce z reformą w początkach panowania Stanislawa Augusta // Przegląd Historyczny. 1952. T. 43. Z. 3-4. S. 539, 543, 547; Plan Czartoryskich naprawy Rzeczypospolitej // Kwartalnik Historyczny. 1956. R. 63. № 4-5. S. 33, 42-43; Sprawa dysydencka a zagadnienia gospodarcze w opinji publicznej w pierwszych latach panowania Stanislawa Augusta // Pezeglad Historyczny. 1950 (1949). T. 40. S. 156-162
24.Drozdowski M. Historiografia Polska o konfederacji Barskiej // Universitas Gedanensis. 1996. Z. 15. S. 25-36
25. Kalinka W. Ostatnie lata panowania Stanislawa Augusta Poniatowskiego. Kr., 1891. T. 1. Cz. 1. S. 134,156
26. Konopczynski W. Geneza i ustanowenie Rady Nieustaiącej. Kraków, 1917. S. 135, 157
27. Drozdowski M. Geneza polsko-prusskiego traktatu rozbiorowego z 1773 r. // Studia historia Slawo-Germania. Poznan. 1979. T. 8. S. 51, 55, 63, 1980. t. 9. S. 58-59
28. Kпрыкладу, Е. Крашэўскі гаварыў, што Расія была “вымушана на падзел цынічнай палітыкай Прусіі”: KraszewskiJ. Polskawczasietrzechrozbioròw. Warsz., 1903. T. 3. S. 4
29. Hoffman K. B. Historya reform politycznych w dawniej Polsce. Lipsk, 1862. S. 215
30. Kloczkowski J. Początek konca Rzeczypospolitej oboją narodów // Przegląd Powszechny. 1999. №. 7/8. S. 37
31. Hoensh J. K. Znaczenie stronnictw politycznych dla reformy Rzeczypospolitej szlacheckiej przed pierwszym rozbiórem Polski // Studia historia Slawo-Germania. Poznan. 1978. T. 7. S. 45, 50
32. Grabski A. F. Mysl historyczna polskiego ...S. 202, 306
33. Przyborowski W. Przyczyny upadku Polski. Warsz., 1910. S. 265-266
34. Brzescki T. Teorya przyczyn upadku Polski. Lwow, 1918. S. 65
35. Gorski A. Ku czemy Polska szla ?. Warsz., 1921. S. 184
36. Modelski M. Wywod ks. W. Kaunitza z r. 1772 o pierwszym podziale Polski // Kwartalnik Historyczny. Lwow, 1917. R. 31. Z. ½. S. 56-61, Rozbior wywoda ks. Kaunitza o pierwszym podziale Polski // Kwartalnik Historyczny. 1923. R. 37. Z. 1-2. S. 88-124 Найбольш значны твор у гэтых адносінах: Sorel A. Sprawa Wschodnia w XVIII wieku. PierwszypodzialPolskiItraktatKaiunnardzyjski, Lwow,1903. Агляд гэтай літаратуры гл.: Носов Б. В. Разделы Речи Посполитой и русско польские отношения второй половины XVIII века в зарубежной историографии (1970-е – начало 1990-х годов) // Славяноведение. М., 1993. № 5. С. 87, 98-100. Падобную спробу нядаўна прадпрыняла беларуская гісторык А. М. Філатава: Гістарыяграфія гісторыі Беларусі канца XVIII–пачатку XX ст.: праблемы, здабыткі, перспектывы. Мн., 2006. С. 5-20
37. Sobeski W. Optymizm i pessymizm w historiografji polskiej // Studia historyczne. Lwow, 1912. S. 28-45
38. Kraszewski J. Polska w czasie trzech rozbioròw. Warsz., 1902. T. 1. S. 2-3, 69-70
39. Serejski M. H. Przeszlośc i teraznieszośc. Szkice i studia historiographyczne. Wroclaw, 1965. S. 148, 166
40. Konopczynski W. Anglia wobec niedoslej pacyfikacyi prusko-rosyjskiej 1760-1761 // Kwartalnik Historyczny. Lwow, 1911. R. 25. Z. 1. S. 43
41. Konopczynski W. Fryderyk Wielki a Polska. Poznan, 1981. S. 117, 130; Ён жа. Dzieje Polski nowozytnej. Warsz., 1936. T. 1. S. 328
42. Topolski J. Reflections on the first partition of Poland // Acta Polonie historia. Wroclaw, 1973. T. 27. S. 99-100
43. Lukowski J. T. Guarantee or annextion: a note on russaian plans to acquire polish territory prior to the first partition of Poland // Bulletin of the Institute of historical research. 1983. Vol. 56 (133). Pp. 60-65. На значную польскую літаратуру адносна матываў расійскай дыпламатыі напрыканцы першага падзелу абапіраецца З. Джонс: Jones R. E. Runneway peasants and russian motives to the partitions of Poland // Imperial Russian foreign policy. Cambridze, 1993. P. 103-116
44. Michalski J. Problematyka aliansu polsko-rosyjskiego w czasach Stanislawa Augusta. Lata 1764-1766 // Przeglad Historyczny. 1984. T. 75. Z. 4. S. 695
45. Cegelski T., Kądziela Ł. Rozbióry Polski 1772—1793—1795.Wqrsz:, 1990. S. 30-31, 160
46. Michalski J. Problematyka aliansu polsko-rosyjskiego ... S. 697-718
47. Zielinska Z. Pryncipia rosyjskiej polityki zagranicznej w WXIII-wiecznej Europie (epoka popiotrowa) // Rzeczpospolira-Europa. XV-XVIII wiek. Proba konfrontacyi. Warsz., S. 213, 218; Pytania wokol genezy I rozbioru // Ziemie polnoczne Rzeczypospolitej polsko-litewskiej w dobie rozbiorow 1772-1815. Warsz., 1996. S. 7-11
48. Лефорт А. История царствования государыни императрицы Екатерины Второй. М., 1838. С. 171
49. Ратч В. Сведения о польском мятеже 1863 года в Северо-Западной России. Вильна, 1867. Т. 1. С. 3, 302
50. Липранди А. П. Польша и польский вопрос. СпБ, 1901. С. 13, 22, 25
51. Кручковский Т. Проблемы разделов Речи Посполитой в русской историографии второй половины XVIII – начала XX века // Славяноведение. М., 1993. № 5. С. 76-78
52. Шмит Ф. Суворов и падение Польши. СпБ, 1858. Т. 1. С. 3, 136. Яго пяром створана найбольш падрабязная карціна часу падзелаў Рэчы Паспалітай: ShmittH. DziejepanowaniaStanislawaAugustaPoniatowskiego. Lwow, 1868. T. 1, 1869. T. 2, 1880. T. 3
53. Мартэнс Ф. Россия и Пруссия при Екатерине II // Вестник Европы. СПБ, 1882. Кн. 5, Е. 95 (3). С. 243, 264
54. Веселовский Ф. Русско-польский союз. СпБ, 1890. С. 25, 27-28, 137
55. Алексеев П. А. Северная система. Опыт исследования идей и хода внешней политики Росии в первой половине царствования императрицы Екатерины II. М., 1914. С. 112. 113, 184, 194
56. Карев Н. Polonica. Сборник статей по польским делам. СпБ 1905. С. 158, 205; Ён жа. Падение Польши в исторической...С. 147, 178, 383-384, 392
57. Платонов С. Ф. Рецензия. ЖМНП. СпБ, 1897. Ч. 39. С. 173
58. Нерсесов Г. А. Политика России на Тешенском конгрессе (1778-1779). М..1988 С. 19, 21, 236
59. Стегний П. В. Разделы Польши и дипломатия Екатерины II 1772.1793.1795. М.,2002
60. Анішчанка Я. У ланцугу апалогіі. Рэцэнзія на кн. П. В. Стэгній. “Разделы Польши и дипломатия Екатерины II”. М, 2002 // Спадчына. 2002. №. 4. С. 91-92
61.Виноградов М. В. К вопросу об инициаторах разделов Польши: мифотворчество отечественной историооафии. // Культурный слой. Исследования по истории европейской культуры. Сборник научных трудов. Калининград, 2000. Вып. 1. С. 72
62. Кудрявцев Н. А. Государево око (Тайная дипломатия и разведка на службе России). СпБ., М., 2002. С. 227, 357
63. Дегоев В. Петр I, Екатерина II и формирование основ внешней политики России // Россия. XXI. № 3. 2000. С. 107, 110
64. Широкород А. Б. Утерянные земли России. М., 2006. С. 108-109
65. Носов Б.В. Вопрос о границе и выдаче беглых крестьян в русско-польских отношениях 1764—1766 гг. // StudiaPolonica. М., 2002. С. 31—46.; Курляндское герцогство и российско-польские отношения в 60-е годы XVIII века. К предистории разделов Польши // Славяноведение. 1993. № 5. С. 54—66; Планы заключения русско-польского союза в 1764 году: К обсуждению проблемы // Славяноведение. 2001. № 2. С. 45—59; Польский вопрос в отношениях Петербурга с державами "Фамильного пакта" и Турцией в 1764—1766 гг. // Славянские народы: Общность истории и культуры. М.: Индрик, 2000. С. 100—141; Польские конфедерации 1767 г. и политика России в диссидентском вопросе // Религия и политика в Европе ХVI—XX вв. Смоленск, 1998. С. 77—94; Русская политика в диссидентском вопросе в Польше 1762—1766 гг. // Польша и Европа в ХVIII веке. М., 1999. –С. 20—101; Планы России в отношении Польши в начале Семилетней войны 1756-1757 гг. // Проблемы истории международных отношений в новое время. Смоленск, 2002. С. 159-190
66. Носов Б. В. Установление российского господства в Речи Посполитой 1756-1768 гг. М., 2004. 728 стр
67. Носов Б. Установление …С. 86
68. Там жа. С. 62, 171, 291, 637
69. Там жа..С. 62, 130, 172-173
70. Там жа С. 172, 177, 426
71. Там жа, С. 614-615
72. Носов Б. В. Разделы...С. 93, 97, 98
73. Ліндэр Р. Гісторыкі і ўлада. Мн, 2003. С. 333
74. Тыповай праявай махровага халуйства і поўнага ідэалагічнага падпарадкавання гістарычнай навукі сучасным палітычным дачаснікам сталі матэрыялы канферэнцыі “Гістарычная навука і гістарычная адукацыя ў Рэспубліцы Беларусь”, праведзенай у Інстытуце гісторыі // БГЧ. 2006. № 10. Выступленні В. Ф. Кушнера С. 5, А. А. Кавалені С. 7-8, Л. Я. Землякова С. 11, П. Ц. Петрыкава С. 13. Адзін з іх, М. Э. Часноўскі, прама заявіў, што быць правадніком дзяржаўнай ідэалогіі – “гэта грамадзянскі абавязак кожнага навукоўца і выкладчыка”, С. 16.”
75. Абецедарский Л. С. Борьба белорусского народа за воссоединение с Россией (вторая половина XVI-XVII в). Автореф. дис. докт. ист. наук. Мн., 1965. С. 4, 9, 10
76. Игнатенко А. П. Борьба белорусского народа за воссоединение с Россией. Мн., 1974. С. 6, 57, 62, 64
77. Игнатенко А. П. Борьба белорусского...С. 149, 168.
78. Горцаў В. М. Уз’яднанне Беларусі з Расіяй у перыяд падзелаў Рэчы Паспалітай // Весці АН БССР. Сер. Грамад. Нав. 1958. № 4. С. 111-115; ён жа. Барацьба народных мас Беларусі за сваё сацыяльнае і нацыянальнае вызваленне ў XVIII стагоддзі // Весці АН БССР. Сер. Грамад. Нав. 1962. № 1. С. 67, 74, 77
79. Соніч А. І вялікае княства ў прыдачу //БГЧ,. 1997. № 6. С. 36-41;.Аўдзееў У. Знешнепалітычнае становішча Рэчы Паспалітай у ¨XVIII ст. // Гісторыя: праблемы выкладання. 2002. № 1. С. 111-118.Прыбытка Г. Святло і цені Бара. Барская канфедэацыя на Беларусі: перадумовы і ход // Гістарычная брама. 2003. № 1 (21). С. 3; Грыцкевіч А. Барская канфедэрацыя і яе значэнне для далейшых лёсаў Вялікага княства Літоўскага // Дзеля Бога і Вялікага княства даўняй Рэчы Паспалітай. Матэрыялы міжнар. навук. канферэнцыі. Мн, 2004. С. 5-17
80. Макарова Т. И. Присоединение Белоруссии к России в конце XVIII в. (государственно-правовой аспект). Дис. канд. юрид. наук. М., 1992. С. 186, 188
81. Энгельс Ф. Дебаты по польскому вопросу во Франкфурте // Маркс К., Энгельс Ф. Соч. М. 1956. Т. 5. С. 352, 367
82. Сямёнаў А. Выбраннікі і выбар // Беларусь 2004. № 5. С. 5
83. Рубинов А. Тупики крестового похода за демократию // Cоветская Белоруссия. 27. 10. 2006
84. Гістарычная навука і гістарычная адукацыя ў Рэспубліцы Беларусь. Матэрыялы круглага стала, які адбыўся 22 верасня 2006 г. у Інстытуце гісторыі НАН Беларусі // БГЧ. 2006. № 10. С. 6
85. Гісторыя Беларусі. Мн., 1998. Ч. 1. С. 226, 232, 260.
86. Ципко А. Стратегия шоковой терапии // Литературная газета. 17-23. 01. 2007, Бречек А. Президентов на губернаторов не меняют // Советская Белоруссия. 30. 01. 2007.
87. Анішчанка Я. Палітычная гісторыя ў часы падзелу Рэчы Паспалітай. Доктарская дысертацыя. Мн., 2006. С. 236-253; Оргіш В. Інкарпарацыя, альбо як адгукаецца палітычная гісторыя Беларусі ў сучасным жыцці // Народная Воля 2. 93. 2005; Ён жа. “Футбалісты ад навукі”, альбо аб тым, хто перашкаджае назапашваць беларушчыну // Народная Воля 3 03. 2005
88. Откровенный разговор. Стенограмма пресс-конференции президента А. Г. Лукашенко для представителей российских СМИ // Советская Белоруссия. 30. 09. 2006 г.
89. СРИО. 1878. T. 23. С. 647. З ліста Кацярыны II Ф. М. Грыму ад 16. 09. 1795 г.
Cпіс імёнаў
Абалдуеў Платон Мікітавіч (1732-1800), палкоўнік Нарвскага карабінернага палка 1766-1769, генерал-маёр 1773
Аборскі Францішак, чарнігаўскі чашнік 1764
Абрамовіч Мацей, ротмістр 1764, маёр ВКЛ 1786
Агар Карл, падпалкоўнік 1771
Агінскі Андрэй, стараста ашмянскі, маршалак Галоўнага трыбунала ВКЛ 1760, мечнік ВКЛ 1762-1771
Агінскі Ігнацій, вялікі, надворны маршалак ВКЛ 1750-1768, віленскі кашталян 1768-73, стараста барысаўскі 1771
Агінскі Іосіф, стараста дарсунскі 1768-1788
Агінскі Ксаверый, польны стражнік ВКЛ, гусарскі паручнік, кухмістр ВКЛ 1771-1793
Агінскі Матэуш, князь, стараста мерачскі, палкоўнік ВКЛ 1771
Агінскі Міхаіл Казімір (1728-1800), польны пісар ВКЛ 1763, пінскі судовы стараста 1764, вялікі гетман ВКЛ 1768-1793, віленскі ваявода 1767-1777
Агінскі Міхаіл, стараста пунскі, маршалак Галоўнага трыбунала 1759, браслаўскі падкаморы 1766-1770, гродзенскі падстараста 1765,
Агінскі Тадэвуш, трокскі кашталян 1760-62, трокскі ваявода 1770-1783
Адахоўскі Казімір, мінскі будаўнічы 1764, лідскі лоўчы 1765-1783
Адынец Тадэвуш, вількамірскі падчашы 1770
Албедзіль Іван Іванавіч, смаленскі генерал-маёр 1757
Албічаў Андрэй Андрэевіч (1720-?), князь, палкоўнік Санктпецярбургскага карабінернага палка і легіёна 1765-1770
Александровіч Антон Войцех, гусарскі харунжы 1763-1783, лідскі земскі суддзя 1783-1792
Александровіч Дамінік, лідскі земскі пісар 1752-1771, канюшы ВКЛ 1771-1797, маршалак трыбунала 1770-71
Александровіч Рафал, смаленскі краўчы 1764
Александровіч Станіслаў Францішак, лідскі палкоўнік 1763, стараста васілішскі і каняўскі
Алендскі Людвік Гервасій, літоўскі чашнік 1748-1764, стараста мазырскі 1763
Алендскі Стэфан, ваўкавыскі маршалак 1763-1764, канюшы ВКЛ 1765-1775
Алёхін Рыгор, падпалкоўнік 1770
Альшэўскі Мікалай, бурскі скарбнік 1764
Аляксееў Сцяпан, брыгадзір, смаленскі камендант 1764-1771
Амбросій, круціцкі архіепіскап 1762
Ангелар Іван Іванавіч, у службе з 1716 г., палкоўнік Варонежскага драгунскага палка 1749-1775
Андрэеў Лявон Ульянавіч, паручнік Санктпецярбургскага карабінернага палка 1771
Анісім, новаспаскі епіскап 1762
Анрэп Андрэй, паручнік 3-га кірасірскага палка 1771
Анрэйм Хрыстафор (1728-?), капітан Нарвскага пяхотнага палка 1768
Апраксін Пётр Фёдаравіч, граф, палкоўнік Нарвскага карабінернага палка 1764, генерал-маёр 1768-1769
Апраксін Сцяпан Фёдаравіч (1702-1760), генерал-аншэф 1746, сенатар 1754, фельдмаршал 1756
Арлоў Рыгор Рыгоравіч (1734-1783), фаварыт Кацярыны II 1764
Арсеці Уладзіслаў, паручнік каронны 1771
Арэшка Антон Ежы, мазырскі стараста 1762-1767, маршалак пінскай канфедэрацыі 1771, палкоўнік 1772
Арэшка Клеманс, пінскі стражніковіч 1761-1794
Арэшка Людвік, пінскі стольнік 1760-1765, падкаморы 1765-1794
Арэшка Леапольд, пінскі земскі суддзя 1761-1788
Арэшка Міхаіл, мазырскі падстолій 1764-1779
Арэшка Ян, пінскі стражнік 1761-1765, стольнік 1765-1788
Аскерка Гервасій Людвік, чашнік ВКЛ 1754-62, палкоўнік 1765, генерал-маёр 1765-1767, войскі 1771
Аскерка Казімір, навагрудскі кашталян 1760-1768, мазырскі маршалак 1768-1795
Аскерка Ян, мазырскі падстолі і ротмістр 1768
Астроўскі, куяўскі епіскап 1762
Афанасій, разанскі епіскап 1762
Аш Іван Фёдаравіч, барон, рэзідэнт
Бабін Апалон, паручнік Суздальскага пяхотнага палка 1771
Багамолец Іяхім, смаленскі падчашы 1764
Багамолец Пётр, віцебскі стольнік 1754-1765, земскі суддзя 1765-1767
Багманаў Сава, інжынер-паручнік 1764
Баграціён Іван, князь, палкоўнік Пскоўскага драгунскага палка 1763-1775
Багуслаўскі Францішак, брэсцкі краўчы 1764
Байкоў Сяргей, палкоўнік 1771
Бакунін Іван, ротмістр 1770
Бакунін Пётр Васільевіч, 1768
Балк Павел Іванавіч, падпаручнік 1769, капітан 1794
Бандрэ Адольф Францавіч (1729-1793), прэм’ер-маёр Кіеўскага пяхотнага палка 1768-1771, генерал –паручнік 1768
Банэр Пётр, капітан 1749, генерал-маёр артылерыі 1763-1775
Бараздзін Іван, капітан 1769-1771
Бараноўскі Мустафа, палкоўнік 1771
Бардо, абат 1769
Барташэвіч Адам, аршанскі земскі суддзя 1765-1781
Барташэвіч Павел, аршанскі падчашы 1771-1772
Барташэвіч Ян, аршанскі лоўчы 1763-1765, падчашы 1765-1783
Барценеў Іван, вахмістр Санктпецярбургскага карабінернага палка 1771
Барысаў Ларывон, паручнік Суздальскага пяхотнага палка 1771
Бахмецеў Гаўрыла, палкоўнік Нашэбургскага пяхотнага палка 1768-1769
Бжазоўскі Рафал, люблінскі скарбнік 1764, брэсцкі ротмістр 1768-1795
Бжазоўскі Тадэвуш, харунжы 1772-1779
Бжазоўскі Тобіаш, намеснік у вялікай булаве ВКЛ 1773
Бжастоўская Антаніна, упітская старасціна 1773
Бжастоўская Рахеля, старасціна філіпаўская 1773
Бжастоўскі Адам, полацкі кашталян 1758-1776, ваўкавыскі стараста 1768
Бжастоўскі Іосіф, велунскі маршалак 1771
Бжастоўскі Міхаіл, граф, падскарбі ВКЛ 1765-1769, палкоўнік ВКЛ, ваўкавыскі стараста,
Бжастоўскі Станіслаў, граф, стараста быстрыцкі і радашкавіцкі, маршалак ГК ВКЛ 1767-68
Бекет, палкоўнік 1757
Белеў Сямён, атаман 1769
Беліковіч Вінцэнт, браслаўскі падкаморыц 1776-1782
Беліковіч Лявон, браслаўскі канюшы 1752-1765, чашнік 1773, гродскі пісар 1777-1794
Беліковіч Міхаіл, лідскі скарбнік 1764-1787
Беліковіч Матэвуш, жмудскі цівун, стараста расіенскі 1775
Беліковіч Франц, браслаўскі чашнік 1763-1791
Бельскі Дамінік Леапольд, інфлянцкі чашнік 1764, войт Чарэі
Бернатовіч Якуб, сакратар К. Радзівіла 1763-1784
Бецінгерд Хрысціян Вільгельм, купец 1764
Бібікаў Аляксандр Ільіч (1729-1774), генерал-маёр Санктпецярбургскай дывізіі 1764, генерал-аншэф 1773, генерал-паручнік 1771
Бізюкін Міхаіл, ротмістр Санктпецярбургскага легіёна 1769
Білаў Хрысціян (1724-?), прэм’ер-маёр Валагодскага драгунскага палка 1763, Цвярскога карабінернага палка 1764
Білевіч Ежы, жмудскі земскі суддзя 1765-1773, стараста расіенскі
Білевіч Матэвуш, жмудскі войскі, стражнік 1765-1784
Білевіч Тадэвуш, жмудскі канфедэрат 1771, цівун вял. Дырваноў, стараста расіенскі 1776-1784
Білевіч Тэадор, вількамірскі падстолі 1765, падкаморы 1773
Бірон Эрнест Іяган (1690-1772), герцаг Курляндскі і Семігальскі (1737-1740, 1762-1769), обер-камергер імператарскага двара
Бірукоў Макар, карнет 3-га кірасірскага палка 1771
Бітаў, падпалкоўнік 1771
Блоцкі Ян, жытомірскі скарбнік 1764
Богуш,
Богуш Іосіф, вількамірскі мечнік 1764
Бок Густаў, падпалкоўнік 3-га грэнадзёрскага палка 1764-1773
Бок Карл, прэм’ер-маёр Азоўскага пяхотнага палка 1764
Болін Аляксей, калежскі асэсар 1754
Борх Ян, падканцлер каронны 1768-1775
Браніцкі Франц Ксаверый (1730-1819), граф, генерал артылерыі ВКЛ 1768, каронны лоўчы 1768-1770
Браніцкі Ян Клеманс, вялікі каронны гетман 1757-1769, кракаўскі кашталян 1770
Бронскі Людвік Антон, слонімскі канюшы 1762-1764, земскі суддзя 1765-1788
Брукендам Франц, падпалкоўнік 3-га кірасірскага палка 1771
Бруль Генрых, міністр 1754-1757
Будкевіч Ежы, смаленскі скарбнік 1764
Буклеўскі Ануфрый, стараста ляхаўскі 1768, рэгіментарый брэсцкай канфедэрацыі 1772
Буклеўскі Дамінік, брэсцкі харунжы 1763, рэчыцкі стольнік 1773-1785
Буклеўскі Францішак, паручнік 1771
Булгак Ежы, тураўскі і пінскі епіскап 1763
Булгак Бенедыкт, мінскі падчашы 1773
Булгак Іосіф, слонімскі падчашы 1762-1765
Булгак Кіпрыян, архімандрыт Ляшчынскага ўніяцкага манастыра 1764
Булгак Тэадор, тураўскі ўніяцкі епіскап 1764
Булгакаў Якаў, сакратар рускага пасольства 1767
Булгарын Мікалай, ваўкавыскі мечнік 1762-1772, падкаморы 1773-1792
Булгарын Павел, ваўкавыскі канюшы і скарбовы рэгент ВКЛ 1764, маршалак 1765-1768
Булгарын Тэадор, ваўкавыскі харужы 1764
Бурба Ян, жмудскі мечнік 1764, стражнік 1779
Буржынскі Іосіф, навагрудскі падстолі, маршалак Серадскай канфедэрацыі 1769-1771
Буржынскі Станіслаў Антон, смаленскі кашталян 1762
Буржынскі Тадэвуш, смаленскі ваявода і кашталян 1766-1770, мінскі ваявода 1770-1773
Бурцоў Пётр, ротмістр Разанскага карабінернага палка 1768, капітан 1770-1771
Бутурлін Мікалай Барысавіч, прэм’ер-маёр Нашэбургскага пяхотнага палка 1771
Бухавецкі Антон, брэсцкі канюшы 1763-1769, харунжы, маршалак канфедэрацыі 1769-1770
Бухавецкі Аляксандр, брэсцкі земскі суддзя і войскі 1764, падкаморы 1765-1773
Бухавецкі Павел, брэсцкі земскі пісар 1763-1773
Бучынскі Андрэй, пінскі шляхціч 1770
Буйніцкі Ян, полацкі стольнік 1762-1785, стараста Прыхаб
Бэкстэрн Фрыдрых Вельдэ, англійскі банкір 1769-1770
Быкоўскі Антон, навагрудскі стражнік і гродскі пісар 1764, флігель-ад’ютант караля 1773-1777, генерал-ад’ютант 1776-1790
Быкоўскі Аляксандр, старадубскі стольнік 1764-1765, мінскі войскі 1765-1779
Быкоўскі Ігнацій, ваўкавыскі войскі і канюшы 1779-1783
Быкоўскі Флор, мінскі гродскі пісар 1758, канюшы 1762, стольнік 1764-1768
Быхавец Ян Мікалай, ваўкавыскі гродскі суддзя 1764, падкаморы 1765-1768
Бядрага, паручнік 1772
Бялінскі Станіслаў (?-1812), граф, каронны рэгіментарый 1769
Бялінскі Францішак, вялікі каронны маршалак 1762
Бяляк Іосіф, палкоўнік ВКЛ 1768-1771
Бяляўскі Казімір, ваўкавыскі земскі пісар 1765-1768, падкаморы 1768-1772, маршалак Ваўкавыскай канфедэрацыі 1767-1768
Бяляцкі Аляксандр, мсціслаўскі шляхціч 1771
Бястужаў Даніла, секунд-маёр Валагодскага пяхотнага палка 1764
Бястужаў Румін Аляксей Пятровіч (1693-1767), граф (1742), віцэ-канцлер 1741—1763, генерал-фельдмаршал 1762
Вадзінскі Габрыэль, смаленскі епіскап 1763-1780
Вайдзевіч Базыль, смаленскі стольнік 1764
Вайдзевіч Франц, смаленскі войскі 1764
Вайніловіч Аляксандр Міхаіл, навагрудскі вайсковіч і ротмістр 1764, падчашы 1765-1776
Вайніловіч Адам, мазырскі падчашыц 1761-1764, навагрудскі абозны 1768
Вайніловіч Віктар Іосіф, навагрудскі ротмістр 1764-1767, гродскі суддзя 1766-1773
Вайніловіч Дамінік, навагрудскі войскі 1762-1775
Вайніловіч Ігнацій, навагрудскі падстолій 1755-1764
Валадкевіч, забіты
Валадкевіч Іосіф, мінскі войскі 1764
Валадковіч Мартын, гаенскі стараста 1764
Валадкевіч Тадэвуш, 1764
Валадкевіч Феліцыян Філіп, уніяцкі мітрапаліт 1768
Валан Рыгор, обер-лейтэнант 1764
Валбек Міхаіл Пётр, мазырскі канфедэрат 1771, валкавыскі лоўчы 1771-1772
Валеўскі Іосіф, ротмістр і маршалак Ласатоцкай канфедэрацыі 1771
Валеўскі Міхаіл, маршалак Серадскай канфедэрацыі 1769-1770
Валеўскі Якаў, ротмістр 1771
Валконскі Міхаіл Мікітавіч (1713-1788), князь, генерал-паручнік 1759-1763, генерал-аншэф 1764, сенатар 1762-1780, надзвычайны і паўнамоцны пасол у Рэчы Паспалітай 1756-1758, 1769-1771
Валконскі Рыгор Сямёнавіч (1742-1824), князь, падпалкоўнік Рыжскага карабінернага палка 1763, генерал-маёр 1773
Валконскі Сяргей, князь, палкоўнік Наўгародскага карабінернага палка 1764-1770, генерал-маёр 1771-1775
Валовіч Іосіф, гродзенскі падкаморы і падстараста 1765, рэгіментарый 1771
Валовіч Казімір, маршалак Слонімскай канфедэрацыі 1769-1786
Валовіч Міхаіл, браслаўскі войскі 1771
Валчаскі Пётр, архімандрыт Слуцкага праваслаўнага манастыра 1764
Валюжыніч Лука, старадубскі стольнік і гродскі рэгент 1764
Ванклярскі Дзям’ян, перакладчык Наўгародскай памежнай камісіі 1764
Ванковіч Аляксандр, мінскі чашніковіч 1764-1778
Ванковіч Мартын Іяхім, мінскі чашнік 1763-1782, падчашы 1787
Ванковіч Матэвуш, мінскі чашніковіч 1764, земскі суддзя 1765-1785
Варанцоў Міхаіл Іларыёнавіч (1714-1767), князь, канцлер 1758-1765, сенатар 1759
Варапанаў Фядот, паручнік 1769
Варатынец Тадэвуш, віцебскі земскі рэгент 1764
Васілеўскі Тадэвуш, аршанскі падчашы 1763-1765, войскі 1772
Васілеўскі Францішак, аршанскі гараднічы 1763-1779
Ваўжэцкі Ежы, браслаўскі харунжы і падстараста 1771
Ваўжэцкі Станіслаў, браслаўскі земскі суддзя 1765-1796, рэгіментарый браслаўскай канфедэрацыі 1771, генерал-ад’ютант
Ваўжэцкі Тадэвуш, браслаўскі стольнік 1764-1792, войскі 1764-1768, маршалак браслаўскай канфедэрацыі 1771
Ваўжэцкі Ян, браслаўскі харунжы 1763, падстараста 1771-1790
Ваўкавіцкі Фелікс, аршанскі гродскі пісар 1765-1772
Ваўкавіцкі Ян, гродзенскі стольнік 1764-1769, харунжы 1771-1772
Вахмэйстар Карл, граф, падпалкоўнік Нарвскага карабінернага палка 1763-1769, палкоўнік 1775
Ведзяняпін Сямён, паручнік Уладзімірскга драгунскага палка 1771
Верашчынскі Іосіф, мечнік, маршалак хелмінскай канфедэрацыі 1769-1771
Вессель Тэадор, вялікі надворны падскарбі каронны 1769-1772
Веймарн Іван Іванавіч (1722-1792), генерал-лейтэнант 1763, генерал-паручнік 1762-1771
Веймарн Пётр, паручнік 3-га кірасірскага палка 1771
Вігель Філіп, прэм’ер-маёр Пермскага пяхотнага палка 1764, падпалкоўнік 1775
Вільдэ Іван, перакладчык рускага пасольства ў Варшаве 1768
Вінч Іосіф, рэчыцкі падчашы 1764
Віславух Зянон Казімір, брэсцкі мечнік 1764-1765, брэсцкі падстолі 1765-1781
Вісчыцкі Караль, брэсцкі падстолі і падстараста 1764, войскі 1771-1785
Віттэн Рыгор Пятровіч, капітан 1771
Вішнеўскі Ігнат, пінскі лоўчы, гродскі пісар, палкоўнік 1764-1767
Вішнеўскі Францішак, пінскі ротмістр 1764-1786, капітан 1796
Вішчынскі Казімір, рэчыцкі ротмістр 1763-1764, рэчыцкі мечнік, стараста Янава 1764, гродскі суддзя 1770, скарбнік 1771,
Влодчык Варлам, ігумен Грозаўскага манастыра 1768
Война Антон, мсціслаўскі падчашы 1764-1767, браслаўскі скарбнік 1768-1775
Воўк Даніэль, капітан лейб-гвардыі літоўскай 1772
Воўчак Тадэвуш, аршанскі чашнік і ротмістр 1764-1782, падстолі 1782-1789
Врангель Карл Іванавіч, прэм’ер-маёр Санктпецярбургскага легіёна 1770, секунд-маёр 1771, палкоўнік 1794
Вуіч Аляксей Мікалаевіч (1750-?), секунд-маёр 1768,
Вульф Карл, паручнік 3-га кірасірскага палка 1771
Выганоўскі Ігнацій, брэсцкі гродскі пісар 1763-1770, стольнік 1770-1774, падкаморы 1774-1783
Выганоўскі Казімір, брэсцкі чашнік 1762, трокскі падчашы 1764-1794
Вышынскі Лявон, кушалеўскі стараста 1762-1765
Вяжэвіч Міхаіл, рэчыцкі мастаўнічы 1764
Вяземскі Аляксандр Аляксеевіч (1727-1793), генерал-маёр 1763-1775, генерал-пракурор 1764, член савета пры імператарскім двары 1769
Вяржэйскі Адам, слонімскі земскі рэгент 1765-1768, маршалак навагрудскай канфедэрацыі 1771, навагрудскі гродскі пісар 1774-1789
Гагемейстар Андрэй (1740-?), секунд-маёр Санктпецярбургскага легіёна 1769
Галаўко Францішак Ігнацій, пінскі гараднічы 1761-1776
Галаўчыц Аляксандр Ян, аршанскі судовы падстараста, палкоўнік 1766-1777
Галафееў Мікалай Лаўрэнцьевіч, паручнік 1771
Галаўцын Аляксандр, капітан Суздальскага пяхотнага палка 1771
Галіцкі Людвік, слонімскі шляхціч 1771
Галіцын Аляксандр Міхайлавіч (1723-1807), князь, генерал-аншэф 1763, віцэ-канцлер 1762-1773, генерал-фельдмаршал 1775
Галіцын Аляксей (1736-?), палкоўнік Апшэронскага пяхотнага палка 1764, генерал-маёр 1768-1775
Галіцын Дзмітрый Міхайлавіч, князь 1769, пасол у Вене 1771
Галіцын Мікалай Міхайлавіч (1728-?), князь, генерал-маёр 1763-1775, палкоўнік Наўгародскага пяхотнага палка 1764
Галіцын Пётр Міхайлавіч, палкоўнік Санктпецярбургскага карабінернага палка 1769
Галіцын Уладзімір (1735-?) князь, палкоўнік Пермскага пяхотнага палка 1764
Галубкоў Васіль, рэгістратар наўгародскай памежнай камісіі 1764
Галынскі Іосіф Антон, войт Мсціслава, ротмістр і судовы падстараста 1764-1772
Галынскі Іосіф Антон Міхал, мсціслаўскі падчашы 1764-1765, ротмістр
Галынскі Казімір, мсціслаўскі падчашы і маршалак ваяводства 1764, земскі суддзя 1765-1776, стараста Вехран і Воранава
Галынскі Міхаіл, мсціслаўскі ротмістр, генерал-ад’ютант 1771-1772
Галынскі Ян Іосіф, мсціслаўскі земскі суддзя 1764, войскі 1770-1786, падчашы 1770, стараста клімаўскі
Гамалінскі Караль,
Ганібал Ісак, капітан Суздальскага пяхотнага палка 1771
Ганібал Пётр, паручнік артылерыі 1771
Ганіпроўскі Тадэвуш, брэсцкі паручнік 1771
Гансеўскі, канфедэрат 1771
Гарабурда Ежы Альбрэхт, нясвіжскі стараста 1764
Гараін Міхаіл, віленскі гараднічы 1763, падкаморы 1764-1771
Гараін Ян Антон, брэсцкі кашталян 1765, брэсцскі ваявода 1768-1771, маршалак брэсцкай канфедэрацыі 1769
Гарбацкі Іосіф, мсціслаўскі краўчы 1764-1765, гродскі суддзя 1767-1782
Гайка Тадэвуш, бельскі стараста, ротмістр 1768, мсціслаўскі земскі суддзя 1766-1781
Гайшэд Іван Іванавіч, капітан Уладзімірскага драгунскага палка 1768, секунд-маёр 1794
Гаудрынг Ота Рыгор, падпалкоўнік Каргапольскага драгунскага палка 1764-1771
Гаузенберх Давыд, капітан 1771
Гаўрыла, пецярбургскі епіскап 1762
Гаўрыловіч Бернар, мсціслаўскі лоўчы 1767-1772
Гафштэйн Іван, капітан Уладзімірскага драгунскага палка 1771
Гафштэйн Пётр, секунд-маёр Санктпецярбургскага легіёна 1770
Гацкоўскі, прускі банкір 1764
Гедройц Ян Стэфан (?-1803), інфлянцкі епіскап 1764-1768, жмудскі епіскап 1778
Гедэон, пскоўскі епіскап 1762
Гедеонаў Якаў, калежскі асэсар 1764
Гервасій, пераяслаўскі епіскап 1768
Герздорф Іван Карпавіч, падпалкоўнік 3-га кірасірскага палка 1763, палкоўнік 1770-1775, генерал-маёр 1773
Герздорф Фрыдрых Іяган (1732- ?) падпалкоўнік Бутырскага пяхотнага палка 1764
Гетцэн Павел, прэм’ер-маёр Казанскага пяхотнага палка 1771
Гільзен Іосіф Павел, віленскі кашталян 1762, ліфляндскі (інфлянцкі) кашталян 1763, мінскі ваявода 1767, браслаўскі стараста 1771-1772
Гільзен Ян Аўгуст, мінскі ваявода 1769
Гінцэль Карл (1740-?), падпалкоўнік Санктпецярбургскага легіёна 1770
Гіржаў, паручнік 1771
Глазенап Густаў, прапаршчык 1770
Глебаў Аляксандр, генерал-пракурор Сената 1760
Глебаў Іван Фёдаравіч, кіеўскі губернатар 1763-1764
Глебаў Мікалай, палкоўнік Бельскага пяхотнага палка 1763, генерал-маёр 1770-1775
Глейбіц, капітан 1768
Глінка Клеманс, мсціслаўскі земскі суддзя 1770-1772
Глінка Ян, чарнігаўскі мечнік 1764
Глумілін Пётр, карнет Санктпецярбургскага карабінернага палка 1771
Годскі, падляшскі ваявода 1770
Гольц Аўгуст Станіслаў, маршалак торунскай канфедэрацыі 1770
Гольц Ежы Вільгельм, прадстаўнік дысідэнтаў 1765
Грабніцкі Станіслаў, полацкі гродскі суддзя 1762-1772
Грабоўскі Міхал Грыгоры, генерал-маёр, шэф вялікай булавы коннай літоўскай лейб-гвардыі 1764-1771,
Грабоўскі Францішак Аляксандр, брэсцкі абозны 1762-1772, земскі суддзя 1772-1787
Граве Карл, паручнік 3-га кірасірскага палка 1770
Грамацкі Павел, перакладчык памежнай камісіі 1754-1757
Грос Герман, расійскі пасол 1754-64
Гротэнхейм Рыгор, палкоўнік Бутыргскага пяхотнага палка 1762-1768, генерал-маёр 1770-1775
Грынявіцкі Спірыдон, ігумен Брэсцскага праваслаўнага манастыра 1764
Грэкаў Васіль Сцяпанавіч (1736-?), прэм’ер-маёр Нараўскага карабінернага палка 1769, падпалкоўнік Санктпецярбургскага легіёна 1770-1775
Губін Міхаіл, капітан Варонежскага драгунскага палка 1770-1771
Гурко Мартын, віцебскі гараднічы 1763-1765
Гурко Іосіф, віцебскі падкаморы 1763-1786
Гурко Рамейка Пётр, віцебскі земскі суддзя 1765-1771
Гурко Ян, віцебскі гродскі пісар 1763-1776
Гуроўскі Уладзіслаў, граф, надворны марашалак, вялікі каронны пісар 1769-1781
Гутакоўскі Людвік, шамбелян 1768-1772, жмудскі падкаморы 1777
Гутаровіч Іосіф, мсціслаўскі лоўчы 1764-1794
Давыдаў Міхаіл, рускі консул у Рэчы Паспалітай 1763-1773
Далгарукаў Уладзімір Пятровіч, князь 1757, генерал-паручнік 1759, рыжскі губернатар 1759-1760, намеснік Ліфляндскі і Эстляндскі
Далгарукаў Васіль Міхайлавіч (1722-1782), князь, пасол у Рэчы Паспалітай 1727, рыжскі губернатар 1757, генерал-паручнік Маскоўскай дывізіі 1762-1764, генерал-маёр 1755-1775
Далгарукаў Пётр, князь, генерал-маёр 1764-1768
Далгарукаў Юрый Уладзіміравіч (1740-1830) князь, палкоўнік Санктпецярбургскага пяхотнага палка 1764-1775, генерал-маёр 1768-1775, галоўнакамандуючы у Маскве 1797, аўтар успамінаў
Далгарукаў Юрый (1732-?), князь, падпалкоўнік Табольскага карабінернага палка 1763, палкоўнік 1764-1775
Дамейка Казімір, інфлянцскі скарбнік 1764
Данейка Феліцыян, інфлянцкі лоўчы 1764
Дасіфей, слуцкі архімандрыт 1757-60
Дашкевіч Андрэй, смаленскі краўчы 1764
Дашкоў Міхаіл Іванавіч, князь, палкоўнік 1763
Дзевіц Андрэй (1717-?), палкоўнік Табольскага карабінернага палка 1764
Дзерналовіч Андрэй, пінскі прэсвітар 1760
Дзерналовіч Іосіф Лявон, рэчыцкі стольнік і гродскі пісар 1762-1765, харунжы 1766-1778
Дзікер Карл, падпалкоўнік Уладзімірскага драгунскага палка 1771
Дзірынг Іван (1710-?) палкоўнік Цвярскога карабінернага палка 1764
Дзірынг Фрыдрых Вільгельм, падпалкоўнік 1770
Дзітмар Вільгельм, капітан Суздальскага пяхотнага палка 1770-1771
Дзмітрыеў Іван Дзмітрыевіч, прэм’ер-маёр 1763, падпалкоўнік 1771
Дзмітрыеў Васіль, капітан 1771
Дзмітрый, наўгародскі епіскап 1762
Дзяконскі Ян, бельскі чашнік 1764
Длатоўскі Іван, ротмістр Смаленскага пяхотнага палка 1764, перакладчык
Длугаканскі Рыгор, інфлянцкі скарбнік 1764
Длускі Антон, аршанскі ротмістр 1765-1771, стараста кушалеўскі
Длускі Міхаіл, смаленскі стольнік 1763-1764, аршанскі ротмістр
Друцка Сакалінскі Андрэй Іосіф, харунжы 1757
Друцка Сакалінскі Васіль, палкоўнік смаленскай памежнай камісіі 1755-1764
Дрэвіц Іван Рыгоравіч (1733-1783), падпалкоўнік Сербскага гусарскага палка 1768, палкоўнік 1771
Дубровін Іван, капітан Маскоўскага пяхотнага палка 1760
Дуброўскі Андрэй, канцылярыст вялікалуцкай памежнай камісіі 1764
Дувэ Отта, секунд-маёр Санктпецярбургскага легіёна 1770
Дунаеў Аляксей, дваравы 1760
Дурнава Іван, прэм’ер-маёр 4-га грэнадзёрскага палка 1768
Дурнава Фёдар, падпаручнік 1771
Дыстэрлаву Карл, паручнік Санктпецярбургскага карабінернага палка 1770-1771
Дышлевіч Тадэвуш, рэгент трыбунала ВКЛ 1764, мінскі земскі рэгент 1767
Дэгасабураў Ягор, сяржант Суздальскага пяхотнага палка 1771
Дэкалонг Іван Аляксандравіч (1716-1779), прапаршчык 1738, капітан 1750, генерал-маёр 1763-1770, генерал-паручнік 1771
Дэлаво Лявонцій, ротмістр Санктпецярбургскага карабінернага палка 1771
Дэмур’е Шарль Франсуа (1739-1823), генерал, брыгадзір 1772
Дэшпет Якаў, прэм’ер-маёр 1771
Елізавета (1709-1761), расійская імператрыца з 1741 г.
Еўдакімаў Герасім, раскольнік 1757
Жаба Лявон, аршанскі каптуровы суддзя 1764, старадубскі чашнік 1771
Жаба Тадэвуш, віцебскі земскі суддзя 1763-1767, віленскі харунжы 1767, падкаморы 1771, полацкі кашталян 1776-1785
Жаба Франц Станіслаў, віцебскі чашнік 1763-1772
Жукоўскі Ігнацій, паручнік 1768-1771
Жыжэмскі Міхаіл, мінскі войскі і маршалак 1764
Жыжэмскі Яцэк, мінскі стражнік 1764, гродскі і земскі суддзя 1764-1769, ротмістр 1776-1789
Жыркевіч Франц, мсціслаўскі стражнік 1768
Жыхараў Сцяпан (1737-?), прэм’ер-маёр Наўгародскага карабінернага палка 1767-1768, падпалкоўнік Нарвскага карабінернага палка 1769-1771, генерал-маёр 1780
Забароўскі Пётр ?, паручнік 1771
Забела Антон, лоўчы ВКЛ 1761-1775, генерал-лейтэнант
Забела Игнацій, мсціслаўскі кашталян 1766, ковенскі харунжы 1768
Забела Иосіф, падкаморы караля 1770-1773, лоўчы ВКЛ 1779-1793
Забела Міхаіл, ковенскі земскі пісар 1765, лоўчы ВКЛ, капітан 1772, генерал-маёр 1789
Забела Стэфан, паручнік 1764, ковенскі стражнік 1772, падстолі 1773
Забела Шыман, ковенскі маршалак 1765-1772, генерал-маёр 1765, генерал-лейтэнант 1785
Забелін Пётр, падпаручнік 1771
Забелін Андрэй, капітан Апшэронскага мушкецёрскага палка 1771
Забельскі Ян, пінскі паручнік 1770, палкоўнік 1775-1784
Заблоцкі Казімір, сакратар ГК ВКЛ 1767
Завадскі Дзідак, харунжы вялікай булавы ВКЛ 1771
Завістоўскі Шыман, скарбовы рэгент ВКЛ 1768-1784, бельскі чашнік 1781-1786
Завіша Павел, мінскі падстолі 1762-1782, ваўкавыскі гродскі пісар 1783-1798
Загорскі Антон, браслаўскі земскі суддзя 1765-1795, віцэ-рэгіментарый браслаўскай канфедэрацыі 1772
Загорскі Станіслаў, браслаўскі земскі суддзя 1765, мастаўнічы 1771-1786
Загорскі Ян, мсціслаўскі гараднічы 1772, стражнік 1789
Задзярноўскі Антон, літоўскі харунжы 1764-1765, брэсцкі мечнік 1765-1771
Закрэўскі Антон, капітан 1771
Закрэўскі Дамінік, упіцкі чашнік 1764
Закрэўскі Іосіф, каронны рэгіментарый 1771
Замбржыцкі Ян, аршанскі стольнік 1761-1780
Запольскі Дамінік, мсціслаўскі ротмістр 1764-1768, гродскі суддзя 1770-1777
Заржыцкі Іосіф Каэтан, аршанскі земскі суддзя 1767-1772
Заруцкі Тадэвуш, пінскі афіцыял 1763-1764
Зарэмба Адам, мернік XVII ст.
Зарэмба Андрэй, рэгіментарый 1769, маршалак Лучыцкай зямлі 1771
Зарэмба Іосіф, палкоўнік драгун, маршалак Пазнанскай канфедэрацыі 1769-1771
Зарэмба Ян, паручнік 1771
Збарамірскі Казімір, рэчыцкі мастаўнічы 1762-1795
Збарамірскі Францішак, рэчыцкі гродскі суддзя 1764
Зіберх Иосіф, стараста Анікшт, інфлянцкі кашталян 1767-1768, інфлянцкі ваявода 1768
Зіберх Ян Тадэвуш, інфлянцкі харунжы і падкаморы 1765
Злобін Леў, капітан смаленскай коннай міліцыі 1768-71
Золдзенгоф Аляксандр (1735-?), барон, прэм’ер-маёр Санктпецярбургскага легіёна 1770-1771
Зрынк Іосіф, капітан 1771
Зялінскі Гервасій Феліцыян, мазырскі будаўнічы 1762
Зялінскі Станіслаў, канфедэрат 1770
Зяновіч Ян Міхаіл, магілёўскі плябан 1760-1762
Зяновіч , полацкі епіскап 1764
Іваноў Гаўрыла, віцебскі мешчанін і раскольнік 1756
Іваноўскі Ігнацій, мінскі стараста 1754- 1764
Ігельстром Ота Генрых, палкоўнік артылерыі ВКЛ 1768
Ігнатовіч Ігнацій, гродзенскі стольнік 1768-79
Іеўлеў, інжынер-паручнік 1754
Ізмайлаў Іван Іванавіч (1726-?), генерал-маёр 1767-68, Кіеўскі кірасірскі полк 1763, палкоўнік Санктпецярбургскага карабінернага палка 1764
Ізмайлаў Іван Міхайлавіч, палкоўнік Санктпецярбургскага карабінернага палка 1760-1775
Ізмайлаў Міхаіл, генерал-маёр 2-гі кірасірскі полк 1763-1775
Ілініч Ежы Іосіф, ваўчаскі стараста 1764, мсціслаўскі гродскі пісар 1771-1772
Ілініч Рэйнгольд, крычаўскі плябан 1764
Ілініч Самуэль, радзькоўскі стараста 1764, мсціслаўскі гранічны суддзя 1772-1773
Ілініч Ігнацій Ян, воранаўскі стараста 1764, мсціслаўскі чашнік 1768-1776
Ілініч Мікалай, мсціслаўскі падчашы 1770-1772, мсціслаўскі стольнік 1772-1781
Іозефавіч Антон, аршанскі гродскі суддзя 1763-1767, земскі суддзя 1768-1783, харунжы 1783-1790
Іозефовіч Глябіцкі Ян, сакратар ГК ВКЛ 1767, аршанскі судовы стараста 1764-1772
Ісаевіч Дарафей, іераманах Дзятлаўскага манастыра 1760
Кабылінскі Антон Ян, слонімскі судовы падстараста 1762-1767, войскі 1767-1781
Кабылінскі Францішак, слонімскі лоўчы 1764-1770, падстолі 1770-1777
Кавалеўскі Ігнацій, канфедэрат 1771
Кавалеўскі Карп, паручнік 1771
Кавалеўскі Ян, паручнік, канфедэрат 1771
Кавылішын Фёдар, секунд-маёр 1771
Казлоўскі Антон, смаленскі лоўчы 1764
Казлоўскі Павел, смаленскі стражнік 1764
Казяроўскі Антон, брашкаўскі стараста 1764
Кайзерлінг Герман Карл (1697-1764), рускі пасол у Рэчы Паспалітай 1762-1764
Кайзерлінг Генрых Хрысціян, 1764
Кайзерлінг Отта, секунд-маёр Нарвскага пяхотнага палка 1764
Кайшэўскі Бенедыкт, трокскі стражнік 1764
Какоўскі Ян, віцебскі будаўнічы 1764-1776
Калантай Геранім Антон, ваўкавыскі чашнік 1761-1768, гродскі пісар 1768-1780
Калантай Міхал, ваўкавыскі харужы 1764-1765, земскі суддзя 1765-1791
Калтоўскі Іван, прэмер-маёр Суздальскага пяхотнага палка 1771
Калыванаў Агап Мікітавіч (1724-?), прэмер-маёр Санктпецярбургскага легіёна 1770, падпалкоўнік 1771
Камар Ян, бабылецкі стараста 1771
Камінскі Лукаш, навагрудскі лоўчы 1764, старадубскі мечнік 1767
Камінскі Феліцыян, паручнік 1771
Каніскі Георгій (1717-1795), епіскап
Кантэс Брок Якаў, купец 1764
Канчынскі Ян, канфедэрат 1771
Капец Вінцэнт, браслаўскі харунжы 1771
Кар Васіль Аляксеевіч (1730-1775), палкоўнік Табольскага пяхотнага палка 1763-1769, брыгадзір Санктпецярбургскага легіёна 1770-1771, генерал-маёр 1770-1775
Карабанаў Фёдар (1736-?), палкоўнік Санктпецярбургскага пяхотнага палка 1768
Каравулаў Пётр, калежскі асэсар у Пскоўскай памежнай камісіі 1764
Каржанеўскі Антон, пінскі чашнік 1764
Карл Ксаверый, прынц
Карніцкі Ігнацій, мінскі падстолі 1758-1765, земскі суддзя 1765-1773, падкаморы 1773-1777
Карпаў Багдан, падпаручнік 1771
Карпіловіч Павел, мсціслаўскі бурмістр 1768-1770
Карытоўскі Феліцыян, палкоўнік 1769
Карыцкі Аляксандр, палкоўник уланаў 1769
Карыцкі Абрахам, паручнік 1767
Карыцкі Махмет, палкоўнік 1779
Карыцкі Мустафа, палкоўнік 1779
Карчэўскі Ігнацій, маршалак мазавецкай канфедэрацыі 1771
Касакоўскі Міхаіл, ковенскі падстолі 1764-1765, скарбовы пісар ВКЛ 1768-1781
Касакоўскі Шыман, ковенскі падчашы 1769-1778
Кастроў Еўстахій, князь, сяржант Суздальскага пяхотнага палка 1771
Кастэлі, ротмістр Каргапольскага карабінернага палка 1769
Касцюшка Іосіф, брэсцкі лоўчы 1764-1772
Кайгародаў Міхаіл, сяржант Суздальскага пяхотнага палка 1771
Кахоўскі Міхал Васільевіч (1734-1800), палкоўнік, генерал-кватэрмайстар Смаленскай дывізіі 1763-1771, генерал-маёр 1772
Кацінскі Валенцій, ротмістр канфедэрацыі 1771
Кацярына II (1729-1796), руская імператрыца з 1762 г.
Качалаў Рыгор, сяржант Суздальскага пяхотнага палка 1771
Качаноўскі Ігнацій, віцебскі земскі пісар 1763-1776
Качаноўскі Іосіф Антон, ваўкавыскі войскі 1764-1765
Качаноўскі Людвік, віцебскі земскі суддзя 1766-1791
Качаноўскі Томаш, рэчыцкі лоўчы 1764
Качынскі Віктар, маршалак Мельніцкай канфедэрацыі 1771
Квашнін Сцяпан, паручнік 1771
Кілчэўскі Лявон, рэчыцкі краўчы 1756-1760, падстолі 1762-1766, стольнік 1766-1780
Кіндзякоў Рыгор, ротмістр 1771
Кінштэт Рыгор, ротмістр 1771
Кіркор Іосіф, мсціслаўскі падкаморы 1765-1772, палкоўнік 1763-1772, мсціслаўскі маршалак 1772
Кіркор Ян Іосіф, мсціслаўскі ротмістр 1756, канфедэрат 1771
Кіркор Тадэвуш Ігнацій, мсціслаўскі ротмістр 1764-1786, падкаморы 1768-1775
Кісялёў Аляксандр, секунд-маёр Нарвскага пяхотнага палка 1771
Кітаеў Іван, секунд-маёр Смаленскага конна-егерскага палка 1771
Кішкін Іван, канцылярыст Вялікалуцкай памежнай камісіі 1764
Клячкоўскі Іван, перакладчык рускага пасольства 1768
Клячынскі, канфедэрат 1771
Кнорынг Фёдар Іванавіч, секунд-маёр Санктпецярбургскага карабінернага палка 1769-1770
Козел Амбраіз, стараста дзісенскі 1763-1783, ашмянскі харунжы і маршалак 1768
Колабаў Васіль, калежскі асэсар у наўгародскай памежнай камісіі 1754-1757
Коранеў Мікіта, заводчык 1757
Корсак Аляксандр, аршанскі скарбнік 1764-1779, земскі суддзя 1780-1786
Корсак Антон, навагрудскі земскі рэгент 1764-1775, абозны 1780-1793
Корсак Ігнацій, полацкі лоўчы 1762, харунжы 1765-1774, падчашы 1775-1782
Корсак Іосіф, заборскі стараста 1764, навагрудскі падстолі 1770
Корсак Мікалай, навагрудскі ротмістр 1764-1770, гродскі суддзя 1766-1775
Корсак Траян, полацкі падваявода 1760-1767, лоўчы 1773-1786
Корф Ян, уладальнік Расіен 1764
Косаў Антон, чэрніцкі стараста 1763-1772, віцебскі мечнік 1766-1770
Косаў Стэфан, віцебскі падваявода 1763-1768
Кошкін Арыстарх, генерал-маёр, Табольскі мушкецёрскі полк 1763
Кошкін Яўген Пятровіч (1738-?) падпалкоўнік Пермскага пяхотнага палка 1764, брыгадзір 1769, генерал-маёр 1771-1773
Краецкі, віцэ-рэгіментарый канфедэрацыі 1771
Краеўскі Іосіф, брэсцкі каморнік 1764-1786
Красінскі Адам, камянецкі епіскап 1763-1769
Красінскі Ігнацій,
Красінскі Томаш, навасельскі стараста, харунжы канфедэрацыі 1771
Красінскі Міхаіл Геранім, ражанскі падкаморы 1768, маршалак Генеральнай канфедэрацыі
Красны Ягор, сяржант Суздальскага пяхотнага палка 1771
Крашэўскі Багуслаў ?, рэгіментарый 1770-1771
Крысілоўскі Міхаіл, навагрудскі канюшы 1762-1765, земскі суддзя 1765-1778
Крысілоўскі Тадэвуш, навагрудскі ротмістр 1764
Кузьмін Сямён, паручнік Варонежскага драгунскага палка 1771
Кукевіч Іосіф, вендзенскі чашнік 1764
Кукевіч Ян, жмудскі канюшы 1764, аршанскі абозны 1771-1783
Куніцкі Ігнацій, полацкі канфедэрат 1771
Куніцкі Павел, шляхціч 1765
Кунцэвіч Іясафат (1580-1623), полацкі ўніяцкі архіепіскап 1618-1623
Купрын Андрыян, капітан Санктпецярбургскага легіёна 1771
Куратоўскі Уладзімір, ігумен 1768
Куржанецкі Томаш Антон, навагрудскі земскі пісар 1762-1790
Курч Анзельм, аршанскі падстолі 1763-1783
Курч Андрэй, аршанскі пагранічны суддзя 1764
Кучук Ян, смаленскі скарбнік 1764
Кушалеўскі Міхал, віцебскі краўчы 1756, обозны 1764-1768
Кушнікаў Апанас, капітан Суздальскага пяхотнага палка 1771
Кушнікаў Леў, прапаршчык Суздальскага пяхотнага палка 1771
Кёніг Станіслаў (1752- ?), паручнік канфедэрацыі 1768, маёр кавалерыі 1771-1783
Лабры Пётр, падпалкоўнік Казанскага пяхотнага палка 1769, палкоўнік 1771
Ладыжэнскі Мікалай (1739-?), падпалкоўнік Курскага палка Санктпецярбургскага легіёна 1771, генерал-паручнік 1789
Ламакоў Васіль, секунд-маёр і пскоўскі памежны камісар 1754-1757
Ланг Маісей (1734-?), падпалкоўнік Каргапольскага пяхотнага палка 1769-1772
Ланскі Сяргей, падпалкоўнік і наўгародскі памежны камісар 1767
Лапат Самуэль, ваўкавыскі гараднічы 1764
Лапат Уладзіслаў Іосіф, лідскі лоўчы 1764-1771
Лапацінскі Антон, упіцкі земскі суддзя 1765-1779, маршалак канфедэрацыі 1768
Лапацінскі Матэвуш, скарбовы пісар ВКЛ 1771-1780
Лапацінскі Мікалай Тадэвуш, інстыгатар ВКЛ 1754-1773, мсціслаўскі стараста 1757-1767, вялікі літоўскі пісар 1768-1777
Лапацінскі Ян Мікалай, мсціслаўскі харунжы 1765, стараста 1770-1772
Лапухін Аўрам Васільевіч (1731-?) падпалкоўнік Апшэронскага пяхотнага палка 1764, палкоўнік 1771, генерал-маёр 1773
Ласоўскі Мацей, шляхціч 1765
Лебедзеў Пётр, смаленскі памежны камісар 1760-1762
Левановіч Воўк Аляксандр, рэчыцкі краўчы 1764, стражнік 1766-1789
Левановіч Воўк Флор, рэчыцкі земскі рэгент 1764-1770
Левантовіч Флор, іераманах віленскага праваслаўнага манастыра 1762
Левін Васіль, падпалкоўнік Ражскага пяхотнага палка 1763, палкоўнік 1770, брыгадзір 1775
Лецано Антон, падпаручнік 1771
Лецано Барыс, прэмер-маёр Санктпецярбургскага легіёна 1770-1771
Лідгольт Андрэй, секунд-маёр 1-га грэнадзёрскага палка 1769
Ліпніцкі Антон, полацкі шляхціч 1771
Ліпскі Тадэвуш, ленчыцкі кашталян 1764
Лісін Маісей, капііст наўгародскай памежнай камісіі 1764
Літвінаў, асэсар кіеўскай памежнай камісіі 1757
Ліхараў Іван Іванавіч, паручнік 1770
Лойка Феліцыян Францішак, сакратар караля 1772-1775
Лубенскі Уладзіслаў Аляксандр, прымас 1769
Лукомскі Іван Кузьміч, палкоўнік, вялікалуцкі камендант 1771
Лупышаў Міхаіл, ад’ютант Суздальскага пяхотнага палка 1771
Лускіна Антон, віцебскі земскі суддзя 1763-1768, харунжы 1768-1786
Лускіна Казімір, віцебскі падстараста 1763, віцебскі падстолі 1764, стольнік 1765-1772
Лыкошын Дзямян Рыгоравіч, генерал-маёр 1768
Любамірскі Станіслаў, браслаўскі ваявода 1764, кіеўскі 1772-1785, вялікакаронны маршалак 1770
Любамірскі Іосіф, сандамірскі ваяводзіц, літоўскі падстолі 1743-1764
Любашчынскі Ігнацій, віцебскі мечнік 1764, гродскі суддзя 1765-1772
Любецкі Іосіф, аршанскі стольнік 1760
Лянкевіч Адам, мазырскі падстолі 1753-1766, земскі пісар 1768-1784
Ляпарскі Ежы, упіцкі падстолі 1764, падкаморы 1771-1783
Лярскі Антон, харунжы, перакладчык памежнай камісіі
Лярскі Іван Канстанцін, шляхціч 1757
Лярскі Канстанцін Пятровіч, генерал-маёр 1757
Ляўковіч Міхаіл, брацлаўскі чашнік 1764-1786
Ляўковіч Эмануіл, смаленскі лоўчы 1764
Магучы Тэафіл, віцебскі каморнік і намеснік 1763-1772
Маеўскі Антон, мазырскі шляхціч, адвакат трыбунала 1771
Макавецкі Іосіф, рэчыцкі рэгіментарый 1771, навагрудскі лоўчы 1790
Макавецкі Ігнат, старадубскі лоўчы 1764-1769
Макавецкі Каспар, мсціслаўскі мечнік 1764
Макавецкі Ян, слонімскі харунжы 1764-1777, маршалак слонімскай канфедэрацыі 1769, падкаморы 1778-1790
Малахоўскі Ян, каронны канцлер 1754-1757
Малеўскі Севярын, маршалак вышагродскай канфедэрацыі 1771
Маліноўскі Дамінік, рэчыцкі ротмістр 1771-1789
Маліноўскі Ежы, рэчыцкі ротмістр 1771
Маліноўскі Мацей, чарнігаўскі стражнік 1764
Маліноўскі Міхаіл, брацлаўскі стольнік 1761-1764, рэчыцкі земскі суддзя 1766-1777
Маліноўскі Тадэвуш Антон, рэчыцкі гродскі рэгент 1762, гродскі пісар 1762-1775,
Малчанаў Аляксандр, падпалкоўнік Нараўскага пяхотнага палка 1764
Мальчэўскі Ігнацій, пазнанскі маршалак 1771
Манікін Карп, прэм’ер-маёр кірасірскага палка 1768
Мансураў Павел, палкоўнік Архангелгародскага драгунскага палка 1763-1770, генерал-маёр 1771-1775
Мантовіч Флор,
Марштэт, палкоўнік канфедэрацыі 1768
Марыконі Міхаіл, вилькамірскі земскі пісар 1765-1768, падкаморы 1771-1786
Мар’яшын Іван, смаленскі купец 1763
Масальская Хрысціна (Сапега), падчашына ВКЛ 1771
Масальскі Ігнацій Казімір, віленскі епіскап 1754-1768
Масальскі Міхаіл, польны гетман ВКЛ 1754-1763, віленскі кашталян, ваўкавыскі і радашковіцкі стараста 1764,
Масальскі Рафал, брэсцкі земскі суддзя 1764
Маскевіч Антон, шляхціч 1765
Маслаў Аляксей, генерал-маёр Смаленскай дывізіі 1763
Маслаў Міхаіл, паручнік Санктпецярбургскага легіёна 1771
Маслаў Сямён, генерал-маёр Сеўскай дывізіі 1763-1775
Мастоўскі Міхаіл Павел,
Мастоўскі Тадэвуш, мазырскі шляхціч 1770
Мацішэўскі Ігнацій, парнаўскі стольнік 1764
Медэр Андрэй, кватэрмайстар Ліфляндскай дывізіі 1764, брыгадзір 1770
Мек Ягор, карнет Санктпецярбургскага легіёна 1771
Меллін Карл, Угліцкі пяхотны полк 1770
Меллін Рыгор Пятровіч (1750-?), граф, секунд-маёр Санктпецярбургскага легіёна 1770, палкоўнік 1794
Мельхісдэк Значка, ігумен матрэнінскага манастыра 1771
Мензен Фёдар, Санктпецярбургскі легіён 1770
Меншыкаў Аляксандр Данілавіч (1673-1723), князь, фаварыт Пятра I
Мерлін Карл (1747-?), граф, падпаручнік 1771
Мерлін Фёдар,
Мерлін Мікалай (1729-?), капітан Санктпецярбургскага пяхотнага палка 1771
Міжэвіч Ян, аршанскі ротмістр 1764
Мікоша Казімір, віцебскі чашнік 1764-1766
Мікоша Павел, віцебскі гродскі суддзя і памежны камісар 1763-1769
Мікульскі Аляксандр, слонімскі войскі 1764
Мілкевіч Геранім Алаіз, віцебскі лантвойт і памежны камісар 1763, віцебскі лоўчы 1764
Мілкевіч Тадэвуш, віцебскі лоўчы і гранічны камісар 1763-1764
Міллер Карл Яфімавіч (1736-?), секунд-маёр Нарвскага карабінернага палка 1771-1772
Міллер Логін, палкоўнік Вяцкага пяхотнага палка 1763-1770
Міляноўскі Ян, паручнік 1771
Міронаў, палкоўнік кіеўскай памежнай камісіі 1762
Мірскі Антон Станіслаў, браслаўскі гараднічы 1744-1766, падстараста 1767-1770, шамбелян 1771, браслаўскі падкаморы 1770-1777
Мірскі Аляксандр, браслаўскі ротмістр 1771-1795
Мірскі Барталамей, жмудскі земскі суддзя 1771
Мірскі Тадэвуш, браслаўскі стражнік 1771, войскі 1772
Мірскі Томаш, генерал-ад’ъютант 1767-1792, маршалак браслаўскай канфедэрацыі 1771
Мірскі Ян, браслаўскі падкаморы і шамбелян 1771
Міхайлаў Міхаіл, раскольнік 1760
Міхельсон Іван, прэм’ер-маёр Каргапольскага каабінернага палка 1771, генерал-паручнік 1786
Міцкевіч Шыман, віцебскі лоўчы 1764
Младзіеўскі Андрэй Станіслаў, вялікакаронны канцлер 1767-1769
Мнішка Ежы, граф, надворны маршалак каронны 1757-1762, генерал-лейтэнант 1770
Моллер Адам, прэм’ер-маёр Санктпецярбургскага легіёна 1770
Мусвіц Ігнацій, аршанскі мастаўнічы 1764
Мухін Уладзімір, падпалкоўнік Валагодскага пяхотнага палка 1764
Мышкоўскі Бенедыкт, сакратар ГК ВКЛ 1771
Мядзекша Адам, ковенскі маршалак 1771
Мядзекша Дамінік, ковенскі падкаморы 1764-1780, маршалак канфедэрацыі 1768-1771
Мядзекша Іосіф, старадубскі маршалак 1771
Мянжынскі Тадэвуш Станіслаў, мсціслаўскі гродскі суддзя 1764, мсціслаўскі падстараста 1768-1771
Мянжынскі Францішак, мсціслаўскі гродскі суддзя і ротмістр 1772
Мячынскі Іосіф, ротмістр і маршалак бельскай канфедэрацыі 1769-1771
Мяшчэрскі Сяргей, князь у Разанскім карабінерным палку 1765
Мяшчэрскі Фёдар, сенатар 1754
Мяшчэрскі Юрый, князь, падпалкоўнік 3-га кірасірскага палка 1768
Набокаў Аляксандр, секунд-маёр Суздальскага пяхотнага палка 1771
Навамейскі Іосіф, вількамірскі земскі пісар 1765, земскі суддзя 1771
Навамірскі, ротмістр 1771
Навіцкі Міхаіл Людвік, аршанскі земскі судзіц, ротмістр і рэгіментарый аршанскай канфедэрацыі 1770-1771, стараста загорскі 1772
Нагурскі Іосіф, жмудскі скарбнік 1765, земскі суддзя і падкаморы 1768-1775, стараста расіенскі,
Нагурскі Якуб, жмудскі падкаморы 1769-1775, палкоўнік 1771
Нарбут Казімір Іосіф, лідскі маршалак 1763, стольнік 1765-1767, харунжы 1768-1782
Незабытоўскі Тадэвуш, навагрудскі кашталян 1763-1768
Нейман, геаметр 1765
Нелядзінскі Фёдар, секунд-маёр 1757
Нямцевіч Марцэлій, каронны дваранін 1764
Нямцевіч Францішак, брэсцкі чашнік 1764-1781, земскі суддзя 1772-1795
Несялоўскі Іосіф, навагрудскі кашталян 1764-1771, стараста цырынскі 1764
Нумерс Іван Пятровіч, генерал-паручнік 1764-1770
Оліц Пётр Іванавіч, генерал-аншэф Украінскай дывізіі 1764-1769
Орда Міхаіл, пінскі мечнік 1764-1768
Падоскі Габрыэль, прымас 1770
Падойнікаў Уладзімір, капііст пскоўскай памежнай камісіі 1764
Паленбах Іван Іванавіч, генерал-паручнік 1760-1768, рыжскі губернатар 1770
Палонскі Тадэвуш ?, ротмістр 1771
Палонскі Уладзімір Фёдаравіч (1728-?), палкоўнік Разанскага карабінернага палка 1763-1768, генерал-маёр 1771
Пальхоўскі Майзес,
Пальхоўскі Ян Іосіф, пінскі будаўнічы 1764-1782
Панін Мікіта Іванавіч (1718-1783), граф, кіраўнік расійскай замежнай калегіі 1763-1773
Панін Пётр Іванавіч (1721-1789), граф, дыпламат
Панінскі Адам, вялікакаронны кухмістр 1770
Паноў Дзяніс, палкоўнік 1754
Панятоўскі Станіслаў (1732-1798), апошні кароль Рэчы Паспалітай
Панятоўскі Францішак, мсціслаўскі скарбнік 1764-1778, пінскі гродскі суддзя 1778-1790
Паплаўскі Ян, аршанскі гродскі рэгент 1764, паручнік 1770
Паплонскі Адам, обер-лейтэнант караля 1764-1776, падпалкоўнік польнай булавы ВКЛ 1771
Папоў Афанасій Максімавіч, палкоўнік данскіх казакоў 1771
Папоў, капітан 1760
Паркер, палкоўнік 1768
Парыс Адам, маршалак канфедэрацыі 1769
Парфенцеў Ілля, паручнік Суздальскага пяхотнага палка 1771
Паткуль Карл, барэйтар
Паткуль Рэйнгольд, прэм’ер-маёр Каргопальскага палка 1768, Табольскага карабінернага полка 1770
Патоцкі Іяхім Караль, падчашы ВКЛ, ротмістр, каронны рэгіментарый 1768
Патоцкі Францішак (?-1772), валынскі ваявода 1755, кіеўскі 1756-1764
Паўлікоўскі Ян, мінскі лоўчы 1764-1769, чашнік 1773-1778
Паўша Міхаіл, аўруцкі падкаморы 1771
Пац Антон Міхаіл, вялікі літоўскі пісар 1750-1774
Пац Іосіф, жмудскі кашталян 1748-65, стараста вілейскі 1777
Пац Міхаіл Ян (1730-1787), генерал-маёр, стараста зелаўскі 1763, навагрудскі марашалак, маршалак ГК 1772
Пацёмкін Якаў, надворны саветнік 1764
Пацэй Аляксандр, трокскі ваявода 1762-1770
Пацэй Леанард, абозны і стражнік ВКЛ 1771-1774
Пацэй Людвік, вялікі стражнік і абозны ВКЛ 1748-1771
Пашкоўскі Антон, аршанскі харунжы 1770, маёр канфедэрацыі 1771
Пашкоўскі Пётр, брэсцкі палкоўнік 1763-1767, рэгіментарый 1769
Пашкоўскі Яцэк, брэсцкі стражнік 1764-1773, канфедэрат 1771
Пернет Пётр, капітан 1-га грэнадзёрскага палка 1769
Перхураў Пётр,
Пётр I (1672-1725), рускі цар
Піора Станіслаў, віцебскі ротмістр 1764, віцебскі стражнік 1763-1765, падстолі 1767
Пішчала Ян ?, стараста нарымборскі 1764
Пшаздзецкі Антон, літоўскі рэферэндары 1762-1764, падканцлер ВКЛ 1764-1778
Пшаздзецкі Дамінік, мінскі судовы стараста 1769-1782
Пшаздзецкі Ігнацій, старадубскі земскі пісар 1764, харунжы 1765-1779
Пшаздзецкі Феліцыян, гродзенскі гараднічы 1764,
Пшаздзецкі, пінскі епіскап 1764
Пшаздзецкі Міхаіл Геранім, пінскі стараста 1772-1777
Платэн Антон, палкоўнік Вяцкага карабінернага палка 1764
Платэн Рэйнгольд, барон, палкоўнік Вяцкага драгунскага палка 1763-1775
Плеснер, падпалкоўнік 1768
Плецэ Зыгмунд, прэм’ер-маёр Нарвскага пяхотнага палка 1771
Плотнікаў Мірон, тарапецкі купец 1760
Плятар Іосіф Вінцэнт, брэсцкі стараста 1768-1776
Плятар Канстанцін Людвік, мсціслаўскі ваявода і палкоўнік 1768-1770, полацкі кашталян 1757-1772,
Пляшчэеў Васіль (1728-?), падпалкоўнік Нарвскага карабінернага палка 1769
Поснікаў Іван, канцылярыст смаленскай памежнай камісіі 1764
Прушаноўскі Ігнацій Казімір, рэчыцкі войскі 1762-1764, падкаморы 1770
Прушаноўскі Міхаіл, рэчыцкі гродскі суддзя, падчашы 1777
Прушаноўскі Самуэль Іосіф, рэчыцкі падчашы 1762-1764
Прушаноўскі Томаш, рэчыцкі лоўчы 1762-1765, гродскі суддзя 1766-1780
Прушаноўскі Цыпрыян, рэчыцкі лоўчы 1771
Прушынскі Іосіф, мінскі падкаморы, падстараста 1764-1769, маршалак Галоўнага трыбунала 1771-1772
Прушынскі Іосіф, смаленскі гараднічы 1764
Прысецкі Іосіф, старадубскі харунжы 1766
Прысецкі Ігнацій, смаленскі падчашы 1764, канюшы 1765-1772
Прысецкі Казімір, полацкі чашнік 1765-1795, браслаўскі харунжы 1771
Прысецкі Тадэвуш, полацкі гродскі суддзя 1765-1773
Прыходскі Мартын, чарнігаўскі чашнік 1764
Прэйс Аўгуст, падпаручнік Санктпецярбургскага легіёна 1771
Прэслоўскі Казімір Ян, слонімскі краўчы 1763-1768, гродскі суддзя 1772-1774
Пузына Бенедыкт, жмудскі ротмістр, стольнік 1765
Пузына Рэлікст, ротмістр, рэгіментарый жмудскай канфедэрацыі 1771
Пузына Тадэвуш, стараста філіпаўскі, жмудскі рэгіментарый 1771
Пуласкі Іосіф, каронны пісар, палкоўнік кавалерыі, генеральны рэгіментарый 1768
Путкамер Яцэк Антон, генерал-ад’ютант 1767, жмудскі маршалак канфедэрацыі 1771
Пучкоў Сцяпан, палкоўнік 1760, камендант Апочкі 1768, брыгадзір 1769-1770
Пялчынскі Акінф, ігумен Віцебскага Маркавага манастыра 1763
Пятроў Міхаіл, капітан Угліцкага пяхотнага палка 1771
Пятрыгін Аляксей, секунд-маёр Нарвскага пяхотнага палка 1769
Рагалінскі Каспар, граф, аборніцкі стараста 1760
Рагоза Самуэль, віцебскі канюшы 1764-1769
Радзівіл Альбрэхт, рэчыцкі судовы стараста 1762-1768
Радзівіл Геранім Флор, князь, харунжы ВКЛ 1750-1764
Радзівіл Караль Станіслаў (1734-1790), літоўскі мечнік 1762, маршалак Генеральнай канфедэрацыі 1768
Радзівіл Мікалай Іосіф, князь, рэгіментарый бельскай канфедэрацыі 1769
Радзівіл Міхал Казімір, гетман ВКЛ 1754
Радзівіл Міхаіл, літоўскі краўчыц, князь 1768-71
Радзівіл Станіслаў, падкаморы ВКЛ 1768-71
Радзівіл, княгіня 1765
Радзмінскі Філіп,
Раздзярышын Іван Ігнацьевіч, падпалкоўнік 1770, палкоўнік Вялікалуцкага пагранічнага батальёна 1771
Разумоўскі Кірыл Рыгоравіч (1728-1803), граф, апошні маларасійскі гетман
Раецкі Іосіф, навагрудскі будаўнічы 1764-1778
Рак Адольф Генрых, секунд-маёр Бутырскага пяхотнага палка 1767
Раманіус Аўрам Раманавіч, у службе з 1735 у Пскоўскім пяхотным палку, генерал-маёр 1762-1775
Рамбург, капітан 1771
Растоцкі Казімір Станіслаў, слонімскі падстолі і гродскі суддзя 1764
Ратамскі Антон, браслаўскі ротмістр 1771
Ратамскі Мартын Антон, аршанскі войскі 1764-1765, падкаморы 1768-1777
Ратманаў Аляксей, вахмістр Санктпецярбургскага карабінернага палка 1771
Рашэнкаў, вахмістр 1763
Рдултоўскі Антон Ежы, навагрудскі падваявода 1764
Рдултоўскі Канстанцін, мінскі чашнік 1763-1765
Рдултоўскі Хрызастом, навагрудскі падваявода 1767-1768, харунжы 1768-1791
Ржавускі Станіслаў Фердынанд, літоўскі харунжы 1768-1769
Ржавускі Францішак, вялікакаронны пісар 1763
Ржычэўскі Іван, рэзідэнт Расіі ў Варшаве 1754-1757
Ржэўскі Павел, палкоўнік Чарнігаўскага пяхотнага палка 1763, генерал-маёр 1770-1775
Розен Уладзімір, барон, прэм’ер-маёр Санктпецярбургскага пяхотнага палка 1764-1769
Рос, маёр 1768
Рудомін Бенедыкт, браслаўскі ротмістр 1779
Рудомін Дамінік, браслаўскі канфедэрат, падчашы 1768-1791
Рудомін Іосіф, браслаўскі маршалак 1777
Рудомін Мікалай Андрэй, браслаўскі чашнік 1758-1765, маршалак 1765-1767
Рушчыц Мацей, радамскі стольнік 1764-1769
Рэбіндэр Іван, палкоўнік Новатроіцкага карабінернага палка 1764-1775, генерал-маёр 1771
Рэбіндэр Отта, капітан Апшэронскага пяхотнага палка 1768
Рэвінскі Ян, навагрудскі падчашы 1764-1765, земскі суддзя 1767-1775
Рэне Карл Іванавіч (1732-1786), прэм’ер-маёр (1763), палкоўнік Каргапольскага пяхотнага палка 1769-1772
Рэнекампф Іван (Іяган) Рыгоравіч, генерал-маёр Фінляндскай дывізіі 1763-1767
Рэпнін Мікалай Васільевіч (1734-1801), надзвычайны пасол Расіі ў Рэчы Паспалітай 1763-1769
Рыакур Людвік, пталамейскі епіскап 1760-62
Рыддзер, брыгадзір 1754
Рызер Пётр, ротмістр Санктпецярбургскага пяхотнага палка 1770-1771
Рылееў Іван (1739-?), прэм’ер-маёр Санктпецярбургскага карабінернага палка 1770-1772
Рылееў Пётр, паручнік Нарвскага карабінернага палка 1770-1772,
Рымша Іосіф, харунжы 1764
Рыска, шклоўскі яўрэй 1762
Сабанскі Антон, мсціслаўскі дэпутат у Галоўным трыбунале 1771-1772
Сава Іосіф, плоцкі рэгіментарый 1769-1771
Сава Ян, маршалак канфедэрацыі 1769
Савіцкі Феліцыян, старадубскі лоўчы 1764
Сакен Фабіян, падпаручнік 1770
Саковіч Ігнацій, аршанскі стражнік 1760-1780, земскі суддзя 1781-1782
Салагуб Брыгіта Радзівіл, генеральша артылерыі ВКЛ 1762
Салагуб Іосіф Антон, віцебскі ваявода 1752-1781
Салагуб Ян, язерскі стараста, палкоўнік расійскай службы 1771
Салеман Карл Магнус (1738-?), падпалкоўнік Санктпецярбургскага легіёна 1770, секунд-маёр Каргапольскага палка 1768, прэм’ер-маёр Нарвскага карабінернага палка 1768-1771
Салтыкоў Пётр Сямёнавіч (1700-1772), граф, сапраўдны стацкі саветнік, камандуючы рускімі войскамі ў Прусіі, генерал-фельдмаршал 1764
Сальдэрн Каспар, пасол
Сангушка Іосіф, надворны маршалак 1768
Сангушка Ян Аляксандр, літоўскі надворны маршалак 1750-1760, стараста макараўскі 1779
Сапега Аляксандр Міхал, літоўскі надворны падскарбій, польны гетман ВКЛ 1771-1772, полацкі ваявода 1754-1775
Сапега Ігнацій, мсціслаўскі ваявода 1750-1758
Сапега Іосіф, ваўкавыскі краўчы і маршалак 1769-1771,
Сапега Каэтан, мсціслаўскі ваявода 1771, маршалак полацкай канфедэрацыі 1769
Сапега Караль, брэсцкі ваявода 1763-1768
Сапега Казімір, князь, генерал артылерыі 1771-1777
Сапега Міхаіл, літоўскі краўчы, граф 1764
Сапега Пётр, граф, смаленскі ваявода 1754-1771
Сапега Ганна Красіцкая, жонка Каэтана, графа, мсціслаўскага ваяводы 1760
Сапкоўскі Парфён, смаленскі епіскап 1768
Сарока Іосіф, ашмянскі харунжы і мечнік 1767-1777, земскі пісар 1783-1791
Сасноўскі Іосіф, брэсцкі стараста і маршалак 1764, смаленскі ваявода 1771
Сахараў Міхаіл, паручнік Суздальскага пяхотнага палка 1769
Саўрасаў Пётр, палкоўнік данскіх казакоў 1771
Свалынскі Адам, полацкі гродскі суддзя 1768-1778
Свентажэцкі Антон, мінскі стражнік 1757, падчашы 1764, земскі пісар 1765-1795
Свентажэцкі Ігнат, мінскі обозны 1764, краўчы 1776
Свентажэцкі Мікалай, мінскі мастаўнічы 1764, краўчы 1773-1782
Свентажэцкі Міхал, мінскі мечнік 1764-1765, гродскі суддзя 1775
Свентажэцкі Станіслаў, мінскі будаўнічы 1764-1775
Свечын Агей, надворны саветнік 1759
Свірыдаў Нікіфар, сяржант артылерыі 1771
Свяжынскі Антон, пінскі гродскі суддзя 1761-1764, падстолі 1765-1767
Свянціцкі Карл Казімір, мсціслаўскі земскі суддзя, стараста мікулінскі 1772
Свяціцкі Гаўрыла, тарапецкі купец 1763
Свяціцкі Рыгор, тарапецкі купец 1763
Сенажэцкі Павел, старадубскі будаўнічы 1764
Сестрэнцэвіч Станіслаў Богуш, віленскі канонік, бабруйскі пробашч 1771
Сечанаў Аляксей, капітан Пермскага пяхотнага палка 1769
Сіверс Якаў Яфімавіч (1731-1808), наўгародскі губернатар 1764-1771, наўгародскі, цвярскі і пскоўскі генерал-губернатар 1776-1781
Сімановіч, дубровенскі яўрэй 1764
Сімолін Карл Густаў, рускі рэзідэнт у Курляндыі (Мітаве) 1769-1771
Скалон Антон, палкоўнік Луцкага драгунскага палка 1763-1775, генерал-маёр 1771
Скараходаў Мартын, вяземскі купец 1764
Скарына Ежы Ян, рэчыцкі падстолі 1764-1777, скарбнік 1784-1790
Слізень Рафал, старадубскі гараднічы 1766, генерал 1771, старадубскі стольнік 1773
Слізень Стэфан, слонімскі падкаморы 1762-1776
Случаноўкі Геранім, рэчыцкі каморнік 1764-1772
Смагаржэўскі Станіслаў, ваўкавыскі вайсковіч і мельніцкі маркграф 1764
Смагаржэўскі Ясон, полацкі ўніяцкі архіепіскап 1764
Снавідаў Тарас, пскоўскі памежны камісар 1760-1764
Солтык Каэтан, каталіцкі епіскап 1760-1767
Сомаў, капітан Нарвскага пяхотнага палка 1769
Станіслаўскі, канфедэрат 1771
Станкевіч Ежы, рэгент маршалкоўскага суда ВКЛ 1764
Стравінскі Ігнаці, старадубскі войскі і гродскі пісар 1764, сакратар Генеральнай канфедэрацыі ВКЛ 1764-1765, слонімскі падстараста 1771
Страмаухаў Іван, капітан 1-га грэнадзёрскага палка 1769
Страціневіч Марк, прэм’ер-маёр 1771
Студзінскі, 1764
Стэфані Іван, купец 1764
Сузін Людвік Станіслаў, брэсцкі гродскі суддзя і паручнік 1764, стольнік 1766-1767
Сулістроўскі Алаіз, ашмянскі паручнік 1767-1770
Сумарокаў Пётр, сенатар 1754
Сурын Якуб, мсціслаўскі ротмістр 1764
Сурын Каліст, старадубскі чашнік 1763-1773
Сурын Тадэвуш Ян, мсціслаўскі чашнік 1764-1773
Сускі, ротмістр 1771
Сутургус Адольф, кенісбергскі купец 1770
Сутургус Фрыдрых, прадстаўнік прускага караля 1770
Сухадольскі Антон, ваўкавыскі краўчы 1764-1766, гродскі суддзя 1767-1768
Сухадольскі Ігнацій, рэгіментарый Люблінскай канфедэрацыі 1769
Сухадольскі Ян, мсціслаўскі харунжы 1765, падкаморы 1767-1771,
Сухінін Еўдакім, казачы ротмістр 1771
Сухазанет Пётр, прадстаўнік слуцкага брацтва 1768
Сушчэўскі Вінцэнт Антон, смаленскі стражнік 1764, аршанскі ротмістр 1764-1774
Сыруц Шыман, віцебскі кашталян 1764-1771
Сяліцкі Базыль, 1764
Сяліцкі Іосіф, полацкі войскі 1765-1773
Сяліцкі Міхаіл, мсціслаўскі стараста, суддзя трыбунала 1764-1772, маршалак полацкай канфедэрацыі 1766
Сямашка Андрэй, мінскі будаўнічы 1757-1764, стражнік 1765-1766
Тавянскі Фелікс, віленскі суфраган 1768
Таландэр Герман, капітан Сантпецярбургскага легіёна 1770
Тамашэвіч Антон Тадэвуш, ашмянскі скарбнік 1764, мсціслаўскі земскі рэгент 1766-1772
Танцоў Міхаіл, рэгістратар смаленскай памежнай камісіі 1764
Таптыга Міхал, смаленскі скарбнік 1764, мсціслаўскі гродскі рэгент 1766
Твардоўскі Ігнацій, калішскі ваявода 1770
Траскоўскі Пётр, пінскі падстолі 1765, пінскі канфедэрат 1770
Трацкевіч Пётр Тадэвуш, пінскі падстолі, гродскі падстараста 1760-1767
Трокін, капітан Санктпецярбургскага пяхотнага палка 1768-1770
Трэйдэн Хрысціян, прем’ер-маёр Маскоўскага пяхотнага палка 1768-1770
Туганоўскі Антон, навагрудскі лоўчы 1762-1773
Тулоўскі Ян, ваўкавыскі каморнік 1764-1787
Тулубееў Мікалай, маёр ВялікаЛуцкай памежнай камісіі 1764
Турчыновіч Ян Антон, пінскі каморнік 1764-1795
Тэппер Пётр Фергіс (?-1794), варшаўскі купец 1768-1770
Тызенгаузен Антон, надворны падскарбі 1771, гродзенскі стараста 1772
Тышкевіч Антон, генерал-маёр, генерал-ад’ютант 1764
Тышкевіч Іосіф, мсціслаўскі кашталян 1762-1775
Удолаў Іван, капітан Апшэронскага пяхотнага палка 1764-1769
Удом Фрыдрых (1729-?), падпалкоўнік Капорскага пяхотнага палка 1769, Нашабургскага пяхотнага палка 1771
Улан Аляксандр, ротмістр 1772-1782
Умінскі Якуб, каронны рэгіментарый 1771
Уніхоўскі Францішак, мінскі канюшы 1764, земскі суддзя 1765-1769
Урублеўскі Антон, інаўроцлаўскі скарбнік 1764
Ушакоў Аляксандр, палкоўнік Растоўскага пяхотнага палка 1764-1769
Ушакоў Апалон, паручнік Вялікалуцкага батальёна
Ушакоў Арцём, секунд-маёр Сантпецярбургскага легіёна 1770
Ушакоў Васіль, палкоўнік 1769
Хадакоўскі Казімір, ваўкавыскі абозны 1763-1784
Хадкевіч Казімір, мсціслаўскі будаўнічы 1763-1781
Хадкевіч Ян Мікалай (1738-1791), жмудскі стараста і кашталян 1769
Халецкая Тэадора Васілеўская, рэчыцкая лоўчыха 1768-1772
Халецкі Антон, рэчыцкі падкаморы 1760-1764, палкоўнік, марашалак рэчыцкай канфедэрацыі 1768-1771
Халецкі Ігнацій, рэчыцкі гараднічы 1759-1766, падстолі 1767-1774
Халецкі Іосіф, рэчыцкі падкаморы 1764-1767, лоўчы 1768-1778
Халецкі Казімір, рэчыцкі падкаморыц 1764
Халецкі Павел, слонімскі падкаморы 1762-1764
Халецкі Ян, рэчыцкі стражнік 1756-1764, лоўчы 1766
Хамінскі Антон, ашмянскі стольнік 1768
Хамінскі Ежы, мсціслаўскі ротмістр 1771
Хамінскі Людвік, аршанскі ротмістр 1767-1772
Хамутоў Мікалай, генерал-маёр 1760-64
Харламаў, падпалкоўнік 1764
Хлюдзінскі Томаш, аршанскі гараднічы 1764
Хлявінскі Антон, рэчыцкі войскі 1759, стольнік 1763-1770, генерал-ад’ютант 1770
Хлявінскі Казімір, рэчыцкі земскі пісар і ротмістр 1765-1786
Хлявінскі Мартын, рэчыцкі гродскі суддзя 1770
Хлявінскі Тадэвуш, рэчыцкі скарбнік 1758-1764, падчашы 1769-1772
Хмара Адам, інстыгатар ВКЛ 1764
Хмара Іяхім, мінскі стражнік і гродскі пісар 1764
Храноўскі Ян, лідскі чашнік 1770-1772, полацкі канфедэрат 1771
Храпавіцкі Антон, слонімскі падкаморы 1765, аршанскі маршалак 1769
Храпавіцкі Іосіф, шамбелян 1765
Храпавіцкі Мікалай, стараста Пільвішкі, аршанскі маршалак, рэгіментарый Беларускай дывізіі 1771-1772
Храпавіцкі Ян, аршанскі ротмістр 1764, гродскі суддзя 1771
Храптовіч Іяхім, навагрудскі стольнік 1763, вялікі сакратар ВКЛ 1765-1771
Храптовіч Караль, гродзенскі земскі пісар 1761-1767, маршалак 1771
Фабрыцыус, маёр 1768
Фабулаў Мацвей (1721-?) князь, секунд-маёр Сербскага гусарскага палка 1761-1764, падпалкоўнік Сантпецярбургскага легіёна 1769-1771, генерал-маёр 1780
Фатаў Бенедыкт, 1766
Феадосій, манах, раскольнік 1757-1760
Фергіс Адольф, капітан Нарвскага пяхотнага палка 1769
Фергіс Карл, секунд-маёр Нарвскага пяхотнага палка 1771
Фермор Вільгельм Вільгельмавіч, граф, смаленскі генерал-губернатар 1760-1764
Філарэт, манах, раскольнік 1757-1760
Фінешэт Іяган Якуб, ротмістр 1771
Флемінг Ежы, граф, вялікі літоўскі падскарбій 1757, генерал артылерыі 1769, паморскі ваявода 1769-1770
Фок Фёдар, паручнік Уладзімірскага драгунскага палка 1770
Фрэйдліх Францішак Ксаверый, падпалкоўнік 1767, палкоўнік нясвіжскага замка 1768-1770, настаўнік корпуса кадэтаў 1768-1770,
Фрыдрыкс Іяган Рыхард, банкір 1768-71
Фрычынскі Якуб, паручнік, камендант нясвіжскага замка 1768, палкоўнік слуцкай міліцыі 1769
Фядзюшка Казімір, полацкі стольнік 1764-1773
Цімафей, маскоўскі мітрапаліт 1762
Цымерман Хрысціян Вільгельм, капітан 1771
Цэханавецкі Ежы, мсціслаўскі войскі 1769
Цэханавецкі Іосіф, мсціслаўскі стараста 1764-1771, маршалак канфедэрацыі 1768, генерал-ад’ютант 1771-1783
Цэханавецкі Міхал Ян, мсціслаўскі харунжы 1764-1791, мсціслаўскі стольнік 1766-1768, судовы стараста 1771, маршалак 1771
Цэханавецкі Стэфан, сакратар мсціслаўскай канфедэрацыі 1768, рэгіментарый 1769, гродскі рэгент 1770-1776
Цэханавецкі Ян, мсціслаўскі падчашы 1772, стараста Трыпуціна і Опсы
Цякуцьеў Цімафей Пятровіч, смаленскі губернатар, генерал-маёр 1768
Чапліц Бенедыкт, пінскі канюшы 1764-1765
Чарнігаў Рыгор, секунд-маёр Ізюмскага гусарскага палка 1772
Чарнышоў Іван (1727-?), палкоўнік Санктпецярбургскага легіёна 1770
Чарнышоў Захар Рыгоравіч (1722-1784), граф, прэзідэнт Ваеннай калегіі Расіі
Чарняўскі Людвік
Чартарыжскі, пазнанскі епіскап 1762
Чартарыжскі Міхаіл, літоўскі канцлер 1754
Чартарыжскі Аўгуст Аляксандр, рускі ваявода 1763-1780
Чартарыжскі Міхаіл, палкоўнік Нашабургскага пяхотнага палка 1769
Чартарыжскі Міхаіл, вялікі літоўскі канцлер 1754-1770
Чаховіч Антон Леан, слонімскі абозны 1764-1765, земскі суддзя 1765-1770
Чачот Міхаіл, слонімскі мастаўнічы і ротмістр 1764-1766,
Чудоўскі Ян, смаленскі гродскі суддзя 1762-1787
Чэхароўскі, маршалак вышагродскай канфедэрацыі 1771
Чыж Павел, брэсцкі падчашы 1762-1765, гродскі суддзя 1765-1774
Чыжкоўскі , ротмістр 1771
Чэўкін Мікалай, ротмістр Нарвскага карабінернага палка 1770
Шаблавінскі Казімір, браслаўскі краўчы 1764-1766, мінскі стражнік 1772
Шадурскі Антон Томаш, парнаўскі падчашы 1764-1768
Шалуха Леан, аршанскі ротмістр 1765-1771, стараста Рыконі
Шалюта Ігнаці, ражанскі падчашы 1764-1769, рэчыцкі каморнік 1787-1791
Шалюта Міхал, рэчыцкі будаўнічы 1760-1789
Шамёт Геранім, аршанскі абозны 1761-1764, аршанскі маршалак 1764, земскі пісар 1765-1789
Шамёт Лявон, аршанскі будаўнічы 1764-1789
Шаняўскі Ежы, бельскі падчашы 1764
Шасоўскі Якуб, полацкі гродскі і земскі рэгент 1772
Шаўлінскі Ежы, браслаўскі скарбнік 1764
Шауман Герард, стараста запольскі 1777
Шауман Ежы Вільгельм, браслаўскі гродскі суддзя 1766-1784
Шацілаў Іван, надворны саветнік, наўгародскі памежны камісар 1757-1764
Шван Іван, капітан 1771
Швыкоўскі Бернар, магілёўскі ўпраўляючы 1760, смаленскі скарбнік 1765, трокскі падстолі 1771
Швыкоўскі Ігнацій, вількамірскі войскі 1764, рэгіментарый 1771
Швыкоўскі Іосіф, канфедэрат 1771
Швыкоўскі Стэфан, вількамірскі ротмістр і маршалак 1770
Швыкоўскі Фёдар Уладзіміравіч, генерал-паручнік 1757
Шлісель Сямён, капітан Нашабургскага пяхотнага палка 1769-1771
Шэвінскі, палкоўнік канфедарацыі 1768
Шпакоўскі Міхаіл, полацкі мастаўнічы 1738
Шпілеўскі Францішак, мсціслаўскі каморнік 1764
Штакельберг Георг Густаў, прэм’ер-маёр Капорскага пяхотнага палка 1769
Штакельберг Іван, падпалкоўнік 1769-1771
Штакельберг Уладзімір, падпалкоўнік 1-га грэнадзерскага палка 1769
Штофельн Карл, генерал-маёр Украінскай дывізіі 1764-1769
Штофельн Хрыстафор Фёдаравіч, генерал-маёр, камандуючы Сеўскай дывізіяй 1764
Штэйн Тадэвуш Антон, аршанскі ротмістр 1766, каморнік ВКЛ 1771, маршалак аршанскай канфедэрацыі 1771
Шубе Карл, секунд-маёр Нарвскага карабінернага палка 1769
Шувалаў Аляксандр, граф 1759
Шувалаў Іван Іванавіч (1727-1797), граф, сапраўдны камергер двара 1757-1758, прэзідэнт Акадэміі мастацтваў
Шувалаў Пётр Іванавіч (1710-1762), граф 1754, генерал-фельдцэхмайстар, сенатар, генерал-ад’ютант, сапраўдны камергер двара 1757-1758
Шукевіч Багуслаў, слонімскі стражнік 1764, земскі пісар 1765-1787
Шульц Ян, віцебскі мечнік1764-1767
Шуйскі Ян ?, ротмістр 1771
Шчыт Іосіф, генерал-ад’ютант 1764
Шчыт Караль Хрыстафор, шамбелян 1764
Шылінг Іван, палкоўнік Украінскага пяхотнага палка 1763-1769, генерал-маёр 1771-1775
Шымкевіч Іосіф, ваўкавыскі каморнік 1764
Шыпулін Аляксей, капітан Суздальскага пяхотнага палка 1770-1772
Шырма Антон, пінскі ротмістр і падкаморыц 1763-1767, мечнік 1767-1770
Шырын Ігнацій, браслаўскі канюшы і гродскі рэгент 1765-1768, гродскі суддзя 1775-1786
Шыц Антон, маёр канфедэрацыі 1768, палкоўнік радзівілаўскай міліцыі 1771
Шышко Раман, віцебскі стражнік 1763-1764, скарбнік 1771-1772
Шэвінскі Іосіф, палкоўнік канфедэрацыі 1768
Шэвінскі Стэфан,
Шэпелеў Пётр (1742-?), падпалкоўнік Санктпецярбургскага карабінернага палка 1770-1772, генерал-паручнік 1786
Эльмпт Іяган Мартын, барон, рыжскі генерал-паручнік 1768-1775
Энгельгардт Вільгельм, палкоўнік Астраханскага карабінернага палка 1763-1764, генерал-маёр 1771
Эсен Вільгельм, капітан 1769
Эсен Рэйнгольд Вільгельм, паручнік артылерыі 1751, падпалкоўнік 1762, генерал-маёр 1768, генерал-паручнік 1771
Эйцімовіч Іосіф, трокскі краўчы 1764
Юдыцкі Мартын Іяхім, рэчыцкі скарбнік і земскі суддзя 1764, рэчыцкі судовы стараста 1769-1771, рэгіментарый канфедэрацыі 1771
Юдыцкі Іосіф, рэчыцкі стараста 1769, мінскі кашталян і харунжы 1771
Юдыцкі Мартын, рэчыцкі земскі суддзя 1764
Юдыцкі Ян, мінскі кашталян 1758-1777
Юневіч Станіслаў, навагрудскі стражнік 1764-1782
Юрэвіч Якуб, пінскі скарбнік 1763-1767
Ябланіцкі, ротмістр 1771
Ябланоўскі Іосіф Аляксандр, навагрудскі ваявода, князь 1764
Ябланоўскі Казімір, навагрудскі гараднічы 1764
Ябланоўскі Францішак, навагрудскі чашнік 1764-1777
Яворскі Флор, ігумен пінскага праваслаўнага манастыра 1760-64
Ягнетоўскі Лявон, наваградскі падчашы 1764
Якавіцкі Ігнаці, аршанскі мастаўнічы 1761-1763, гродскі суддзя 1765-1771
Якавіцкі, стараста пільвішскі 1764
Ялагін, тытулярны саветнік 1757
Яленскі Гедэон, дакрэтавы пісар ВКЛ 1765
Яленскі Ігнацій, мазырскі падчашы 1765
Яленскі Міхаіл, мазырскі падкаморы 1765
Яленскі Рафал, вількамірскі земскі суддзя 1765
Ялец Іосіф, мсціслаўскі скарбніковіч 1764, ваўкавыскі стольнік 1767
Ялінаў, палкоўнік 1757
Янішэўскі Ігнацій, смаленскі краўчы 1764
Янкоўскі Томаш, лідскі ротмістр 1762-1764
Ярашэўскі Ян, магілёўскі войт 1768
Ясінскі Мельхіор, віцэ-рэгіментарый Беларускай дывізіі 1771
Навуковае выданне
Анішчанка Яўген Канстанцтавіч
НАРОДЖАНЫ РАБАЛЕПНІЧАЦЬ
Беларускія землі пры першым падзеле Рэчы Паспалітай
Адказны за выпуск Віктар Хурсік
Падпісана ў друк 1.09.2007. Фармат 84x108 1/32
Папера афсетная. Гарнітура Таймс.
Афсетны друк. Ум.-друк. арк. 23,73. Улік.-выд. арк. 19Д, Наклад 75 экз. Замова444.
Выдавец Віктар Уладзіміравіч Хурсік
220117 Мінск, прасп. газ. “Звязда“, д.57, кв. 31.
Ліцэнзія JIB 02330/0131965 выдадзена 25.05.2007
Надрукавана з арыгінал-макета выдаўца ў друкарні ТАА “Смэлтак“.
220070 Мінск, вул. Радыяльная, 36
Ліцэнзія ЛП 02330/0148765 выдадзена 30.04.2004.